10. Hukuk Dairesi 2018/442 E. , 2018/1446 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava rücuan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm, davacı Kurum ve davalı ... Otelcilik Tur. Tic. A.Ş. vekilleri tarafından temyiz edilmekle istemin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava, 21.11.2006 tarihinde meydana gelen iş kazası sonucu yaralanan sigortalıya bağlanan gelirin davalı işverenden tahsili istemine ilişkin olup, davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 26. maddesidir.
İnceleme konusu davada; sigortalının davalılar ... Tarımsal Yatırım A.Ş. ile .... Otelcilik Tur. Tic. A.Ş. Ortaklığına ait .... Otelin söküm işinde çalışırken çatıda bulunan asansör vince ait dayanakları söktüğü esnada çatıdan düşerek vefat ettiği, .... Otelcilik Tur. Tic. A.Ş. adına Faruk Acayır ile Arslan Hurdacılık arasında 12.10.2006 tarihli hurda malzemenin en geç 45 gün içinde boşaltılıp alınması hususunda anlaşma yapıldığı, Arslan Hurda tarafından kiremitlerin söküm işinin sözlü olarak ..."ya verildiği, vincin de ... tarafından kiralandığı, dosyada alınan 08.11.2014 tarihli raporda asıl işveren ... Tarımsal Yatırım A.Ş. ile .... Otelcilik Tur. Tic. A.Ş. Ortaklığının %50, alt işveren ... Hurdacılığın %25, sigortalının %15, ..."nın %10 oranında kusurlu olduğunun belirtildiği, mahkemece kusur raporu esas alınarak hüküm kurulduğu anlaşılmaktadır.
506 sayılı Kanunun 87. maddesi hükmünde tanımlandığı üzere taşeron; bir işte ya da bir işin bölüm veya eklentilerinde asıl işverenden iş alan ve kendi adına sigortalı çalıştıran 3. kişidir.
Asıl işveren taşeron ilişkisinin varlığı için öncelikle işin başka bir işverenden alınmış olması, bir başka ifade ile asıl işverenin işverenlik sıfatına devredilen iş dolayısıyla sahip olması, asıl işyeri ya da işyerinden sayılan yerlerde kendi adına işçi çalıştırıyor olması gerekir. İşin belirli bir bölümünde değil de tamamının bir bütün halinde ya da bölümlere ayrılarak başkalarına devredildiği, işten bu yolla tamamen el çekildiği, sigortalı çalıştırılmadığı için işveren sıfatının haiz olunmadığı durumda ise, bunları devralan kişiler alt işveren, devredenlerde asıl işveren olarak nitelendirilemeyecektir.
Aracı sıfatının kazanılmasında diğer koşullar ise, asıl işverenden istenilen işin, asıl iş yada işyeriyle ilgili işin bir bölümünde veya işyeri eklentilerinde alınmış olması ve bu işte işi alanın kendi işçilerinin çalıştırılması ve bu nedenle de işveren sıfatına sahip olunmasıdır.
Yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda davalı .... Otelcilik Tur. Tic. A.Ş."nin asıl işinin otel işletmeciliği olduğu göz önüne alınarak hurda malzeme söküm işinin istisna akdi kapsamında olup olmadığı veya satış yapılmak suretiyle verilip verilmediği, davalının asıl işveren olup olmadığının araştırılarak buna göre yeniden kusur tespiti yaptırılarak ve elde edilecek sonuç değerlendirilerek, ayrıca kararı temyiz etmeyen davalılar yönünden Kurum lehine usuli kazanılmış hakkın oluşacağı gözetilerek karar verilmelidir.
Mahkemece belirtilen maddi ve hukuki olgular uyarınca araştırma yapılarak hasıl olacak sonuca göre hüküm kurulması gerekirken, yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup,bozma nedenidir.
O halde, davacı Kurum vekili ile davalı .... Otelcilik Tur. Tic. A.Ş. vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan .... Otelcilik Tur. Tic. A.Ş."ye iadesine, 26.02.2018 günü oybirliği ile karar verilmiştir.