T.C.
YARGITAY
14. Hukuk Dairesi

ESAS NO : 2015/6383
KARAR NO: 2016/179 Y A R G I T A Y İ L A M I


Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 29.01.2014 gününde verilen dilekçe ile mirasın reddinin iptali istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 29.01.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
_ K A R A R _
Dava, TMK"nın 618. maddesi gereğince mirasın reddinin iptali istemine ilişkindir.
Davacı vekili, davacının alacaklı olduğu ... İcra Müdürlüğü"nün 2013/4800 Esas sayılı takip dosyasında muris ...mirasçıları aleyhine takip başlatıldığını, davalılar tarafından mirasın kayıtsız şartsız reddedildiğini öğrendiklerini, ancak mirasçıların ret süresinin hitamından evvel tereke işlemlerine karıştıklarını, murisin kiralayarak ektiği tarlanın hasadını aldıklarını, murisin borcunu ödediklerini, TMK"nın 610. maddesi gereğince ret hakkının düştüğünü, alacaklıları zarara uğratmak kastı ile hareket ettiklerini belirterek, mirasın reddin iptalini istemiştir.
Davalılar vekili, davanın altı aylık hak düşürücü süre içerisinde açılmadığını, davalılara bankadan sigorta nedeniyle yapılan tazminat ödemelerini de müvekkillerinin kabul etmediğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, ret süresi içerisinde terekenin olağan yönetimi niteliğinde olmayan işler yaparak tereke mallarını edindikleri sabit olan davalıların TMK"nın 610/2. maddesi uyarınca mirası reddedemeyecekleri gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmü, davalılar vekili temyiz etmiştir.
TMK"nın 618. maddesinde "Ödemeden aciz bir mirasbırakanın mirasını reddeden mirasçılar, onun alacaklılarına karşı, ölümünden önceki beş yıl içinde ondan almış oldukları ve mirasın paylaşılmasında geri vermekle yükümlü olacakları değer ölçüsünde sorumlu olurlar. Olağan eğitim ve öğrenim giderleriyle adet üzere verilen çeyiz, bu sorumluluğun dışındadır. İyiniyetli mirasçılar, ancak geri verme zamanındaki zenginleşmeleri ölçüsünde sorumlu olurlar." düzenlemesine yer verilmiştir.
Ayrıca TMK"nın 610/2 maddesi gereğince de "Ret süresi sona ermeden mirasçı olarak tereke işlemlerine karışan, terekenin olağan yönetimi niteliğinde olmayan veya mirasbırakanın işlerinin yürütülmesi için gerekli olanın dışında işler yapan ya da tereke mallarını gizleyen veya kendisine maleden mirasçı, mirası reddedemez." Murisin alacaklıları tarafından bu hükme göre mirasın reddinin iptali davası açılabilir.
Davacı, davalıların murisinin alacaklısıdır. Kanun koyucu murisin alacaklılarına mirasçıların mirası ret hakkından mahrum olduklarının tespiti davası açma imkanı tanımıştır. Ödemeden aciz bir murisin mirasını reddeden mirasçılar, onun alacaklarına karşı ölümünden önceki beş yıl içinde ondan almış oldukları ve mirasın paylaşılmasında geri vermekle yükümlü olacakları değer ölçüsünde sorumlu olurlar (TMK m. 618 f.I). Murisin alacaklılarının korunması belirtilen koşulların gerçekleşmesine bağlıdır. Bunun için; miras açılmış olmalı, ödemeden aciz bir muris bulunmalı, miras süresinde reddedilmelidir. Reddeden mirasçıya kazandırma yapılmış olmalıdır. Mirasın kayıtsız şartsız reddi kararının iptali davalı tüm mirasçılara yöneltilmelidir. Bu konuda açılacak dava herhangi bir süreye tabi değildir. Mirasbırakanın ödemeden aczi açıkça belli olabileceği gibi resmen tespit edilmiş olabilir. Borç, mirasbırakana ait olmalıdır. Mirasbırakanın ödemeden aczi her türlü delille ispatlanabilir. İspat yükü davacıdadır. Miras, mirasbırakanın ölümüyle açılır. Mirasbırakanın sağlığında yapmış olduğu mirasla ilgili kazandırmalar ve paylaştırmalar, terekenin ölüm anındaki durumuna göre değerlendirilir (TMK m 575).
Somut olayda; muris ... 20.03.2013 tarihinde vefat ettiği, geriye mirasçıları olarak annesi davalı ... ile kardeşleri olan davalılar ... ve ..."a bıraktığı, mirasçılar tarafından ... Sulh Hukuk Mahkemesinin 2013/349 Esas, 2013/352 Karar sayılı ilamı ile mirasın TMK"nın 606. maddesi gereğince reddedildiği görülmektedir.
Davacı tarafından, mirasçıların tereke işlemlerine karıştıkları iddiası ile köy tüzel kişiliğinden muris tarafından kiralanan yerin ...tarafından hasadının yapıldığı belirtilmiş ise de ..., muris ... mirasçısı olmadığı gibi hasadın eşi olan mirasçı adına yapıldığı da ispat edilememiştir. Kaldı ki, 20.11.2012 tarihli sözleşme ile dava dışı ... köy tüzel kişiliğinden kiraladığı yeri murisin eniştesi... devrettiği belirtilmiştir. İlçe Tarım Müdürlüğü kayıtlarına göre de muris ,,, adına hayvan kaydının bulunmadığı, yirmiüç adet hayvanın murisin ölümünden önce 07.01.2013-08.01.2013 tarihlerinde elden çıkarıldığı, murisin ölümünden sonra bir işlem yapılmadığı anlaşılmaktadır. ... plakalı traktör trafik tescilde muris adına kayıtlı değildir. ... tarafından davalı mirasçı ...eşi ... 30.10.2013 tarihinde satıldığı anlaşılmaktadır. Tüm dosya kapsamına göre, mirasçıların ret süresi içerisinde tereke işlemlerine karıştıkları, terekenin olağan yönetimi niteliğinde olmayan veya murisin işlerinin yürütülmesi için gerekli olanın dışında işler yaptıkları, kendilerine malettikleri ispat edilememiştir.
Ancak, murisin ölüm anında ödemeden aczinin, terekenin borca batık olup olmadığının tespit edilmesi gerekir. Murisin ödemeden aczi ölüm tarihi itibariyle terekesinin aktif ve pasifini belirlemek suretiyle olur. Bu amaçla murisin tüm taşınır ve taşınmaz mallarının ilgili yerlerden sorularak belirlenmesi malvarlığı değerlerinin tespit edilmesi, murisin borcunu karşılayabilecek yeterlilikte olup olmadığının belirlenmesi gerekir. Mirasçının, murisin ölümünden evvelki beş yıl içinde muristen sağlararası tasarrufla almış oldukları ve mirasın paylaşılmasında geri vermekle yükümlü oldukları değerler de belirlenip tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken eksik araştırmayla yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 12.01.2016 gününde oybirliği ile karar verildi.
.





.