Danıştay 4. Daire 1993/2560 Esas 1994/1055 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 1993/2560
Karar No: 1994/1055

Temyiz Eden : …
Vekili : …
Karşı Taraf : Beşocak Vergi Dairesi Müdürlüğü-ADANA
İstemin Özeti : Davacı şirketin 1991 takvim yılı için ihtirazi kayıtla verdiği beyanname üzerine bu döneme ilişkin ihracat istisna orarının %12 olarak uygulanması sonucu tahakkuk ettirilen vergilere karşı açtığı davada … Vergi Mahkemesi … günlü ve E:…, K:… sayılı kararıyla; 1991 yılı için 90/328 sayılı Bakanlar Kurulu kararı uyarınca ihracat istisna oranının % 16 olarak uygulanması gerektiği gerekçesiyle fazladan tahakkuk ettirilen vergi ve fonların kaldırılmasına karar vermiştir. Söz konusu mahkeme kararının davacı şirkete 2.10.1992 tarihinde tebliğinden sonra kurumlar vergisinden istisna edilen kazanç üzerinden ödenecek stopaj vergisinin matrahı değiştiğinden davacı şirket 27.10.1992 de ek muhtasar beyanname vererek doğan yeni vergi borçlarının fazladan ödenen kurumlar vergisi alacağıyla mahsubunu istemiştir. Bu şekilde yapılan ödemeden sonra vergi dairesince davacı şirket adına 1991 yılı için stopaj vergisinin normal vade tarihinden tahakkukun yapıldığı tarihe kadar gecikme faizi tahakkuk ettirilmiştir. ... Vergi Mahkemesi … günlü ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacı şirketin vergilendirme ile ilgili görevini eksik yerine getirmesi yüzünden 1992/Nisan ayında tahakkuku gereken verginin 1992/Ekim ayında tahakkuk ettirildiği, bu nedenle vergi ziyaına sebep olunduğu, istenilen gecikme faizinde kanuna aykırılık bulunmadığı, davacı şirketin vergiyi doğuran olayın mahkeme kararıyla ortaya çıktığı ve fazladan tahakkuk ettirilen kurumlar vergisi alacağının idarenin uhdesinde bulunduğu yolundaki iddialarıyla ilgili olarak da, vergiyi doğuran olayın ihracatın gerçekleşmesiyle meydana geldiği ve fazladan tahakkuk ettirilen kurumlar vergisinin idarede kalmasının da başka bir tarzda değerlendirilmesi gerektiği gerekçesiyle gecikme faizinin kaldırılmasına ilişkin istemin reddine karar vermiştir. Davacı şirket, ödemede gecikmenin söz konusu olmadığını, istisna oranının % l6 olduğu yolundaki yargı kararının kendilerine 2.10.1992 de tebliğ edildiğini, 27.10.1992 de ek beyanname vererek ve mahsup yoluyla vergi borçlarının ödendiğini ileri sürerek kararın bozulmasını istemektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Savcısı … Düşüncesi : Davacı adına 1991 dönemi için tarh ve tahakkuk ettirilen gelir (stopaj) vergisine uygulanan gecikme faizine karşı açılan davayı reddeden vergi mahkemesi kararı temyiz edilmiştir.
Davacının 1991 dönemi için ihtirazi kayıtla verdiği beyanname üzerine bu döneme ilişkin ihracat istisna oranının % 12 olarak uygulanması sonucu tahakkuk ettirilen kurumlar vergisine karşı açılan dava üzerine, ... Vergi Mahkemesince … gün ve E:…, K:… sayılı kararı ile 1991 dönemi için 90/328 sayılı Bakanlar Kurulu kararı uyarınca ihracat istisna oranının % 16 olarak uygulanması gerektiği gerekçesiyle fazla tarh ve tahakkuk ettirilen kurumlar vergisinin terkinine karar verilmiştir.
Sözü edilen kararın davacı şirkete 2.10.1992 tarihinde tebliğ edilmesi üzerine 193 sayılı Kanunun 94/8 inci maddesi uyarınca kurumlar vergisinden istisna kazanç üzerinden yapılan stopaj matrahı değiştiğinden 27.10.1992 tarihinde verilen ek beyanname ile ek stopaj matrahı beyan edilmiştir.
Davacı şirketin 1991 yılında ihracat istisna oranının % 16 olarak uygulanması yolunda verilen yargı kararının tebliğ edildiği 27.10.1992 tarihinden sonra aradaki % 4 fark üzerinden oluşan stopaj matrah farkının beyanı zorunlu hale gelmiş olup; yargı kararı üzerine tarhı gereken vergiye Nisan 1992 ayını takip eden Mayıs 1992 ayından itibaren gecikme faizi uygulanması olanaksızdır.
Sözü edilen yargı kararından önce % 12 nisbet üzerinden ihracat istisnası uygulanması nedeniyle % 16 nisbete göre beyan ve tarh tahakkuku söz konusu olmayan gelir stopaj vergisinin geç tarh ve tahakkuk ettirildiğinden söz edilemez.
Beyanı ile tarh ve tahakkukunda davacı tarafından kaynaklanan bir gecikme söz konusu olmayan ilgili dönem gelir (stopaj) vergi farkına gecikme faizi uygulanmasına 193 sayılı Kanunun 112 nci maddesi hükümlerine uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile vergi mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dördüncü Dairesince Tetkik Hakimi …'ın açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 112 nci maddesinin 3 üncü fıkrasında ikmalen ve re'sen veya idarece yapılan tarhiyatlarda; dava konusu yapılmaksızın kesinleşen vergilere, kendi vergi kanunlarında belirtilen ve tarhiyatın ilgili bulunduğu döneme ilişkin normal vade tarihinden itibaren, son yapılan tarhiyatın tahakkuk tarihine kadar geçen süreler için 6183 sayılı kanuna göre tespit edilen gecikme zammı oranında gecikme faizi uygulanacağı öngörülmüştür.
Olayda gecikme faizinin, davacının sonradan haklılığı mahkeme kararıyla anlaşılan ihtirazi kaydı kabul edilmeyerek yapılan tarhiyatın, yargı kararı ile ortadan kalkması üzerine, bu karar sonucuna göre düzeltilen kurumlar vergisi matrahının ödenecek gelir stopaj vergisi tutarını etkilemesinden kaynaklandığı anlaşılmaktadır.
Haklı olduğu mahkeme kararıyla sabit olan davacının ihtirazi kaydı kabul edilerek buna göre tarhiyat yapılmış olsaydı uyuşmazlık konusu gecikme faizinin aranmasına gerek kalmayacaktı. Gelir stopaj vergisinin bir bölümünün tahakkukunun gecikmesi davacı şirketin tutumundan değil vergi dairesi müdürlüğünün kanun ve kararnameyi uygulamadaki anlayışından kaynaklanmaktadır.
Davacı şirkete izafe edilmeyecek tahakkukdaki gecikmeden dolayı gecikme faizi istenmesinde ve bu konuda açılan davanın reddinde isabet görülmemiştir.
Bu nedenle ... Vergi Mahkemesi'nin … günlü ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına 22.2.1994 gününde oybirliğiyle karar verildi.