22. Hukuk Dairesi 2017/12618 E. , 2018/10746 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı vekili, davalı işverenin davacının çalıştığı süre boyunca her yıl için satış hedefi koyduğu, belirlenen satış hedefinin en az %70 inin gerçekleşmesi halinde o yıl için beş aylık ücreti tutarında prim ödemesi yapıldığı, bu durumun işyeri uygulaması haline geldiği, 2011 yılı için 15.000.000 USD satış hedefi belirlendiği, davacının bunun çok üzerinde 27.200.000 USD satış hedefini gerçekleştirdiği, 2011 yılı için ödenmesi gereken primlerin satış hedefi tutturulmasına rağmen ödenmediğini belirterek anılan prim alacağının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalı vekili, davacının ... Bölge Temsilciliğinde satış yöneticisi olarak görev yaptığı, şirket yönetiminin önceki yılın performansına göre prim dağıtılması kararı aldığı, davacının 2011 yılı için kendisine verilen satış hedefini gerçekleştiremediği,bu sebeple 2011 yılı için prim ödemesi yapılmadığını beyan etmiştir. Ayrıca, satış yöneticisinin iş hacmi hedefini yakalayabilmesi için krediler bölümüne yeterli sayı ve tutarda yapılabilir nitelikte dosya aktarması gerektiği,davacının 2011 yılında krediler bölümüne aktardığı dosya adedi ve hacminin şirket ortalamasının altında kaldığı; davalı şirket müşterilerinden ... Grubun finansal kiralama işlemlerinin 2010 yılına kadar davalı şirketin ... Bölge Temsilciliği tarafından yürütüldüğü, 2010 yılında Genel Müdürlük ekibi tarafından yürütülmeye başlandığı, bu şirket ile 2011 yılı Aralık ayında 24.7 USD lik uçak leasing işlemi yapıldığı, davacının bu işleme herhangi bir katkısı olmadığı, sözkonusu firmanın işlemleri davacının satış performansı içinde değerlendirilmediğinde 2011 yılı performansı kendisine verilen hedeflerinin çok altında kaldığı, primin görev başında bulunma kaydı ile bir önceki yılın performansına bağlı ve yönetici taktirine bağlı olarak çalışanlara ödendiği, bunun her yıl ödeme yapılacağı yönünde bir tahahhüt olarak algılanamayacağı belirtilerek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, bilirkişi raporu doğrultusunda, davalı şirketin prim ödemelerini ne şekilde yaptığına dair eski ödemeleri gösteren bordroları sunmadığı, banka hesabında davacıya prim adı altında ödeme yapılmadığı belirtilmiş, beş maaş tutarında brüt 18.524,00 TL prim alacağı yönünden davanın kabulüne karar verilmiştir.
Karar, süresi içerisinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Taraflar arasında prim ödetilmesi yönünden uyuşmazlık bulunmaktadır.
Prim, işçinin mal veya hizmet üretiminde daha istekli hale gelmesi ve başarısının artması için işverence ödül niteliğinde verilen ek ödemeler şeklinde tanımlanabilir. Prim ödemesinden amaç, işçinin dava verimli bir şekilde çalışmaya özendirilmesidir. Pirimin kişiye özgü olması sebebiyle ikramiyeden farklı olarak prim ödemelerinin genel bir nitelik taşıması gerekmez. Bununla birlikte, işveren tarafından ayrımı haklı kılan geçerli nedenler olmadığı sürece pirim uygulaması yönünden de işverenin eşit davranma borcu söz konusudur.
İşçinin prime hak kazanması için işyerinde pirim ödemesini gerektiren dönemin sonuna kadar çalışmış olması gerekmez. İşyerinde çalışılan süreyle sınırlı olmak üzere işçinin prim talep hakkı vardır.
Prim uygulaması, bireysel ya da toplu iş sözleşmeleri ile de kararlaştırılabilir. İş sözleşmesinde kararlaştırılmamış olsa dahi, işverence tek taraflı olarak düzenli şekilde yapılan prim ödemesi “işyeri şartı” niteliğindedir.
Dosya içeriğine göre, davalı işyerinde her yıl, o yıl için koyulan hedefin, belirli oranda gerçeleştirilmesi halinde çalışanlara prim ödemesi yapıldığı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır. Davalı, davacının 2011 yılı kar hedefini gerçekleştiremediğini, ... Grubuna yapılan uçak işlemi çıkartıldığında kar hedefinin çok düşük kaldığını ve bu sebeple prim ödemesi yapılmadığını savunmuştur. Mahkemece beş maaş turarında hesaplanan prim alacağı hüküm altına alınmıştır. Ancak yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmaya elverişli bulunmamaktadır.
Davacı tarafından işyeri kayıtlarına delil olarak dayanılmış olup, öncelikle anılan kayıtlar ve özellikle de ... Gruba yapılan uçak işlemi ile ilgili işyeri kayıtları üzerinde ayrıntılı bilirkişi incelemesi yaptırılmalı ve davacının 2011 yılı için prim hak edecek performans ortaya koyup koymadığı tereddüte yer vermeyecek şekilde açıklığa kavuşturulmalıdır. Prime hak kazandığının anlaşılması halinde, davacı tanığının performansa dayalı olarak her yıl iki veya dört maaş tutarında prim ödemesi yapıldığı yönündeki beyanı ve geçmiş yıllara ilişkin bordrolardaki prim tahakkuklarının bu beyanı doğrulaması nedeni ile davacının hak kazandığı prim miktarı yeniden değerlendirilmelidir. Eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 04/05/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.