BAM Hukuk Mahkemeleri Bakırköy 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2018/1162 Esas 2022/774 Karar Sayılı İlamı

T.C. BAKIRKÖY 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/1162 Esas
KARAR NO : 2022/774

DAVA : Tazminat (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 29/11/2018
KARAR TARİHİ : 09/09/2022
Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili firmanın ... Müdürlüğü'nden ihale ile almış olduğu ''...'' ve '' ...'' yapım işleri kapsamında idare ile imzaladığı teknik şartnamelere uygun boru imal etme hususunda davalı şirket ile sözlü bir ''Eser Sözleşmesi" akdettiğini, idare ile imzalanan teknik şartnamelerde belirtilen vasıfları taşıyan numune boruları üreten davalı şirketin bu durumu müvekkili firmaya bildirdiğini, firma yetkilileri ile ... teknik elemanlarının testler için davalı şirketin fabrikasına gittiğini ve yapılan testler sonucunda üretilen numunelerin teknik şartnameye uygun olduğu hususunun ..., müvekkili firma ve davalı şirket yetkililerince tutanak altına alındığını, davalı şirketin işin yapımı için gerekli olan tüm boruların üretimini yaparak işin yapıldığı şantiyelere gönderdiğini ve bu boruların yerine döşenmesi işinin de müvekkili firma tarafından gerçekleştirildiğini, boruların döşenmesi işi bittikten sonra işin geçici kabulünün idare tarafından yapıldığını, bu arada borularda her iki projede de patlamalar olduğunun idare tarafından tespit edildiğini, patlamaların fazla sayıda olması üzerine yerinde montajı yapılan boruların çıkarılarak idare tarafından teste tabi tutulduğunu, müvekkilinin talebi üzerine boruların idare tarafından bağımsız test kuruluşu olan .... Deney Laboratuvarı'na gönderildiğini ve gelen test sonuçlarında boruların teknik şartnamelerde belirtilen vasıfları taşımadığının tespit edildiğini, yapılan bu numune alım ve test işlemlerine refakat için, davalı şirkete de idare tarafından davet gönderildiğini ancak davalının bu davete icabet etmediğini ve numune alım ve test yapılması işlemleri esnasında hazır bulunmadığını, davalı şirketin müvekkili tarafından yapılan ihbarlara da herhangi bir cevap vermediğini, müvekkili firmanın, davalının Türkiye ve Dünya çapında üretici ve tedarikçi sıfatına, sektörde öncü firmalardan olmasına, güvenilirliğine ilişkin davalı firma tarafından kendisine ibraz edilen sertifika ve yetkinlik belgelerine itibar ederek davalı ile eser sözleşmesi akdettiğini, davalının onay verilen numuneye uygun imalat yapmadığını, eser sözleşmesindeki edimine aykırı davrandığı, bu aykırılık sebebiyle boruların maliyet bedelini düşürmek ve daha fazla kar etmek amacıyla bu yola tevessül ettiğini, dolayısı ile ağır kurusunun bulunduğunu, idare ile imzalanan sözleşmeler gereğince işin kesin kabulünün geçici kabul tarihinden itibaren 1 yıl sonra yapılması gerektiğini, davalının eser sözleşmesindeki edimine aykırı davranması ve boruları Teknik Şartnamelerde belirtilen vasıflara ve numuneye uygun imal etmemesi nedeniyle ... Genel Müdürlüğünün işlerin kesin kabulünü yapmadığı gibi, ihale konusu işlerin yeniden yaptırılacağını, işlerin yeniden yapımına ilişkin masrafların, öncelikle müvekkili şirkete ait banka teminat mektuplarından karşılanacağını, bakiye bedelin de müvekkili firmadan ayrıca tahsil edileceğini müvekkili firmaya bildirdiğini iddia ederek; açıkladığı nedenlerle davanın kabulüne, ayıplı ifa sebebiyle uğramış olduğu zarara karşılık şimdilik 27.063,47 TL zararın ödeme tarihlerinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yüklenmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; taraflar arasında davacı yanın iddia ettiği gibi eser sözleşmesi bulunmayıp taraflar arasındaki hukuki ilişkinin bir ticari mal alım satım sözleşmesi olduğunu, davacı taraf tacir olduğundan ve basiretli bir tacir gibi davranma yükümlülüğü nedeniyle ''sözlü'' olarak kurulduğu iddia edilen eser sözleşmesinin varlığını ispat külfetinin de davacı tarafta olduğunu, davalı müvekkilince numune boru üretilmesinin söz