BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 16. Asliye Ticaret Mahkemesi 2018/851 Esas 2022/510 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
16. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/851 Esas
KARAR NO : 2022/510
DAVA : Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 14/09/2018
KARAR TARİHİ : 13/09/2022

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı Vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin ... unvanıyla ... yetkili seyahat acentası olarak yurt içi ve yurt dışında fuar , toplantı, konferans gibi çeşitli organizasyonlarda organizatörlük görevi üstlenen ve ayrıca ... adı ile de tanınan bir şirket olduğunu, ... ile uluslararası bir sektör birliği olan ... arasında 28.10.2014 tarihinde Organization Agreement (Organizasyon Anlaşması) imzalandığını, müvekkili şirketin ...'nın 22-28 ... 201 tarihleri arasında İstanbul'da düzenlenecek olan ... nda organizatörlük görevini üstlendiğini, söz konusu organizasyon kapsamında ... İstanbul, ... otelleri ile müvekkili şirket arasında yazılı komisyon sözleşmeleri imzalandığını, dava dışı bu üç tarafından toplam konaklama bedelinin %10u + %8 KDV üzerinden hesaplanan komisyon ücretlerinin fatura karşılığında müvekkili şirkete ödendiğini, davalı şirket tarafından komisyon ücretine ilişkin yazılı sözleşme yapmanın gereksiz olduğu ve bu durumun herkesçe bilindiği belirtilerek yazılı bir komisyon sözleşmesi yapmaktan imtina edildiğini, akabinde aralarında yazılı bir sözleşme bulunmadığı gerekçe gösterilerek müvekkili şirketin hak etmiş olduğu komisyon ücretinin ödenmediğini, müvekkili şirket ile davalı arasında komisyon ücreti ödenmesine ilişkin mutabakat bulunduğunu ve müvekkili şirketin organizasyon otellerinin seçilmesinde bilfiil görev alarak komisyon ücretine hak kazandığını, 15.06.2015 tarihli e-mail görüşmesi ile; müvekkili şirketin komisyon ücreti ödenmesi talebi davalı şirket tarafından "bir yanlış anlaşılma olduğu" belirtilerek reddedildiğini, davalı şirketin ... ile bizzat iletişim kurduğunu ve yazılı komisyon sözleşmesi bulunmadığı gerekçeleriyle müvekkili şirkete komisyon ödemesi yapmaktan imtina etmesinin haksız ve kötü niyetli olduğunu, organizasyon kapsamında davalı şirkete ait otelde , davalı şirket tarafından sunulan fiyat teklifi gereğince geceliği 245 Euro'dan başlayan seçenekli odalarda toplam 1072 geceleme yapıldığını, konaklama listesinin de sabit olduğunu, ancak oda kategorilerinin dağılımının müvekkili tarafından bilinmediğinden toplam konaklama bedelinin %10u + % 8 KDV üzerinden hesaplanacak komisyon faturasının taraflarınca kesilemediğini, bunun üzerine müvekkili şirket tarafından noterden ihtarname çekildiğini, oda kategorilerinin bildirilmesinin istenildiğini ancak ihtarnameye cevap verilmediğini, bunun üzerine ... Asliye Ticaret Mahkemesinde 5.000 Euro bedelli belirsiz alacak davası açıldığını, işbu dosyada bilirkişi ... tarafından hazırlanan raporda komisyon ücreti miktarının 42.826,20 Euro olduğunun tespit edildiğini, mahkemece davanın kabulüne karar verildiğini beyanla 22.02.2018 tarihli raporda tespit edilen 42.826,20 Euro alacağından mahkemece hüküm altına alınan 5.000 Euro nun mahsubu ile davacı müvekkili şirketin davalı şirketten olan 37.826 Euro tutarındaki bakiye komisyon ücreti alacağının tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı Vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının müvekkili şirketin değil, ...'nın organizasyon acentesi olduğunu, acentelik faaliyetlerinden kaynaklanan alacak taleplerinin doğrudan ...'ya yöneltilmesi gerektiğini, davacı tarafından sunulan sözleşmenin imzasız olduğunu, imzasız sözleşmenin davacının ... Konferansının resmi organizatörü olduğunun kanıtı olarak değerlendirilemeyeceğini, sözleşme kapsamında yaptığı organizasyon hizmetlerinin karşılığını davacının ...'dan aldığını, ...'nın 2015 Konferansı