MAHKEMESİ : Yargıtay 4. Hukuk Dairesi (İlk Derece)


Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonucunda ilk derece mahkemesi sıfatıyla Yargıtay 4. Hukuk Dairesince;
“DAVA: Davacı dava dilekçesinde özetle; Konya Cumhuriyet Başsavcılığı"nın 2004/3843 E. 2004/5263 K. Numaralı ve 2005/28675 soruşturma numaralı dosyalarında cumhuriyet savcısının CMK"nun amir hükümlerini yerine getirmeyerek takipsizlik kararı verdiğini, takipsizlik kararına yaptığı itirazın ise Karaman Ağır Ceza Mahkemesi başkanı tarafından reddedildiğini, daha sonra ilgili hakim ve cumhuriyet savcısı hakkında idare mahkemesinde açtığı tazminat davasının da retle sonuçlandığını, idare mahkemesinin ret kararının Danıştay"ın ilgili dairesince onandığını, fakat idare mahkemesindeki yargılama sürecinin 6 yıl sürdüğünü, adil yargılama hakkının ihlal edildiğini belirterek zarar görmesine neden olunduğundan dolayı 48.777 Alman Markının karşılığı Türk Lirasının ve 10.000,00 TL"lik manevi tazminatın yasal faizi ile birlikte davalı hazineden tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Cevap dilekçesinde, davanın öncelikle zamanaşımı nedeniyle olmadığı takdirde sorumluluk koşullarının oluşmadığı gerekçesiyle esastan reddi gerektiği savunulmuştur.
GEREKÇE: Dava, hakimlerin hukuki sorumluluğuna dayalı olarak maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Dosya kapsamından; Dairemizce CMK"nun 141/3. maddesi ile 142. maddesi uyarınca ihbar olunan hakim ve cumhuriyet savcısı yönünden görevsizlik kararı verildiği, davacının temyizi üzerine Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 29/11/2017 günlü ilamı ile ihbar olunanlardan ... yönünden Dairemizin görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararının bozulduğu anlaşılmaktadır.
Dairemizce usul ve yasaya uygun bulunan bozma ilamına uyularak yargılamaya devam edilmiştir.
Hakimlerin yargısal faaliyetleri nedeniyle sorumlulukları, HMK"nun 46-49. maddelerinde düzenlenmiş bulunmaktadır. Kanunda gösterilen sorumluluk nedenleri örnek niteliğinde olmayıp; sınırlı ve sayılı durumları ifade etmektedir.
Somut olayda, sorumluluğa dayanak yapılan olgular; gereği gibi araştırma ve soruşturma yapılmadan takipsizlik kararları verilmesi, hizmet kusuruna dayalı idari yargıda açtığı davaların reddedilip kesinleşmesi ve yargılamanın çok uzun sürmesidir.
Konya 2. İdare Mahkemesi"nin dosya örnekleri getirtilerek incelenmiştir.
Tazminat istemi, yasa yolları düzenlenmiş bulunan yargısal işlem ve kararlara ilişkindir. Davacının iddiası ve gelişim biçimi itibariyle, hukuki süreç işlemiş; davacı tarafından da, yargısal yollara başvurulmuştur. Sınırlı ve sayılı hukuki sorumluluk nedenlerinden hiç birisi mevcut değildir. Şu durumda, davanın reddine karar verilmesi gerekir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 49. maddesi uyarınca, davanın esastan reddi halinde disiplin para cezasının takdir edilerek hüküm altına alınması gerekir. Bu konuda, dava konusu olayın gelişim biçimi ve dosyaya yansıyan olgular göz önünde tutulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda gösterilen nedenlerle;
1-HMK."nun 46. maddesindeki şartlar oluşmadığından davanın esastan reddine,
2-HMK."nun 49. maddesine göre takdiren 1.000,00-TL disiplin para cezasının davacıdan tahsiline ve hazineye gelir kaydedilmesine,
3-Alınması gerekli 35,90-TL maktu harcın davacıdan alınarak hazineye gelir kaydedilmesine,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Ücret Tarifesi uyarınca takdir olunan 3.300,00-TL maktu avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Yargılama giderlerinin adli yardımlı olduğundan alınmasına yer olmadığına,”
dair oybirliği ile verilen 25.09.2018 tarihli ve 2018/21 E., 2018/34 K. sayılı karar davacı tarafından temyiz edilmiştir.