konusu olmadığını, müvekkili şirketin, fabrikasından teslim her isteyene mal satılmakta olduğunu ve davacının satın almak istediği boruların standart olarak her boru fabrikasında üretilen borular olduğunu, spesifik özel bir üretim olmadığını, davaya konu satış işleminin şu şekilde gerçekleştiğini, davacı tarafın satın almak istediği boru miktarını bildirdiğini, akabinde talep olunan boruların fabrika stok sahasında istiflendiğini, dava dışı 3. Şahıs idarenin ve davacı şirketin yetkilileri ile müvekkili şirketin yetkilileri huzurunda fabrika stok sahasında istiflenmiş borulardan "rastgele" numuneler alındığını ve yine davacının, dava dışı 3. Şahıs idare ve müvekkili şirket yetkililerinin hazır bulunduğu sırada fabrika laboratuvarlarında test edildiğini, test sonuçlarının olumlu çıktığını ve malların teslim alındığını, müvekkil şirketçe ayıplı mal satılmasının asla söz konusu olmadığını, satımı yapılan ürünlerin sertifikaları, TSE, ISO ve sair standartlarının mevcut olduğunu, aynı ürünlerin diğer müşterilerde sorun yaşatmadığını, bu durumda sorunun projeden, montajdan veya kullanımdan kaynaklı olduğunun düşünüldüğünü, müvekkilinin davaya konu projenin detaylarına vakıf olmadığını, zamanaşımı defileri olduğunu, gerek satış sözleşmesinden ve gerekse ayıptan doğan zamanaşımı ve hak düşürücü sürelerin geçtiğini, bu nedenle davacının davasının usulden reddinin gerektiğini, davacı tarafın dava dilekçesi ekinde sunduğu ... işine ait sözleşmelere göre sözleşme süresinin uzatılmış ve teminat mektuplarının süresinin de dava tarihinden çok önce dolduğunu bildirerek, davanın esastan reddine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
YARGILAMANIN ÖZETİ, DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklı alacak davasıdır.
Mahkememizce taraflara usulüne uygun davetiye tebliğleri yapılarak taraf teşkili sağlanmış ve davanın esasına başlanmıştır.
Taraf vekilleri karşılıklı olarak delillerini bildirmişler, bildirdikleri deliller toplanılmıştır.
Mahkememiz dosyası davacı tarafın iddiası, davalı tarafın savunması, sundukları deliller, dosya kapsamı belgeler ve tüm dosya kapsamına göre bilirkişiye tevdi edilerek keşif yapılarak rapor düzenlenmek üzere boru döşeme işlemlerinin yapıldığı yer Mahkemelerine talimat yolu ile gönderilmiş, bilirkişiler tarafından düzenlenen raporlar mahkememiz dosyasına ibraz edilmiş,
Şanlıurfa ... Asliye Hukuk Mahkemesinin ... Talimat sayılı dosyasına sunulan;
22/01/2021 havale tarihli inşaat mühendisi bilirkişi raporunun incelenmesinde özetle;"... Keşif esnasında ve dosya üzerinde yapılan incelemede, boruların kazılan hendek içerisine döşenmesi ve yapılan dolgunun geçici kabule göre uygun yapıldığı,
22/01/2021 havale tarihli jeoloji mühendisi bilirkişi raporunun incelenmesinde özetle;"... Dava konusu alanın Şanlıurfa İli ... ilçesi ... Mahallesindeki .... Lisesi güneyinde ... coğrafi koordinatında bulunduğu, numunenin alındığı yerin jeolojisi incelendiğinde, ortalama 1 m derinlikte kazılan zeminin; taban kayacı olarak kireçtaşı olup açılmış olan kanalın içine döşenen su borusunun altına ve üstüne 0,5 ile 2 cm çapında kireçtaşı kırması olan mucur döşendiği, numune alınan yerin eğimi değişmekle birlikte ortalama %15 eğimli olduğu,
20/01/2021 havale tarihli makine mühendisi bilirkişi raporunun incelenmesinde özetle;"... Dosya üzerinde yapılan incelemelerde, alınan numuneye göre düzenlenen laboratuvar sonuç raporu ve dosyaya eklenen geçici kabul hak ediş üzerinde yapılan incelemeler neticesinde kullanılan tahliye ve vantuz adetlerinin geçici kabule uygun olarak tamamlandığı ve yapılan işin sonunda yapılan basınç testlerine göre testlerinin başarıyla sonuçlandığı ve borularda yırtık ve patlamaların olmadığı, hazırlanan uygunluk raporu gereğince numune borular üzerinde yapılan testlere göre .... standardı gerekliliklerini karşıladığı ve boruda oluşan yırtığın oluşum nedeninin malzemenin kalitesi ile ilgili olmadığı" değerlendirme ve tespitlerinin yapıldığı anlaşılmıştır.