için müvekkili şirket ile doğrudan bağlantı kurarak teklif istediğini, davacının bu konuda herhangi bir aracılık hizmetinin olmadığını, müvekkili şirkete ait ... İstanbul un İstanbulda gerçekleştirilen ... konferansında ana otel olarak seçildiğini ve ana otel olması nedeniyle katılımcılara hem konaklama hem de toplantı ve konferans hizmetleri verdiğini, davacının komisyon talebinin müvekkili şirketin yetkili birimi tarafından açıkça reddedildiğini, taraflar arasında komisyon sözleşmesi kurulmadığının odalardan sorumlu satış direktör yardımcısı ... ... tarafından e mail ile reddedildiğini, mailde davacının yanlış anlaşılabileceği gibi IFAnın geçmişteki konferansının müvekkiline ait otelde yapmış olması, IFAnın doğrudan otel ile bağlantı kurmuş olması ve daha önemlisi taraflar arasında yazılı bir komisyon anlaşması bulunmaması sebebiyle haklı olarak reddedildiğini, davacı tarafından ... Asliye Ticaret Mahkemesinin 2015/... Esas sayılı dosyası ile yapılan yargılama neticesinde davanın kabulüne karar verilmiş ise de, taraflarınca istinaf yoluna başvurulduğunu, kesinleşmesinin beklenmesi gerektiğini beyanla davanın reddini savunmuştur.
DELİLLER, TAHKİKAT VE GEREKÇE:
Dava; acentelik ilişkisi kapsamında komisyon bedeli alacağının ... ATM'nin 2015/... esas sayılı dosyasında hüküm altına alınmayan bakiye kısmına ilişkin olduğu anlaşıldı.
Mahkememizce celp edilerek incelenen ... Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2015/... Esas 2018/ ... Karar sayılı , tarafları ve davaya konu hukuki ilişkinin aynı olduğu dava dosyasında "..Davanın KABULÜ ile 5.000 Euro'nun dava tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4-a maddesi gereğince işleyecek faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine" dair karar verildiği, davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine dosyanın İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine gönderildiği, ... Mahkemesi'nin ... Hukuk Dairesi'nin 2018/... Esas 2022/... Karar sayılı 24.02.2022 tarihli ilamı ile; davalı vekilinin istinaf başvurusunun reddine dair hüküm kurulduğu, bunun üzerine anılan ...ATM kararının 24.02.2022 tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır.
Anılan mahkemece alınan 01/03/2018 tarihli çoğunluk bilirkişi heyeti olan mali müşavir, turizm işletmeciliği uzmanı ve akademisyen hukukçu bilirkişi heyeti tarafından sunulan raporda, sektörel değerlendirmeler kapsamında 428.262 EURO üzerinden bir komisyon alacağının söz konusu olacağı, davacı şirketin oteller ile komisyon sözleşmesi akdetmesi buna karşılık otellerin davacı firmaya komisyonları ödemesine sektörün doğal akışı içerisinde zorunlu bir mesnet olmadığı, otelin bu ödemeleri zorunlu bir belge ve yetki zorunluluğu dolasıyla ödemediği, kendi iradeleri ile otellerin bu ödemeleri yaptığı, Uluslararası Birlik olan ... olan davalı otel arasında imzalanan sözleşmede davacıya ilişkin bir hükmün bulunmadığı, davacı ile davalı firma çalışanları arasında yapılan yazışmalardaki ifadelerin resmi belge niteliğinde olmadığı, sohbet niteliğinde olduğu, ... nın takipçi firması olarak yazışma yapıldığı, yazışma metinlerinin kurumsal yazışmalar statüsünde olmadığı, davacının ... ile 17/05/2011 tarihli tarafların imzaları olmayan sözleşme örneğinde ... nın davacıyı organisazyon sağlıklı bir şekilde bütçeye uygun olarak yürütülmesi için ... tarafından kurulan anlaşmalar dışında üçüncü taraflardan bu hizmetlerin tedarik edilmesi için anlaşma metni olduğu, ve davacının sadece bu operasyon ile sınırlı olduğu, bunlara karşı kendisine ... tarafından toplam 135.000 Euro ödeme yapılacağı, dosya kapsamı, ... yönetmelikleri, TTK., TBK, 520 ve 523 maddeleri ile davacı ile ... arasındaki imzasız sözleşme bir bütün olarak değerlendirildiğinde sözleşme içeriğinin HMK. 107/2 kapsamında olmadığı, davacının davalıdan alacaklı olmadığı hususları tespit edilmiştir.
