17. Hukuk Dairesi 2015/9268 E. , 2018/3904 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki, ölümlü trafik kazası nedeniyle maddi tazminat davası üzerine yapılan yargılama sonunda, kararda yazılı nedenlerle, davanın kısmen kabulüne ilişkin verilen hüküm, davalı ...Ş. vekili ve davalı ...Ş. vekili tarafından süresi içinde temyiz edilmekle, dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacılar vekili, davalıların trafik sigortacısı oldukları motorsikletlerin çarpışmasıyla oluşan kazada, davalı ...Ş. tarafından sigortalı araçta yolcu olan davacıların oğlu ..."in öldüğünü, davacıların ölenin desteğinden yoksun kaldıklarını, davalılara yapılan başvuru üzerine kısmi ödeme yapılmışsa da ödenen bedellerin gerçek zararı karşılamadığını belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 1.000,00 TL. maddi tazminatın kaza tarihinden işleyecek avans faiziyle birlikte davalılardan müteselsilen tahsilini talep etmiş; 03.07.2014 tarihli ıslah dilekçesiyle, toplam taleplerini 52.306,22 TL"ye yükseltmiştir.
Davalı ...Ş. vekili, davacıların başvurusu üzerine ibraname karşılığı 6.899,90 TL. ödeyip poliçeden doğan sorumluluklarını yerine getirdiklerini, kabul anlamına gelmemek üzere poliçe limiti ile sınırlı biçimde ve sigortalı araç sürücüsünün kusuru oranında zarardan sorumlu olduklarını, davacılar desteğinin sigortalı araçta hatır için taşındığı ve ehliyetsiz sürücünün aracına bilerek binmekle müterafik kusurlu olduğu gözetilip tazminattan indirim yapılması gerektiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ...Ş. vekili, davacıların başvurusu üzerine ibraname karşılığı 5.750,00 TL. ödeyip poliçeden doğan sorumluluklarını yerine getirdiklerini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma, yapılan yargılama ve toplanan delillere göre; davanın kısmen kabulü ile davacı ... için 25.378,62 TL. ve ... için 24.871,24 TL. tazminatın temerrüt tarihi olan 02.07.2013"ten işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmiş; hüküm, davalı ...Ş. vekili ve davalı ...Ş. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu"nun 111. maddesi gereğince, davacılar tarafından davalılara verilen ibraname tarihinden sonraki 2 yıllık hak düşürücü süre içinde davanın açılmış olmasına; ..."nun 88/1. maddesi gereğince, birlikte zarara sebep olan davalıların, zarardan müteselsilen sorumluluğuna hükmedilmesinde ve araçlardan birinde yolcu olan davacılar desteği kazada kusursuz olduğundan kusur oranlarının belirlenmesi için rapor alınmayışında bir usulsüzlük bulunmamasına; tazminat miktarının belirlenmesi konusunda, Dairemiz uygulamalarına uygun hesaplamaları içeren uzman bilirkişi tarafından düzenlenen raporun hükme esas alınmış olmasına; hatır taşımasına ilişkin indirimden sadece, ölenin yolcu olduğu araç ilgilileri ile sigortacısının yararlanabilecek olmasına göre; davalı ...Ş. vekili ve davalı ...Ş. vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazası sonucu ölüm nedeniyle, ölenin yakınlarının maddi tazminat istemine ilişkindir.
818 sayılı Borçlar Kanunu"nun "tazminat miktarının tayini" başlıklı 43. maddesinde (6098 sayılı TBK 51. md); hakimin, tazminatın türü ve kapsamının derecesini, durum ve mevkiinin gereğine ve hatanın ağırlığına göre belirleyeceği belirtilmiş; "Tazminatın tenkisi" başlıklı 44. maddesinde (6098 sayılı TBK 52. md)ise; zarar gören taraf, zarara razı olduğu veya kendisinin eylemi zararın doğmasına ya da zararın artmasına yardım ettiği ve zararı yapan kişinin durum ve mevkiini ağırlaştırdığı takdirde hakimin, zarar ve ziyan tutarını indirebileceği veya zarar ve ziyanı hüküm altına almaktan vazgeçebileceği açıklanmıştır.
