Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava, 04.06.2008 tarihinde meydana gelen trafik iş kazası nedeniyle vefat eden sigortalının hak sahiplerine ödenen peşin sermaye değerli gelirin 506 sayılı Yasa"nın 26. maddesi uyarınca tahsili istemine ilişkindir.
506 sayılı Yasa"nın 26. maddesinde sigortalıya ya da ölümü halinde hak sahiplerine bağlanan gelirler ile yapılan harcama ve ödemelerin işverenden rücuan tahsili koşulları düzenlenmiş olup; işverenin sorumluluğu için, zarara uğrayanın sigortalı olması, zararı meydana getiren olayın iş kazası veya meslek hastalığı niteliğinde bulunması, zararın meydana gelmesinde işverenin kastının veya sigortalının sağlığını koruma ve iş güvenliği mevzuatına aykırı bir hareketinin ve bu hareket ile meydana gelen iş kazası ve meslek hastalığı arasında illiyet bağının bulunması gerekir.
İnceleme konusu davada; kazanın, sigortalı ..."ın idaresindeki ... dorse plakalı tırın arızalanması nedeniyle yol kenarında park edilmiş haldeyken ..."un idaresindeki ... plakalı kamyonun arkadan gelerek dorse sağ tarafına çarpması neticesinde sigortalının vefat etmesi şeklinde meydana geldiği, kurum tarafından ... aleyhine açılan rücuan alacak davasında alınan kusur raporunda kamyon şoförü ..."un % 62,5 sigortalı ..."ın %37.5 oranında kusurlu olduğunun, ayrıca ... plakalı kamyonun maliki ..."ın, ... dorse plakalı tırın maliki ... Oto Lastik Ltd. Şti."nin araç sürücülerinin kusurlarından KTK. nun 85. maddesine göre işleten oldukları için kusursuz sorumlu olduklarının belirtildiği, mahkemece kusur raporu doğrultusunda davanın talep gibi kabulüne karar verildiği, iş bu davanın ise kurum zararının % 62,5 kısmının ..."dan, % 37,5 kısmının ... Oto Lastik San. Ltd. Şti."den tahsili talebiyle açıldığı, yargılama sonucunda ilk davada alınan kusur raporu esas alınarak talep gibi kabule karar verildiği, davalıların cevap dilekçelerinde zamanaşımı def"inde bulundukları, temyiz itirazlarında da bu hususu belirttikleri anlaşılmaktadır.
818 sayılı Yasanın 332/1"inci maddesinde belirtilen işçi - işveren arasındaki akde aykırılık eylemleri ve bu çerçevede maddenin 2"nci fıkrası gereğince işverenin akde aykırı davranışları (işçi sağlığı ve iş güvenliğinin gerektirdiği önlemlerin alınmaması vs.) sonucu 506 sayılı Yasanın 26/1"inci maddeyle yapılan ilişkilendirme ile bir bakıma akde aykırı hareketten doğan tazminat davaları hakkındaki hükümlere tabii olmakla; zamanaşımının, işverenler açısından uygulanması gereken Borçlar Kanununun 125"inci maddesine göre on yıl olduğu belirtilmelidir.
506 sayılı Yasanın 26’ncı maddesinde üçüncü kişiler aleyhine açılan rücu davalarının tabi olduğu zamanaşımı süresine ilişkin açık hüküm bulunmamaktadır. Üçüncü kişi ile sigortalı arasında akdi bir ilişki söz konusu değildir. Ancak anılan maddenin ikinci fıkrasında 818 sayılı Yasaya yollamada bulunulmuştur. Hal böyle olunca; üçüncü kişiler aleyhine açılan davaların, 818 sayılı Yasanın 60’ıncı maddesinde gösterilen bir ve on yıllık zamanaşımı süresine tabi olduğu sonucuna ulaşılmaktadır.
Borcu ortadan kaldırmamakla birlikte yerine getirmekten kaçınma yetkisi veren zamanaşımı defi, ancak bunu ileri süren taraf yönünden sonuç doğurmakta olup, bir başka anlatımla, mahkemece kendiliğinden gözetilemeyen ancak yasal süre içerisinde ileri sürüldüğü takdirde değerlendirilmesi gerekir ve başlangıcı da; “zarar ve faile ıttıla” tarihidir. Bilindiği üzere zarar ve faile ıttılanın birlikte gerçekleşmesi gerekir ve sadece birinin gerçekleşmesi zamanaşımı süresinin başlaması için yeterli değildir. Zarara ve faile ıttıla, Kurumun yetkili organının ıttılaı olduğundan, zararın ıttıla tarihi sigortalı ya da hak sahibine bağlanan gelirler yönünden tahsis onay tarihi, masraf ve ödemeler yönünden sarf ve ödeme tarihidir. Faile ıttılanın ise özel bir duyarlılıkla araştırılıp incelenmesi gerekmektedir. Uygulamada, devam eden ceza davasında verilen mahkûmiyet kararının kesinleştiği tarih, Kurum sigorta müfettişi veya Çalışma Bakanlığı iş müfettişi raporunun Kurumun yetkili makamlarına intikal tarihi ya da ilk rücu davasının açıldığı tarih, faile ıttıla tarihi olarak kabul edilmektedir.
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı yasanın 26. Maddesi olup, kusur sorumluluğu esastır.Davalıların kusursuz sorumlu olduklarının kabulü yerinde değildir. Bu nedenle Mahkemece 506 sayılı Yasanın 26. maddesine de uygun, iş güvenliği mevzuatına göre hangi önlemlerin alınması gerekeceği, bu önlemlerin işverenlerce alınıp alınmadığı ve alınmış önlemlere sigortalı işçinin uyup uymadığı ve dayanağı mevzuat hükümleri ayrıntılarıyla irdelenerek, iş kazasının olduğu meslek kolu ile iş ve işçi güvenliği konusunda uzman bilirkişiden alınacak kusur raporu ile sonuca gidilerek karar verilmesi ve davalılara kusur verilmesi halinde 3. kişi konumunda bulunan ... yönünden zamanaşımı süresinin geçip geçmediği araştırılarak sonuca göre karar verilmesi gerekmektedir.
Mahkemenin, bu maddi ve hukuki olguları dikkate almaksızın eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar vermiş olması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
SONUÇ:Açıklanan nedenlerle temyiz edilen hükmün BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılara iadesine, 05.03.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.