Şarköy Asliye Hukuk Mahkemesinin ... Talimat sayılı dosyasına sunulan;
11/06/2021 havale tarihli bilirkişi heyet raporunun incelenmesinde özetle;"... 355 mm çaplı .... su borusundan alınan 650 mm uzunluğundaki numunenin test yaptırılmak üzere adli makama teslim edilmiş olduğu, ... boruların gerek boru kabulünde ve gerekse patlamalar neticesi alınan numunenin daha önceki test sonuçlarının anılan değerler içinde bulunduğu, boru hattının geçtiği arazide yaklaşık 210 cm.lik kısmın tamamen dere alüvyonlarından (kum, çakıl, silt, mil) oluştuğu, boru hattının üzerinden gerek şebeke su hattı ve gerekse Doğalgaz boru hattının geçmiş olması, bu hatların sağlıklı yapılmaması nedeniyle .... terfi hattı su borusunda deformasyona sebebiyet verilmiş olabileceği, boruda oluşan patlamaların (yırtılma şeklinde) malzemenin kalitesi ile ilgili olmadığı" " değerlendirme ve tespitlerinin yapıldığı anlaşılmıştır.
Bilirkişi raporları taraf vekillerine tebliğ edilmiştir.
08/09/2021 tarihli celse ara kararı gereğince alınan boru numunesi üzerinde inceleme yapılarak teknik şartnameye uygun olup olmadığı hususunda rapor hazırlanmak üzere dosyanın ... Fen-Edebiyat Fakültesi Kimya bölümü öğretim üyesi bilirkişi Prof. Dr. ....'a tevdine karar verilmiş, bilirkişi tarafından düzenlenen rapor mahkememiz dosyasına ibraz edilmiş;
28/02/2022 tarihli bilirkişi raporunun incelenmesinde özetle;"... Boru hattında kullanılmış ... tipi boru numunesinin ... ve .... standartlarına ve teknik şartnameye uygun olduğu, boruların ayıplı olmadığı, standartlara uygun malzemeden üretildiği, yarılmaların, muhtemelen döşenme dizaynı ve kullanım sırasındaki uygulamaların meydana getirdiği etmenlerle ortaya çıktığı" tespitlerinin yapıldığı anlaşılmıştır.
Bilirkişi raporu taraf vekillerine tebliğ edilmiş, davacı vekili tarafından bilirkişi raporuna karşı beyan ve itirazlarını içerir dilekçe sunulmuştur.
Taraflar arasında kurulan ilişki, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 470 ve devamı maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesi niteliğindedir.
Eser sözleşmesi; yüklenicinin bir eser meydana getirmeyi, iş sahibinin de bunun karşılığında bir bedel ödemeyi üstlendiği sözleşmedir (TBK m. 470; mülga BK m. 355). Eser sözleşmesinde yüklenici, üstlendiği edimleri iş sahibinin haklı menfaatlerini gözeterek sadakat ve özenle ifa etmek zorundadır. Yüklenicinin özen borcundan doğan sorumluluğun belirlenmesinde benzer alandaki işleri yüklenen basiretli bir yüklenicinin göstermesi gereken mesleki ve teknik kurallara uygun davranış esas alınır. Yüklenici kararlaştırılan eseri aksine bir düzenleme yoksa kendisi veya kendi yönetimi altında başka bir kişiye yaptırabilir (TBK m. 473).
Eser sözleşmesinde ayıba dair hükümler, TBK'nın 474-478 maddeleri arasında düzenlenmiştir. Yüklenici, eserdeki açık ve gizli ayıplardan dolayı iş sahibine karşı sorumludur (TBK m. 474). Sözleşmede kararlaştırılan niteliklerin veya dürüstlük kuralları gereğince bulunması gereken lüzumlu vasıfların eserde bulunmaması ayıp olarak nitelendirilir. Açık ayıp, eserin iş sahibine teslim anında kolaylıkla görülebilen ve fark edilebilen ayıplardır. Buna karşılık gizli ayıp, eserin tesliminden sonra ve kullanım sırasında ortaya çıkan ayıplardır.
