17. Hukuk Dairesi 2015/9286 E. , 2018/3908 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki, ölümlü trafik kazası nedeniyle maddi ve manevi tazminat davası üzerine yapılan yargılama sonunda, kararda yazılı nedenlerle, davanın kısmen kabulüne ilişkin verilen hüküm, davacılar vekili, davalı ... vekili ve davalı ..."nun mirasçı eşi ... vekili tarafından süresi içinde temyiz edilmekle, dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacılar vekili, davalı ..."ın sürücüsü olduğu traktörü yol üzerine park ettiğini ve davacı ..."ın bu araca arkadan çarptığını, kazada davacıların eşi/ annesi Mürüvvet"in öldüğünü, davacı eş Turhan"ın ölenin desteğinden yoksun kaldığını ve tüm davacıların ölüm nedeniyle manevi zarara uğradığını, davacı ..."ın idaresindeki aracın trafik sigortacısı olan ..."nin ve ... poliçesi olmayan karşı araç nedeniyle de davalı ..."nın maddi zarardan sorumlu olduğunu, davalı ..."ın kazada asli kusurlu olduğunu belirterek belirsiz alacak davası olarak açtıkları davada fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak ve davalı ... şirketleri sadece maddi tazminattan sorumlu olmak kaydıyla, davacı ... için 5.000,00 TL. maddi ve 30.000,00 TL. manevi tazminatın, diğer davacılar için 15.000,00"er TL. manevi tazminatın kaza tarihinden işleyecek faiziyle birlikte davalılardan müteselsilen tahsilini talep etmiş; 04.11.2014 tarihli artırım dilekçesiyle, maddi tazminat taleplerini 49.329,19 TL"ye yükseltmiştir.
Davalı ... vekili, davaya konu kazada davalının kusuru olmadığını, epilepsi hastası olan davalının kriz nedeniyle aracı mümkün olduğunca yol kenarına çektiğini, istenen tazminatların fahiş olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı .... vekili, sigortaladıkları aracın işleteni olan davacı ..."ın maddi zararlarının poliçe teminatı kapsamında olmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... vekili, kaza tarihinde geçerli sigorta limitleriyle sınırlı biçimde zarardan sorumlu olduklarını, davacı tarafın kusur ve zararı ispat etmesi gerektiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma, yapılan yargılama ve toplanan delillere göre; davanın kısmen kabulü ile davacı ... için 34.530,44 TL. destekten yoksun kalma tazminatının, davalı ... yönünden dava ve davalı ... yönünden kaza tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte müteselsilen tahsiline, davacının davalı ..."ye yönelik maddi tazminat isteminin ve fazlaya ilişkin maddi tazminat isteğinin reddine; davacı ... için 15.000,00 TL. ve diğer davacılar için 8.000,00"er TL. manevi tazminatın kaza tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı ..."dan tahsiline karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili, davalı ... vekili ve davalı ..."nun mirasçı eşi ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Davalı ..."nun eşi ... vekilinin temyiz talebi yönünden; davalı ... vekilinin mahkeme kararını temyiz etmesinden sonra davalının öldüğü dikkate alındığında, temyiz hakkının davanın tarafı olan davalı tarafça kullanılmış olması nedeniyle, davada taraf olmayan mirasçı eş ... vekilinin temyiz hakkının bulunmaması nedeniyle, talebin reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde, dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına; konusunda uzman bilirkişi heyeti tarafından oluşa ve dosya kapsamına uygun olarak düzenlenen rapordaki kusur oranlarının benimsenmesinde bir usulsüzlük bulunmamasına; kaza tarihi itibariyle geçerli olan Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası Genel Şartlarının A.3-b maddesi
uyarınca, işleten tarafından ileri sürülecek tazminat taleplerinin teminat kapsamı dışında olduğu dikkate alındığında, davacı ..."a ait aracın trafik sigortacısı olan ..."nin tazminattan sorumlu tutulmayışında usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına; davaya konu kazada % 30 oranında kusurlu olduğu saptanan davacı ..."ın, kendi kusuruna denk gelen oranda tazminat talep hakkını kaybedeceği gözetilerek maddi tazminattan kusur indirimi yapılmasında bir usulsüzlük görülmemesine; manevi tazminatın takdirinde TBK"nun 56. maddesindeki özel haller dikkate alınarak hak ve nasafet kuralları çerçevesinde hüküm kurulmuş olmasına göre; davacılar vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazları ile davalı ... vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
3-Dava, trafik kazası sonucu ölüm nedeniyle, ölenin yakınlarının destekten yoksun kalma tazminatı ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Destekten yoksun kalma tazminatının belirlenmesinde, ölenin son gelir durumu ile birlikte, muhtemel yaşam süresinin ve bu sürenin ne kadarında aktif çalışma hayatının devam edeceği, ne kadarında pasif dönemde bulunacağının tespiti önem arzetmektedir. Mahkemece hükme esas alınan 20.10.2014 tarihli aktüerya uzmanı raporunda, desteğin aktif çalışma yaşı sonu 65 olarak kabul edilip ölüm tarihindeki yaşı olan 62 ile 65 yaş arasındaki dönem için aktif devrede ve sonrasında pasif devrede olacağı kabul edilerek hesaplama yapılmıştır. Ayrıca, raporun içerik kısmında, aktif- pasif dönem ayrımı yapılarak hesaplama yapıldığı belirtilmiş olmasına rağmen, desteğin pasif dönemi sayılması gereken dönem için de AGİ dahil edilmiş asgari ücret üzerinden hesaplama yapılmıştır. Anılan bu sebeplerle, benimsenen rapor, yanlış hesaplamaları içerdiğinden hüküm kurmaya elverişli değildir. Eksik inceleme ile karar verilemez.
Bu durumda mahkemece, destekten yoksun kalma tazminatı hesabı konusunda uzman farklı bir aktüerya bilirkişisinden, desteğin kaza tarihinde 62 yaşında ve pasif devrede olduğu; pasif dönem hesabında ise, bu dönem için esas alınan ücretin bir çalışmanın karşılığı değil, ekonomik bir değer taşıyan yaşamsal faaliyetlerin sürdürülmesinin karşılığı olduğu, ücretle fiilen çalışanlara uygulanmak için getirilen asgari geçim indiriminin, ücretli bir çalışmanın söz konusu olmadığı
pasif dönem (devre) zararının hesaplanmasında dikkate alınamayacağına ilişkin Dairemiz uygulamalarını da gözeten, ayrıntılı, gerekçeli, denetime elverişli bir rapor alınarak oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeyle, yazılı olduğu biçimde hüküm tesisi doğru görülmemiştir.
SONUÇ : Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı ..."nun mirasçı eşi ... vekilinin temyiz talebinin REDDİNE; (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davacılar vekilinin tüm temyiz itirazları ile davalı ... vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE; (3) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA; aşağıda dökümü yazılı 8,20 TL kalan onama harcının temyiz eden davacılardan alınmasına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ..."na geri verilmesine, 09/04/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.