1. Hukuk Dairesi 2015/15718 E. , 2018/14085 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, yerel mahkemece davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar davalılar vekili tarafından yasal süre içerisinde duruşma istekli temyiz edilmiş olmakla, duruşma günü olarak saptanan 06.11.2018 Salı günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davalılar vekili Avukat...ile temyiz edilen davacı ... ve vekili Avukat ... geldiler duruşmaya başlandı, süresinde verildiği ve kayıt olunduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra gelen vekillerin sözlü açıklamaları dinlendi, duruşmanın bittiği bildirildi, iş karara bırakıldı. Bilahare Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelenerek gereği görüşülüp düşünüldü:
-KARAR-
Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
Davacı, mirasbırakan babası...’ın maliki olduğu 511 parsel sayılı taşınmazını tek oğlu olan davalıların mirasbırakanı ...’e satış suretiyle devrettiğini, temlikin mirasçılardan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunu ileri sürerek, tapu kaydının iptali ile miras payı oranında adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
Davalılar, mirasbırakan ...’in kök mirasbırakan ...’in bakımıyla ilgilendiğini, kök mirasbırakanın davacı ve dava dışı kızlarına da taşınmaz verdiğini, kök murisin ölümünden 22 yıl sonra eldeki davanın haksız ve kötüniyetli açıldığını belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, muvazaa olgusunun sabit olduğu gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden, kök mirasbırakan ... ...’ın maliki olduğu 511 parsel sayılı taşınmazın ½ payını 27.03.1973 tarihinde bağış, kalan ½ payını ise 09.01.1978 tarihinde davalıların mirasbırakanı oğlu...’e satış suretiyle devrettiği, 1914 doğumlu kök mirasbırakan ...’in 22.08.1990 tarihinde öldüğü, geride mirasçı olarak davacı kızı ..., dava dışı kızları ... ve .... ile 2009 tarihinde ölen oğlu...’den olma torunları davalılar ..., ... ve ... ile gelini ...’nın kaldıkları anlaşılmaktadır.
Bilindiği üzere; uygulamada ve öğretide "muris muvazaası" olarak tanımlanan muvazaa, niteliği itibariyle nisbi (mevsuf-vasıflı) muvazaa türüdür. Söz konusu muvazaada miras bırakan gerçekten sözleşme yapmak ve tapulu taşınmazını devretmek istemektedir. Ancak mirasçısını miras hakkından yoksun bırakmak için esas amacını gizleyerek, gerçekte bağışlamak istediği tapulu taşınmazını, tapuda yaptığı resmi sözleşmede iradesini satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi doğrultusunda açıklamak suretiyle devretmektedir.
Bu durumda, yerleşmiş Yargıtay içtihatlarında ve 01.04.1974 tarih 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında açıklandığı üzere görünürdeki sözleşme tarafların gerçek iradelerine uymadığından, gizli bağış sözleşmesi de Türk Medeni Kanunun 706., Türk Borçlar Kanunun 237. (Borçlar Kanunun 213.) ve Tapu Kanunun 26. maddelerinde öngörülen şekil koşullarından yoksun bulunduğundan, saklı pay sahibi olsun veya olmasın miras hakkı çiğnenen tüm mirasçılar dava açarak resmi sözleşmenin muvazaa nedeni ile geçersizliğinin tespitini ve buna dayanılarak oluşturulan tapu kaydının iptalini isteyebilirler.
Hemen belirtmek gerekir ki; bu tür uyuşmazlıkların sağlıklı, adil ve doğru bir çözüme ulaştırılabilmesi, davalıya yapılan temlikin gerçek yönünün diğer bir söyleyişle miras bırakanın asıl irade ve amacının duraksamaya yer bırakmayacak biçimde ortaya çıkarılmasına bağlıdır. Bir iç sorun olan ve gizlenen gerçek irade ve amacın tespiti ve aydınlığa kavuşturulması genellikle zor olduğundan bu yöndeki delillerin eksiksiz toplanılması yanında birlikte ve doğru şekilde değerlendirilmesi de büyük önem taşımaktadır. Bunun için de ülke ve yörenin gelenek ve görenekleri, toplumsal eğilimleri, olayların olağan akışı, mirasbırakanın sözleşmeyi yapmakta haklı ve makul bir nedeninin bulunup bulunmadığı, davalı yanın alım gücünün olup olmadığı, satış bedeli ile sözleşme tarihindeki gerçek değer arasındaki fark, taraflar ile miras bırakan arasındaki beşeri ilişki gibi olgulardan yararlanılmasında zorunluluk vardır.
Öte yandan mirasbırakan sağlığında hak dengesini gözeten kabul edilebilir ölçüde ve tüm mirasçıları kapsar biçimde bir paylaştırma yapmışsa mal kaçırmak kastından söz edilmeyeceğinden olayda 01.04.1974 tarih 1/2 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararının uygulanamayacağı da kuşkusuzdur.
Somut olayda, kök mirasbırakanın çocukları ile ilişkilerinin iyi olduğu, aralarında herhangi bir husumetin bulunmadığı, dosya kapsamında dinlenen tanıkların temlikin muvazaalı olduğu yönünde yeterli beyanda bulunmadıkları, aksine mahkemeninde kabulünde olduğu üzere davalıların mirasbırakanı oğlu.... dışında diğer mirasçı çocuklarına da taşınmazlar temlik ettiği yönünde beyanda bulundukları, salt bedeller arasındaki farkın tek
başına muvazaanın kanıtı olamayacağı, buna göre kök mirasbırakanın tüm mirasçılarına az ya da çok mal bıraktığı, belirlenen bu olgular yukarıdaki ilkeler ile birlikte değerlendirildiğinde temlikin mal kaçırma amacı ile yapılmadığı, kök mirasbırakanın paylaştırma amacı ile hareket ettiği sonucuna varılmaktadır.
Hal böyle olunca, davanın reddine karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile kabulüne karar verilmesi doğru değildir.
Kabule göre de; dava konusu taşınmazın ½ payı bağış suretiyle devredilmiş iken anılan pay yönünden 01.04.1974 tarih 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararının uygulama yeri olmadığı gözetilmeksizin iptal tescile konu edilmesi doğru olmadığı gibi, taşınmaz üzerinde kat mülkiyeti tesis edildiği halde infazı kabil olmayacak şekilde bağımsız bölümler yerine ana parsel üzerinden kabul kararı verilmesi de isabetsizdir.
Davalıların yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, 30.12.2017 tarihinde yürürlüğe giren Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince gelen temyiz edenler vekili için 1.630.00.-TL. duruşma vekâlet ücretinin temyiz edilenden alınmasına, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 06.11.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.