Ayrık rapor hazırlayan Turizm işletme uzmanı tarafından dosyaya sunulan raporda ise her ne kadar taraflar arasında sözleşme olmasa da turizm teamülleri gereğince taraflar arasındaki yazışmaların akit niteliğinde olduğu, davalının Turizm işletmelerinin Bakanlık ile birbirleriyle ve müşterileri hakkında yönetmeliği bilmesi gerektiği, bu yönetmeliğin 5. Maddesine göre otel sözleşmelerinde akit serbestisinin esas olduğu, organizasyon ile ilgili ana otel seçimi sonucunda ... nın yönlendirme yapmasının davacı tarafın komisyon almayacağı anlamına gelmeyeceği, davalı tarafa her ne kadar ... ya ilk teklifleri verdiğini iddia etmiş ise de dosya kapsamında ... ile davalı arasında yapılmış bir sözleşmenin bulunmadığı, davalı tarafından 06/12/2013 tarihli mail ile yaptığı açıklamaya istinaden davacı tarafın bu yazışma doğrultusunda otellerle derhal bağlantıya geçeceğini belirtmesi, bu yazışmada davalı tarafa ait otelin adının geçmemesinin davacı aleyhine kusur teşkil etmeyeceği, davalı tarafın 05/02/2014 tarihli mail ile yaptığı açıklamaya istinaden davalı tarafa ait otelden teklif talep edildiğinden ... organizasyonundan bahsedilmediği belirtilmesine rağmen davacı tarafın yada bu tür organizasyonlar ile ilgili pazar anlaşması yapan seyahat acentelerinin teklif aşamasında firma bilgisi verme gibi bir zorunluluğunun olmadığı, davalı tarafın 28/02/2014 tarihli mail ile yaptığı açıklama da yazışma da Intercontental otelin ana otel seçilmesi için davacının ... yı değil ... nın davacıyı yönlendirdiği, ana otel seçiminin ... da olduğu, davacının davalının ... ya verdiği fiyatları indirmek için gayret sarf ettiği şeklindeki yazışma ile davacının organizasyonun içinde olduğunun dolaylı olarak kabul edildiği, davacı tarafın ... ile yapmış olduğu sözleşme içeriğini davalı tarafla doğrudan bir ilişkisi olmadığı, otelde herhangi bir olumsuz durum olduğunda ... nın otelle doğrudan muhatap olmayacağı doğrudan acente ile irtibat kurup çözüm bulacağı, davalı tarafın yazışmayı yapan ... 'unun sözleşme yapma yetkisinin bulunmadığı yönündeki itirazının bu kişinin yetkisinin konferans ve ziyafet salonlarının satışı ve koordinasyonu olduğu gözetildiğinden 5 yıldızlı otelde satış direktörlü bir kişinin yetkilerini bilmemesinin mümkün olmadığı, taraflar arasındaki yazışmalarda "ben odaların komisyonunu ...'e paslayacağım, o rakamı çıkartacak yazılı olmasa da olur, hepimizin notlarında var" şeklindeki otel direktörü olan ...'ın yazışmasının bulunduğu, bu yazışmaya istinaden komisyon ödemesinin yapılmasının gerektiği, acentenin teklif aşamasında organizasyon bitiş tarihine kadar kimin nasıl yetkisi olduğunu bilme zorunluluğunun bulunmadığını, ...'ın kendi iç yazışmalarında ilgili birimleri bilgilendirilmemesinin davalının kusuru olduğu, satış direktör yardımcı ... ...'