3. Hukuk Dairesi 2017/12463 E. , 2018/7223 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki asıl ve birleşen kira bedelinin tespiti davalarının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, asıl ve birleşen davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; mülkiyeti kurumlarına ait olan ve halen davalı şirket tarafından otel olarak işletilen taşınmazın bir önceki dönem kira bedelinin aylık 3.185,00-TL olup, %60 oranında artış ile yeni kira dönemi olan 01/08/2002 tarihinden itibaren aylık kira bedelinin 5.099,2-TL olarak tespitine karar verilmesini istemiş, birleşen davalarda ise 01.08.2004 tarihinden itibaren aylık kira bedelinin 7.422,78-TL ve 01.08.2005 tarihinden itibaren aylık kira bedelinin 8.194,01-TL olarak tespiti talebinde bulunmuştur.
Davalı; dava konusu taşınmazda 20 yıldır kiracı olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece; delil ikame giderinin yatırılmaması nedeniyle davanın reddine yönelik olarak verilen karar Yargıtay 6.H.D.nin 02/03/2015 tarih ve 2014/5852E-2015/2020 K sayılı ilamı ile, HMK’nun 324.maddesi gereğince işin esasının incelenerek sonucuna göre karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle bozulmuş, Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde; davanın reddine karar verilmiş; hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.
1-) Dosya kapsamına, toplanan delillere, mevcut deliller mahkemece takdir edilerek karar verilmiş olmasına ve takdirde de bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde değildir.
2-) Davacının birleşen davalara yönelik temyiz itirazlarına gelince; Hükme esas alınan 01.08.2001 başlangıç tarihli ve bir yıl süreli sözleşme konusunda taraflar arasında bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Her ne kadar Mahkemece; 1.8.2002 tarihinde başlayan kira dönemi için kira bedelinin ... Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 30.12.2008 tarih ve 2007/319 E. 2008/697 K. sayılı kararı ile 4.000,00- TL olarak belirlenmesi karşısında, devam eden üç
dönem için kira bedelinin endeks uygulanmak sureti ile tespiti, uzayan yıl için kira bedelinin ise hak ve nesafete göre belirlenmesi gerektiği anlaşıldığı, bu nedenle de talep edilen kira dönemlerinin endeks yılı olduğu ve endeks uygulanmak sureti ile yeni dönem kira bedeli belirlenebilecekken kira tespit davası açılmasında hukuki yarar olmadığı gerekçesiyle birleşen davaların reddine karar verilmiş ise de, kira bedelinin miktarına ilişkin olarak bir uyuşmazlık bulunup mahkemeye müracaat edildiğine ve kira bedelinin dava yoluyla tespiti istenildiğine göre dava red edilmeyip kira tespit kararı verilmelidir. 5502 sayılı ... yasasının ‘Kurumun Taşınmaz Edinimi ve Mal Varlıklarının Hukuki Durumu’ başlıklı 35/6 maddesine göre, davacı kurumun sahibi bulunduğu taşınmazların kira oranlarının 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca her yıl belirlenen yeniden değerlendirme oranından az olmamak üzere rayiç ve emsallere göre belirleneceği düzenlenmiş olup, Mahkemece; ilgili özel yasada belirtilen usule göre, belirlenen yeniden değerlendirme oranından az olmamak üzere kira bedelinin tespitine ilişkin bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenler ile davacı tarafın sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 27/06/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.