Somut olayda; destek ..."ın, dava dışı sürücü ... idaresinde bulunan ve davalı ... tarafından sigortalı motorsiklette yolculuk ederken gerçekleşen kazada öldüğü; araç sürücüsünün B sınıfı ehliyet sahibi olduğu; desteğin, genel vücut travmasına bağlı gelişen beyin kanaması sonucu öldüğünün ölü muayene tutanağı ile saptandığı dosya kapsamı ile sabittir. Davacılar desteğinin yolcu olduğu aracın sürücüsü olan ..."ın, motorsiklet kullanabilmek için gerekli olan M sınıfı ya da A1-A2 sınıfı ehliyetnamesi olmadığı ve B sınıfı ehliyetle aracı sevk ve idare ettiği, destek ile sürücünün yakın arkadaş olmaları nedeniyle sürücünün ehliyetsizliğini desteğin bilmemesinin hayatın olağan akışına uygun olmadığı izahtan uzaktır.
Bu durum karşısında mahkemece; kazaya karışan motorsikleti kullanabilmek için gerekli olan ehliyetnameye sahip olmayan sürücünün aracına bilerek binen davacılar desteğinin, zararın doğumu ya da artması bakımından müterafik kusurlu olduğu dikkate alınıp BK"nun 44. maddesi (TBK 52. md) uyarınca maddi tazminattan makul oranda hakkaniyete uygun indirim gerekip gerekmediğinin irdelenip tartışılması, ondan sonra varılacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken; eksik değerlendirmeyle, yazılı şekilde hüküm kurulması isabetli değildir.
3-Davalı ...Ş. vekili, tüm yargılama boyunca davacılar murisinin, sigortalı araçta hatır için taşındığı savunmasında bulunarak bu sebeple tazminatta indirim yapılmasını talep etmiştir. Mahkemenin ise, davalının bu savunması ile ilgili olarak herhangi bir değerlendirme yapmaksızın, bilirkişi raporuyla saptanan miktar üzerinden tazminata hükmettiği görülmektedir.
2918 sayılı ..."nun 87/1. maddesinde "Yaralanan veya ölen kişi, hatır için karşılıksız taşınmakta ise veya motorlu araç, yaralanan veya ölen kişiye hatır için karşılıksız verilmiş bulunuyorsa, işletenin veya araç işleticisinin bağlı olduğu teşebbüs sahibinin sorumluluğu ve motorlu aracın maliki ile işleteni arasındaki ilişkide araca gelen zararlardan dolayı sorumluluk, genel hükümlere tabidir" düzenlemesine yer verilmiş; aracın hatır için verildiği ya da hatır için taşıma yapılan durumda oluşacak zararlarla ilgili değerlendirmenin genel hükümlere tabi olduğu belirtilmiştir. Anılan kanun hükmünün atıf yaptığı genel hükümler, Türk Borçlar Kanunu"nun sorumluluğa ilişkin hükümleri olup, böylesi durumda 818 sayılı BK"nun 43. (6098 sayılı TBK"nun 51.) maddesi uygulama alanı bulacaktır.
Açıklanan bu maddi ve hukuksal olgulara göre mahkemece; davacılar desteğinin, davalı ... tarafından trafik sigortalı araçta yolcu olduğunun tarafların kabulünde olduğu; yolcu olunan araç sürücüsünün ceza yargılamasındaki ifadesinde, destek ile yakın arkadaş olduklarını ve motorsikletle gezerlerken kaza olduğunu beyan ettiği hususları da dikkate alınmak suretiyle, destek ile sigortalı aracın malik/ sürücüsü arasındaki ilişki ve desteğin araçta hatır için taşınıp taşınmadığının irdelenmesi, hatır için taşındığının anlaşılması halinde, 818 sayılı BK"nun 43. maddesinin (6098 sayılı TBK md. 51) uygulanıp uygulanmayacağının hükümde tartışılması (hatır taşıması nedeniyle yapılacak indirimden sadece hatır taşıması yapan araç sigortacısı olan davalı ..."nın yararlanacağı da dikkate alınıp) ve sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeyle yazılı biçimde hüküm tesisi bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ : Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı ...Ş. vekili ve davalı ...Ş. vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE; hükmün (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle, her iki davalı yararına ve (3) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı ...Ş. yararına BOZULMASINA; peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalılara geri verilmesine 09/04/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.