21. Hukuk Dairesi 2014/10721 E. , 2015/6702 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle hükmün dayandığı kanuni gerektirici nedenlere göre davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, davacının 1993-2001 yılları arası davalı ... nezdinde çalıştığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, istemin reddine karar verilmiştir.
Uyuşmazlık nitelikçe 506 sayılı Yasanın 79. (5510 sayılı Yasa"nın 86/8.) maddesinden kaynaklanan davalı işyerinde geçen ve kuruma bildirilmeyen hizmet süresinin tespitine ilişkindir. Bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir. Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı, işin niteliği, sürekli veya sezonluk nitelikte olup olmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilir ise de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların, davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve uyuşmazlık konusu dönemi kapsar biçimde çalışmaları işverenin resmi kayıtlarına geçmiş bordro tanıkları ya da komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir.
Öte yandan, kamu işyerlerinde, çalışanların kayıtlara geçirilmesi ve ücret ödemelerinin belgelere dayandırılması asıldır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; işyerinin belediye olup, davacı adına 01/03/2001-2010/5. aylarlar arası bildirim yapıldığı, işe giriş bildirgelerinin 01/03/2001 ve sonraki dönemlere yönelik olarak verildiği, belediye çalışanları olan ve tanık olarak dinlenen şahıslar genel olarak beyanlarında, davacının bir grup işçiyle birlikte çalıştığını, içlerinden birinin müteahhit gösterilip ücretlerin bu şekilde ödendiğini ifade ettikleri, davalı ... yazısında, 1993-2001 yılları arası kadrolu işçiler tarafından yetiştirilemeyen temizlik ve benzeri işlerde gider pusulası kesilerek yevmiye karşılığı dışarıdan işçi çalıştırıldığını, davacınında bu şekilde yevmiye karşılığı çalıştığını, yapılan ödemelerle ilgili belgelerin imha edilmek üzere Devlet Arşivleri Başkanlığına gönderildiğini, bu nedenle davacıyla ilgili herhangi bir bilgi ve belge bulunmadığının belirtildiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda, kamu işyerlerinde, çalışanların kayıtlara geçirilmesi ve ücret ödemelerinin belgelere dayandırılması esas ise de, resmi kayıtların ibraz edilememesi haklı ve izah edilebilir bir nedene dayanıyorsa bu takdirde tanık sözlerine itibar etmek gerekmektedir. Çünkü belediye başkanlığı, yazısında davacının çalışmalarıyla ilgili bilgi ve belgelerin imha edilmek üzere gönderildiğini ve bu nedenle herhangi bir kayıt bulunmadığı belirtilmektedir. Dolayısıyla kayıtların ibraz edilememesi haklı ve makul bir sebebe dayanmaktadır. Bu nedenlerle tanık dinleme cihetine gidilmesi gerekmektedir.
Yapılacak iş; dinlenen tanıkların fiili çalışmayı doğruladıkları ancak çalışmanın başlangıcı konusunda net bir tarih belirtmedikleri hususu dikkate alınarak, uyuşmazlık konusu dönemde davalı işyerinde çalışan, müdür, müdür yardımcısı, şef, muhasebe çalışanı, kadrolu işçiler gibi başkaca çalışanları resen tespit edip beyanları alınarak sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgulara aykırı biçimde, eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve karar bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 30/03/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.
