MAHKEMESİ : ... BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 1. HUKUK DAİRESİ
DAVA TÜRÜ : TAZMİNAT

Taraflar arasında görülen tazminat davası sonunda, İlk derece mahkemesince davanın reddine ilişkin verilen karar davacının istinaf başvurusunun esastan kabulüne ilişkin olarak ... Bölge Adliye Mahkemesinin 1. Hukuk Dairesince verilen karar davalı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ..."in raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;

-K A R A R-

Dava, hile (aldatma) hukuksal nedenine dayalı taşınmaz bedelinin tazmini isteğine ilişkindir.
Davacı, 2006 yılında geçirdiği bir kaza nedeniyle bakıma muhtaç hale geldiğini, davalı oğlunun bakım vaadine inanarak maliki olduğu 20 nolu bağımsız bölümü davalıya devrettiğini, asıl amacının ölümüne dek davalı oğlu tarafından bakılması olduğu halde, 02/05/2012 tarihli işlemin satış olarak gösterildiğini, kıymetli bir mevkide bulunan taşınmazının 27.000,00-TL gibi düşük bir bedelle satılmasının hayatın olağan akışına uygun olmadığını, oğluna bağışlamak gibi bir niyetinin de olmadığını, davalının taşınmazı tapuda devraldıktan kısa bir süre sonra 18/01/2013 tarihinde 3.kişiye sattığını, davalının bu tarihten sonra kendisine bakmadığını, kötü davrandığını ve bir süre sonra kendisini evden kovduğunu, halen huzurevinde yaşadığını, olayla ilgili Cumhuriyet Başsavcılığına şikayette bulunduğunu ileri sürerek taşınmazın satış tarihi olan 02/05/2012 tarihi itibariyle tespit edilecek rayiç bedelinden şimdilik 27.000,00-TL tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesi istemiştir.
Davalı, zamanaşımı itirazında bulunarak, davacı ile aralarında yazılı ya da sözlü bakım vaadi konusunda bir anlaşma bulunmadığını, dava konusu evi bedelini ödeyerek satın aldığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddianın kanıtlanamadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiş, davacı vekilinin istinaf başvurusu üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 1.Hukuk Dairesi tarafından temlikin davalının hilesi sonucu yapıldığı gerekçesi ile istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi hükmünün ortadan kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmiştir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden; davacının maliki olduğu 893 ada 20 parsel sayılı taşınmazdaki 20 nolu bağımsız bölümün intifa hakkını üzerinde bırakarak çıplak mülkiyetini 02.05.2012 tarihinde davalı oğluna satış suretiyle devrettiği, 02.01.2013 tarihinde ise intifa hakkını da davalıya satış yoluyla temlik ettiği, davalının da çekişmeli taşınmazı 18.01.2013 tarihinde dava dışı...’e satış yoluyla devrettiği eldeki davanın 05.05.2015 tarihinde açıldığı anlaşılmaktadır.
Bilindiği üzere, "hile"(aldatma); genel olarak bir kimseyi irade beyanında bulunmaya, özellikle sözleşme yapmaya sevk etmek için onda kasten hatalı bir kanı uyandırmak veya esasen var olan hatalı bir kanıyı koruma yahut devamını sağlamak şeklinde tanımlanır. Hatada yanılma, hilede ise yanıltma söz konusudur. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu"nun(TBK) 36/1. (818 sayılı Borçlar Kanunu"nun(BK) 28/1.) maddesinde açıklandığı gibi; taraflardan biri diğer tarafın kasıtlı aldatmasıyla sözleşme yapmaya yöneltilmişse, yanılma(hata) esaslı olmasa bile aldatılan taraf için sözleşme bağlayıcı sayılamaz. Değinilen koşulların varlığı halinde aldatılan taraf hakkını kullanmak suretiyle hukuki ilişkiyi geçmişe etkili (makable şamil) olarak ortadan kaldırabilir ve verdiği şeyi geri isteyebilir.
Öte yandan, hile her türlü delille ispat edilebileceği gibi iptal hakkının kullanılması hiçbir şekle bağlı değildir. Hilenin öğrenildiği tarihten itibaren bir yıllık hak düşürücü süre içerisinde, sözleşmenin karşı tarafına yöneltilecek tek taraflı bir irade açıklaması ile bildirilebileceği gibi def"i veya dava yoluyla da kullanılabilir.
Somut olaya gelince; davacının 12.05.2014 ve 20.06.2014 tarihli ... ... Cumhuriyet Başsavcılığı’na ibraz ettiği şikayet dilekçelerinde, kendisine ait evi oğlu davalıya evin davalı üzerinde kalması şartıyla verdiğini, ancak davalının taşınmazı eşine devrettiği ileri sürerek satışın iptalini istemiş olup anılan dilekçelerde hile iddiasına yer verilmediği anlaşılmakla davalının hileyi en geç ikinci temlikin (intifa hakkının devredildiği) yapıldığı tarihte öğrendiği kabul edilmelidir.
Hal böyle olunca, davacının ikinci akit tarihi itibariyle hileyi bildiği ve dava tarihi itibariyle de hak düşürücü sürenin geçtiği gözetilerek davanın reddine karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı olduğu üzere karar verilmiş olması doğru değildir.
Davalının yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile, Bölge Adliye Mahkemesi kararının yukarıda yazılı nedenlerden dolayı 6100 sayılı HMK’nın 371/ç maddesi uyarınca BOZULMASINA, dosyanın kararı veren ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi’ne gönderilmesine, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 05.11.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.