Bölge Adliye Mahkemesi : Bölge Adliye Mahkemesi . Hukuk Dairesi
İlk Derece Mahkemesi : İş Mahkemesi

Davacının, Bağ-Kur sigortalılık tespiti için açmış olduğu davada, yapılan yargılama sonucu ... İş Mahkemesince davanın reddine dair verilen hükme karşı davacı vekili tarafından İstinaf yoluna başvurulması ve ... Bölge Adliye Mahkemesi . Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine dair verilen kararın temyizen incelenmesi davacı avukatı tarafından istenmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı vekili, vergi kaydına dayalı olarak 09.09.1991-07.07.2011 tarihleri arasında zorunlu esnaf bağkur sigortalısı olduğunun tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP:
Davalı vekili; süresinde kuruma kayıt ve tescil başvurusunda bulunulmadığından davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Davanın reddine karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Yerel mahkeme gerekçesi yerinde bulunarak istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı avukatı kurumun resen tescil yükümlülüğünün bulunduğu ile resen göz önüne alınacak nedenlerle kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Dava dosyasının incelenmesinde, davacının 09.09.1991-28.03.2000 tarihleri arasında vergi, 30.09.1991-17.06.2013 tarihleri arasında oda ve 28.04.1999 tarihinden itibaren sicil kaydının bulunduğu, 1479 veya 5510 sayılı yasanın 4/b maddesi kapsamında kurum tescil kaydının bulunmadığı, 09.09.1991-07.07.2011 tarihleri arası yönünden 1479 sayılı yasa kapsamında sigortalılık tespiti için işbu davanın açıldığı, mahkemece, 1479 sayılı Yasa’nın Geçici 18 ve 5510 sayılı Yasa’nın geçici 8. Maddeleri nazarında davanın reddine karar verildiği, Bölge Adliye Mahkemesi tarafından da aynı gerekçelerle istinaf isteminin reddine karar verildiği anlaşılmış ise de, söz konusu hüküm eksik incelemeye dayalıdır.
Bazı maddeleri dışında (01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanunla) mülga 1479 sayılı Kanunda 506 sayılı Kanun’un 79’uncu maddesine paralel nitelikte bir düzenleme bulunmadığı için kural olarak hizmet tespiti davası açılmasının mümkün olmadığını dikkate alan kanun koyucu, sigortalılık niteliğini taşıdıkları halde Kuruma tescil edilmemiş kişilere zaman zaman tescil imkânı tanınmış ve ayrıca istek halinde primi ödenmek şartıyla geçmişteki çalışmaların değerlendirilmesi sağlanmıştır.
Bu amaçla ilk defa 2654 sayılı Kanun ile 1972 – 1982 yılları arasındaki vergiye kayıtlı süreler için borçlanma imkânı getirilmiş (ek geçici 13’üncü madde) ve daha sonra çıkarılan 3165 sayılı Kanun ile 2654 sayılı Kanunda öngörülen başvuru süresi uzatılmıştır.
Daha sonra bu kapsamda 619 sayılı Kanun hükmünde Kararname’nin geçici 1’inci maddesi ile kayıt ve tescilsiz sigortalılara 04.10.2000 tarihinden itibaren yeniden tescil imkânı getirilmiş, ancak söz konusu Kanun Hükmünde Kararname Anayasa Mahkemesi’nce iptal edilmiştir. Devamında 02.08.2003 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 4956 sayılı Kanun’un 47’nci maddesi ile 1479 sayılı Kanun’a eklenen Geçici 18’inci maddede “Bu Kanuna göre sigortalılık niteliği taşıdıkları halde 04.10.2000 tarihine kadar kayıt ve tescilini yaptırmamış olan sigortalıların sigortalılık hak ve mükellefiyetleri 04.10.2000 tarihinden itibaren başlar. Ancak, bu Kanuna göre zorunlu sigortalı olarak tescil edilmiş olanların sigortalılıkları, bu Kanunun yürürlük tarihinden itibaren altı ay içinde Kuruma yazılı olarak başvurmaları ve 20.04.1982 – 04.10.2000 tarihleri arasındaki vergi kayıtlarını belgelemek ve belgelenen bu sürelere ilişkin olarak 49’uncu ve ek 15’inci maddelere göre hesaplanacak prim borçlarının tamamını, tebliğ tarihinden itibaren bir yıl içinde, ödeme tarihinde bulundukları gelir basamağının yürürlükte olan prim tutarı üzerinden ödemek kaydıyla bu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilir.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Son olarak, 5510 sayılı Kanunun Geçici 8"inci maddesinde, "Bu Kanunun 4 üncü Maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi hariç diğer alt bentlerine göre sigortalılık niteliği taşıdıkları halde bu Kanunun yürürlük tarihine kadar kayıt ve tescillerini yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlülüğü bu Kanunun yürürlük tarihinden itibaren başlar. Kanunun 4 üncü Maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendine göre sigortalı sayılanların hak ve yükümlülüğü ise 7 nci Maddenin birinci fıkrasının (b) bendine göre başlar. Ancak, bu Kanunun 4 üncü Maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) ve (3) numaralı alt
bentlerine göre sigortalı sayılanlardan bu Kanunun yürürlük tarihinden itibaren sigortalılıkları başlatılanların, bu Kanunun yürürlük tarihi ile 4/10/2000 tarihi arasında geçen vergi mükellefiyet süreleri bulunmak kaydıyla, sigortalının bu Kanunun yürürlük tarihinden itibaren 6 ay içinde talepte bulunması halinde, vergi mükellefiyet sürelerinin tamamı için 80 inci Maddenin ikinci fıkrasının (a) bendine göre talep tarihindeki prime esas kazancının % 32’si üzerinden borçlanma tutarı hesaplanır ve sigortalıya tebliğ edilir. Sigortalının kendisine tebliğ edilen borçlanma tutarının tamamını tebliğ tarihinden itibaren 6 ay içinde ödemesi halinde, bu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilir. Sigortalıya tebliğ edilen borç tutarının bu süre içerisinde tam olarak ödenmemesi halinde bu süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilmez ve ödenen tutar bu Kanunun 89 uncu Maddesine göre iade edilir." düzenlemesi getirilmiştir.
Belirtilen açıklamalar ışığında somut olaya dönüldüğünde, her ne kadar 01.10.2008 tarihi öncesi yönünden mahkeme hükmü yerinde ise de, talep 07.07.2011 tarihine kadar devam ettiğinden, 01.10.2008-07.07.2011 tarihleri arası yönünden bir değerlendirme yapılmaması yerinde görülmemiş olup, bu kapsamda ilgilinin kendi nam ve hesabına çalışması ile vergiden muafiyet hususları da araştırılıp değerlendirilmek suretiyle bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesi"ne gönderilmesi ile kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 07.03.2018 gününde oybirliği ile karar verildi.