Mahkememizce yapılan yargılama, yukarıda açıklanan yasal düzenlemeler, iddia, savunma, sunulan ve toplanan deliller, bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamına göre; davanın taraflar arasındaki eser sözleşmesinden kaynaklanan ayıp nedeniyle meydana gelen zararın tazmini istemine ilişkin olduğu, taraflar arasında davacının ... Müdürlüğü'nden ihale ile almış olduğu ''...'' ve '' ...'' yapım işleri kapsamında idare ile imzaladığı teknik şartnamelere uygun boru imal edilmesini konu alan eser sözleşmesi yapıldığı, taraflar tacir sıfatına haiz olup uyuşmazlığın ticari nitelik arz ettiği, HMK'da yapılan değişiklik gereğince uyuşmazlık değeri 500.000,00 TL'nın altında olduğundan davada basit yargılama usulünün uygulandığı, dava konusu borular üzerinde yapılan inceleme sonucunda 22/01/2021 havale tarihli inşaat mühendisi bilirkişi raporuna göre; keşif esnasında ve dosya üzerinde yapılan incelemede, boruların kazılan hendek içerisine döşenmesi ve yapılan dolgunun geçici kabule göre uygun yapıldığı, 20/01/2021 havale tarihli makine mühendisi bilirkişi raporuna göre; dosya üzerinde yapılan incelemelerde, alınan numuneye göre düzenlenen laboratuvar sonuç raporu ve dosyaya eklenen geçici kabul hak ediş üzerinde yapılan incelemeler neticesinde kullanılan tahliye ve vantuz adetlerinin geçici kabule uygun olarak tamamlandığı ve yapılan işin sonunda yapılan basınç testlerine göre testlerinin başarıyla sonuçlandığı ve borularda yırtık ve patlamaların olmadığı, hazırlanan uygunluk raporu gereğince numune borular üzerinde yapılan testlere göre ... standardı gerekliliklerini karşıladığı ve boruda oluşan yırtığın oluşum nedeninin malzemenin kalitesi ile ilgili olmadığı, 11/06/2021 havale tarihli bilirkişi heyet raporuna göre; 355 mm çaplı ... su borusundan alınan 650 mm uzunluğundaki numunenin test yaptırılmak üzere adli makama teslim edilmiş olduğu, .. boruların gerek boru kabulünde ve gerekse patlamalar neticesi alınan numunenin daha önceki test sonuçlarının anılan değerler içinde bulunduğu, boru hattının geçtiği arazide yaklaşık 210 cm.lik kısmın tamamen dere alüvyonlarından (kum, çakıl, silt, mil) oluştuğu, boru hattının üzerinden gerek şebeke su hattı ve gerekse Doğalgaz boru hattının geçmiş olması, bu hatların sağlıklı yapılmaması nedeniyle ... terfi hattı su borusunda deformasyona sebebiyet verilmiş olabileceği, boruda oluşan patlamaların (yırtılma şeklinde) malzemenin kalitesi ile ilgili olmadığı, 28/02/2022 tarihli bilirkişi raporuna göre; boru hattında kullanılmış ... tipi boru numunesinin .... standartlarına ve teknik şartnameye uygun olduğu, boruların ayıplı olmadığı, standartlara uygun malzemeden üretildiği, yarılmaların, muhtemelen döşenme dizaynı ve kullanım sırasındaki uygulamaların meydana getirdiği etmenlerle ortaya çıktığı hususlarının tespit edildiği, dosyada mevcut bilirkişi raporlarının dosya kapsamına uygun ve hüküm vermeye yeterli nitelikte olduğu anlaşıldığından Mahkememizce bu raporlara itibar edilerek; bilirkişi raporlarında ayrıntıları belirtilen gerekçelerle davanın reddine dair karar verilerek aşağıdaki şekilde tüm hususları içerir hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Davanın REDDİNE,
Harçlar tarifesi uyarınca alınması gereken alınması gereken 80,70-TL karar ve ilam harcının, davacı tarafça peşin yatırılan 462,18-TL'den mahsubu ile kalan 381,48-TL'nin karar kesinleştiğinde talep halinde davacı tarafa iadesine,
Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden A.A.Ü.T gereğince hesaplanıp takdir olunan 9.200,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya ödenmesine,
Kalan gider avansının karar kesinleştiğinde talep halinde yatıran tarafa iadesine,
HMK'nın uygulanmasına dair yönetmeliğin 58/1 maddesi gereğince taraflardan birinin talebi halinde gerekçeli kararın taraflara TEBLİĞİNE,
Dair; 6100 sayılı HMK.'nun 341. ve devamı maddeleri gereğince gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İSTİNAF kanun yolu açık olmak üzere taraf vekillerinin yüzüne karşı verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 09/09/2022

Katip ...
¸


Hakim ...
¸