Yargıtay 23. Hukuk Dairesi 2014/9981 Esas 2015/763 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkilinin 01.08.2005 tarihinde kooperatif üyeliğinden ayrılmaya ilişkin bir dilekçe verdiğini, ancak dilekçenin kooperatif tarafından zamanında işleme alınmadığını, kayıtlarda üye olarak görünen müvekkili hakkında kooperatifin borçlarından ötürü ... tarafından takibe geçildiğini ileri sürerek ileri sürerek, müvekkilin kooperatif üyeliğinin 01.08.2005 tarihinde sona erdiğinin tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı, davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre; davacının üyelikten ayrılmaya ilişkin davalı kooperatif başkanlığına verdiği dilekçede ve teslim alındığına ilişkin şerh üzerine herhangi bir tarih bulunmadığı, ancak kooperatif kayıtlarında davacının 23.12.2009 tarihli dilekçesine istinaden kooperatif üyeliğinin sona erdirildiğinin belirtildiği gerekçesiyle, davanın kısmen kabulü ile davacının kooperatif üyeliğinin 23.12.2009 tarihinde sona erdiğinin tespitine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
-Dava, kooperatif üyeliğinden kaynaklanan menfi tespit istemine ilişkindir. HMK"nın 14/2. maddesi uyarınca tüzel kişi olan kooperatif ile ortakları arasındaki davaların kooperatifin merkezinin bulunduğu yer mahkemesinde görülmesi gerekir. Bu yetki kuralı, kamu düzenine ilişkin kesin yetki kuralı olup, mahkemece re’sen dikkate alınması gerekir.
Somut olayda, dava 05.08.2013 tarihinde açılmıştır. 6100 sayılı HMK"nın 14/2. maddesi gereğince kooperatif ile üyeleri arasındaki davaların kooperatifin ikametgahı addolunan mahal mahkemesinde görülmesi gerekir. Bu yetki kuralı kamu düzenine ilişkin kesin yetki kuralı olup, davanın her aşamasında ileri sürülebileceği gibi mahkemece re"sen dikkate alınması gerekir. TMK"nın 51. maddesine göre hükmi şahsın ikametgahı, anasözleşmede aksine hüküm bulunmadıkça muamelelerinin yürütüldüğü yerdir. Dosyada bulunan dava dilekçesi ve kooperatif kayıtlarında kooperatif merkezinin ... olduğu belirtilmektedir. Bu durumda mahkemece ticaret sicil memurluğundan sorularak dava tarihinde kooperatif muamelelerinin yürütüldüğü merkezin bulunduğu yer tereddüde mahal bırakmayacak şekilde belirlenip, sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, bu husus üzerinde durulmadan işin esasına girilmesi doğru olmamıştır.
2-Bozma neden ve şekline göre, davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, BOZULMASINA, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin harcın istek halinde iadesine, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 11.02.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.