MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı isteminin özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı işyerinde 01/09/2008-09/10/2013 tarihleri arasında aralıksız çalıştığını, iş sözleşmesinin davalı işverence haklı neden olmaksızın feshedildiğini beyanla, kıdem ve ihbar tazminatı ile fazla mesai alacaklarını istemiştir.
Davalı cevabının özeti:
Davalı vekili, davacının 13.01.2013 tarihi öncesi çırak olarak çalıştığını, davaya bakmakta görevli mahkemenin iş mahkemesi olmadığını, davacının 13.01.2013 tarihi sonrasında işçi olarak çalıştığı dönem yönünden kıdem tazminatı koşullarının doğmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkeme kararının özeti:
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
Uyuşmazlık, taraflar arasındaki ilişkinin İş Kanunu kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceği ve bu bağlamda iş mahkemesinin görevi noktasında toplanmaktadır.
4857 sayılı İş Kanunu"nun 4. maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca çıraklar hakkında bu kanun hükümleri uygulanmaz.
3308 sayılı Çıraklık ve Meslek Eğitimi Kanunu"nun 3/C maddesine göre çırak, “Çıraklık sözleşmesi esaslarına göre bir meslek alanında mesleğin gerektirdiği bilgi ve beceri ve iş alışkanlıklarını iş içerisinde geliştiren kişi” olarak tanımlanmıştır. Adı geçen Kanun"un 9. maddesi uyarınca, ilköğretim okulunu bitirmiş ve 14-19 yaş arasında olanlar, bir mesleğe hazırlık amacı ile çıraklık dönemine kadar işyerlerinde aday çırak olarak eğitilebilirler. Ancak, 10. maddeye göre ondokuz yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık eğitiminden geçmemiş bulunanlar, yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek meslekî eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir. Aday çırak veya çıraklar, mesleğin özelliklerine göre haftada sekiz saatten az olmamak üzere genel ve meslekî eğitim görürler. Bu eğitime katılmaları için aday çırak ve çırak öğrencilere ücretli izin verilir. Mevsime göre özellik arz eden mesleklerde teorik ve pratik eğitim belirli aylarda bloklaştırılmış olarak yapılabilir. Kanun"un 18. maddesine göre, yirmi ve daha fazla personel çalıştıran işletmeler, çalıştırdıkları personel sayısının yüzde beşinden az, yüzde onundan fazla olmamak üzere meslekî ve teknik eğitim okul ve kurumu öğrencilerine beceri eğitimi yaptırır. Vardiya usulü veya mevsimlik olarak faaliyet gösteren işletmelerde eğitim görecek öğrenci sayısının tespitinde, gündüz vardiyasında veya faaliyet gösterdiği mevsimde çalışan personel sayısı esas alınır. 20. maddeye göre işletmelerde beceri eğitimi gören öğrencilerin teorik eğitimi, meslekî ve teknik eğitim okul ve kurumlarında veya işletmelerin eğitim birimlerinde yapılır. Çalışma saatleri içinde yapılacak teorik eğitim haftada oniki saatten az olamaz. Bu eğitim yoğunlaştırılmak suretiyle de yapılabilir. Teorik eğitim günlerinde öğrenciler ücretli izinli sayılırlar.
Onsekiz yaşını bitirmemiş çıraklar 1475 sayılı Kanun kapsamı dışında sayılmışken, 4857 sayılı Kanun"da böyle bir sınırlama getirilmemiştir. Dolayısıyla 4857 sayılı Kanun döneminde kişi on sekiz yaşını bitirse dahi, mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını almaya devam ediyor ve gelişmesini sürdürüyor ise çıraklık konumu değişmeyecektir. Çırak ile işveren arasındaki uyuşmazlığın iş mahkemesinde değil, görevli hukuk mahkemesine çözümlenmesi gerekir. İşveren ile çırak arasında iş ilişkisi var ise de yapılan işin gereği çırak İş Kanunu hükümlerinden yararlanamamaktadır.
Somut uyuşmazlıkta dosya içeriğine göre davacı, davalı iş yerinde 12.10.2009-09.10.2013 arası dört dönem halinde çalışmıştır. Davacının sigorta hizmet döküm cetveline göre 12.10.2009 tarihinden 13.01.2013 tarihine kadar davalı işyerinde çırak öğrenci sigortası yapılarak çalıştırılmıştır.13.01.2013 tarihinden itibaren ise davalı nezdinde bayan kuaförü olarak çalışması bildirilmiştir. Mahkemece taraflar arasında iş ilişkisi olduğu gerekçe gösterilerek davacının başlangıçtan itibaren davalı iş yerinde işçi olarak çalıştığı kabulü ile dava konusu alacakların kabulüne hükmedilmiş ise de tüm dosya kapsamı davacının yaşı, becerisi ve özellikle tanık beyanlarına göre çalışan işçiler düzeyinde ve niteliğinde hizmet üretiminde bulunmadığı, mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını almaya devam ettiği ve gelişmesini sürdürdüğünden 13.01.2013 tarihi öncesinde davalı işyerinde çırak olarak çalıştığı kabulü ile bu dönem yönünden İş Kanunu uygulanamayacağı gözetilerek görevsizlik kararı verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 04.05.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.