HUKUK GENEL KURULU KARARI

Davacı tarafın temyiz isteminin süresinde olduğunun anlaşılmasından ve dosyadaki tüm belgelerin okunmasından sonra gereği düşünüldü:
Dava, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 46. maddesine dayalı tazminat istemine ilişkindir.
Davacı; merkezleri Konya’da bulunan Endüstri Holding, Sayha Holding, Kaldera Holding ve Kombassan Holding isimli şirketler hakkında Konya Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunduğunu, ancak kanunen yapılması gerekli olan araştırmalar ve soruşturmalar yapılmadan takipsizlik kararları verildiğini, bu kararlara itiraz ettiğini, bu kez Karaman Ağır Ceza Mahkemesi başkanı tarafından itirazlarının reddedildiğini, söz konusu kararlar nedeniyle hizmet kusurları olduğu düşüncesiyle Konya 2. İdare Mahkemesinde açtığı maddi ve manevi tazminat davasının da reddedildiğini, Danıştay 10. Dairesince kararın onandığını, fakat idare mahkemesindeki yargılama sürecinin 6 yıl sürdüğünü, adil yargılama hakkının ihlal edildiğini, bunun üzerine başvurduğu Anayasa Mahkemesi tarafından ise başvuru yollarının tüketilmiş olmasının talep edildiğini ileri sürerek 48.777,00 Alman Markı karşılığı Türk Lirası tutarında maddi tazminatın ve 10.000,00TL manevi tazminatın yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Özel Dairece; yargılama aşamasında yürürlüğe giren 6545 sayılı Yasa"nın 70. ve 86. maddelerine göre, suç soruşturması veya kovuşturması sırasında yapılan her türlü işlem veya alınan kararlar nedeniyle hâkimler ve Cumhuriyet savcıları hakkında açılan davaların ağır ceza mahkemeleri tarafından hükme bağlanacağı, diğer yandan CMK"nın 142. maddesi ile de zarara uğrayanın oturduğu yer ağır ceza mahkemesinin yetkili kılındığı, ayrıca Anayasa Mahkemesi"nin 2013/3727 başvuru numaralı kararı ile idare mahkemesi kararına yönelik adil yargılama hakkının ihlali iddiası yönünden "açıkça dayanaktan yoksun olması" nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmiş olduğu gerekçesi ile Konya Cumhuriyet Başsavcılığı"nın 2005/28675 numaralı soruşturma dosyası yönünden mahkememizin görevsizliği nedeniyle davanın usulden reddine, yine 6545 sayılı Yasa"nın 70. maddesi ile değişik CMK"nın 141/3. ve 142. maddesi uyarınca mahkemenin ihbar olunan hâkim ve Cumhuriyet savcısı yönünden görevsizliğine, dosyanın talep hâlinde görevli Bolu Nöbetçi Ağır Ceza Mahkemesi"ne gönderilmesine karar verilmiştir.
Kararın davacı tarafından temyizi üzerine Hukuk Genel Kurulunca yapılan temyiz incelemesi sonucunda; davacının ihbar olunan ...’na yönelik temyiz itirazları yönünden; Karaman Ağır Ceza Mahkemesi Başkanı olarak görev yapmakta iken vermiş olduğu karar nedeniyle zarara uğranıldığı iddia edilen ..."nun, eldeki davanın açıldığı 16.06.2015 tarihinden önce 15.12.2014 tarihli HSYK kararı ile Yargıtay üyesi olarak seçildiği, ..."nun sıfatı ve en son görevi itibariyle HMK"nın 47. maddesi hükmü gereğince ilk derece mahkemesi sıfatıyla Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin görevli olduğu, işin esasına girilip taraf delilleri toplandıktan sonra oluşacak sonuç doğrultusunda bir karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle hükmün bu yönden bozulmasına; davacının ihbar olunan ...’e yönelik temyiz itirazları yönünden; usul ve yasaya uygun olduğu tespit edilen kararın Konya Cumhuriyet Savcısı ... yönünden onanmasına karar verilmiştir.
Özel Dairece, Konya Cumhuriyet Savcısı ... yönünden görevsizlik kararının onanarak kesinleşmesi nedeniyle, dosyanın tefrik edilerek tasdikli bir örneğinin Bolu Ağır Ceza Mahkemesi"ne gönderilmesine karar verilmiştir.
Taraflara bozma kararı ve duruşma günü tebliğ edilmiş, usul ve yasaya uygun bulunan bozma kararına uyulmasına karar verilmiştir.
Davalı ... Hazinesi vekili; zamanaşımı süresinin geçtiğini, iddia edilen zararın ve tazminat talebinin yasal dayanağı bulunmadığını, HMK’nın 46. maddesinde belirtilen koşulların oluşmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
İlk derece mahkemesi sıfatıyla Yargıtay 4. Hukuk Dairesince yukarıda başlık bölümüne alınan gerekçe ile davanın reddine karar verilmiştir.
Dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bilgi ve belgelere, daire kararında açıklanan gerektirici nedenlere, delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, usul ve yasaya uygun olduğu tespit edilen Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin ilk derece mahkemesi sıfatıyla verdiği kararın onanması gerekir.
SONUÇ: Davacının temyiz itirazlarının reddi ile Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin ilk derece mahkemesi sıfatıyla verdiği kararın yukarıda açıklanan nedenlerle ONANMASINA, tebliğ tarihinden itibaren on beş günlük süre içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 07.05.2019 tarihinde oy birliği ile karar verildi.