Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2014/15670 Esas 2016/330 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 11.05.2012 gününde verilen dilekçe ile önalım hakkından kaynaklanan tapu iptali ve tescil istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın dava şartı yokluğu nedeniyle reddine dair verilen 10.06.2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, önalım hakkına dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
Davalı, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, verilen kesin sürede harç eksikliği giderilmediğinden HMK"nın 114 ve 115. maddelerinde öngörülen dava şartı yerine getirilmediği gerekçesiyle dava şartı yokluğu nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmü, davacı vekili temyiz etmiştir.
Önalım hakkı paylı mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazlarda bir paydaşın taşınmaz üzerindeki payını kısmen veya tamamen üçüncü bir kişiye satması halinde diğer paydaşlara bu satılan payı öncelikle satın alma yetkisi veren bir haktır. Bu hak paylı mülkiyet ilişkisi kurulduğu anda doğar ve satışın yapılmasıyla kullanılabilir hale gelir.
TMK"nın 733. maddesi gereğince yapılan satışın alıcı veya satıcı tarafından diğer paydaşlara noter aracılığıyla bildirilmesi zorunludur.
Önalım hakkı, satışın hak sahibine bildirdiği tarihin üzerinden üç ay ve herhalde satışın üzerinden iki yıl geçmekle düşer.
Bu süre hak düşürücü süre olup mahkemece kendiliğinden göz önünde bulundurulması gerekir.
TMK’nın 733/3 maddesi gereğince üç aylık hak düşürücü sürenin başlaması için öğrenme yeterli olmayıp yapılan satışın, alıcı veya satıcı tarafından
diğer paydaşlara noter aracılığıyla bildirilmesi gerekir. Noter aracılılığıyla bildirimde bulunulmamışsa iki yıllık hak düşürücü süre içerisinde önalım hakkına dayanılarak tapu iptali ve tescil istenebilir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 21.09.2005 tarihli, 2005/6-358 E, 470 K. sayılı kararı da bu doğrultudadır.
Somut olaya gelince, dava konusu taşınmazdaki payların davalı tarafından 2001 ve 2002 yıllarında düzenlenen resmi senetlerle eski Türk Lirası üzerinden satın alındığı, davacının ise dava dilekçesinde yeni Türk Lirası üzerinden dava değerini 10.000,00 TL olarak göstererek bu davayı açtığı, bu bedel üzerinden de dava harcının yatırıldığı anlaşılmaktadır.
Mahkemece, dava konusu davalıya devredilen payların dava tarihi itibariyle değerinin 729.000,00 TL olduğu belirtilerek bu miktar üzerinden harç yatırılmak üzere verilen kesin süre içerisinde harcın tamamlanmadığı gerekçesiyle dava şartı yokluğundan davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiş ise de yukarıda belirtildiği üzere önalım hakkı 2 yıllık süre geçtikten sonra kullanıldığından mahkemece davanın bu gerekçeyle reddi gerekirken yazılı gerekçeyle reddedilmesi yerinde değil ise de davanın reddi sonucu bakımından doğru olduğundan hükmün açıklanan gerekçeyle düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün gerekçesinin yukarıdaki şekilde DEĞİŞTİRİLEREK ve DÜZELTİLMİŞ bu gerekçe ile ONANMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 13.01.2016 tarihinde oybirliği ile karar verildi.