ın davacıya atmış olduğu mail de grubun yetkilileri daha önceki konferanslarını bizim otelde yapmış olup, direkt otelle irtibattaydılar, mail inin etik ve uygun olmadığı, yapılan organizasyonun bir gün içinde yapılmadığını ve haftalar ve aylar süren çalışmalar neticesinde yapılan organizasyon olduğu yazışmalardan anlaşıldığı, yine ünvanı satış direktörü olan birinin ve yaptığı işin en önemli kısmı olan bu departmanın bu yazışmalardan haberdar olmamasının ve organizasyon başlamadan bu bilgilendirmeyi yapmamasının hayatın olağan akısına aykırı olduğu, davalı vekili tarafından ... ile ilgili olarak "ziyafet ve konferans satış direktörlüğü, ziyafet satış departmanının en yüksek mertebesidir otelin toplantı, konferans ve ziyafet organizasyonlarının satışı, koordinasyonu ve operasyonundan sorumludur. Genel Müdür ve Otel Müdürüne rapor eder." şeklindeki beyanı da gözetildiğinde genel müdüre veya otel müdürüne organizasyonun haber edilmemesinin haber ödevine uymadığı, raporlamanın ayrıntılarıyla hesaplandığı, teklifleri verirken kendi iç yazışmalarında acenta komisyonunda haberdar oldukları şeklinde değerlendirmeler yapıldığı görülmüştür.
Mahkememizce, dava dosyamız ile bağlantılı olan ve daha önce açılıp hükme bağlanan ... ATM tarafından alınan raporlar hüküm kurmaya elverişli bulunmakla yeniden rapor alınmamıştır.
Yargılama kapsamında toplanan tüm delillerin değerlendirilmesi sonucunda; Davacı tarafça komisyon alacağından bahisle ... ATM ye 2015/... esas sayılı dosyası ile açılan davada fazlaya ilişkin hakların saklı tutulduğu ve davanın belirsiz alacak davası olarak ikame edildiği, mahkemece davanın taleple bağlı kalınarak 5.000 EURO üzerinden kabulüne karar verildiği, kararın kesinleşmiş olduğu, anılan ... ATM'nin 2015/... esas sayılı dosyasında alınan çoğunluk bilirkişi raporunda belirlendiği üzere komisyon alacağı var ise bunun 428.262 EURO üzerinden ve %10 oranla belirlenmesi gerektiği, yine anılan mahkemeye sunulan ayrık rapordaki değerlendirmeler ile mahkeme kararının kesinleşmiş olduğu hususları ve Turizm İşletmelerinin Bakanıkla, Birbirleriyle ve Müşterileriyle İlişkileri Hakkında Yönetmeliğin 5. Maddesinde belirtilen akit serbestisi, 15. Maddesinde acenteye komisyon ödenmesi, 16. Maddesindeki komisyon oranı, 31. Maddesindeki rezervasyonun bağlayıcılığı ve 45. Maddesindeki kabulün yazılı olması şeklindeki hükümler gözetildiğinde davacı tarafın haklı olduğu ve komisyon alacağına hak kazanacağı, ayrıca anılan mahkemece dinlenen davalı tanığı ...'in ilgili yazışmaları ikrar ettiği, yine davalı tanığı ...'ın "dolaylı fiyat teklif maillerini de davalı şirket çalışınına gönderdik " şeklindeki yazılı delil başlangıcı niteliğindeki yazışmalarının tanık beyanlarıyla da desteklenmiş olduğu, böylece davacının 42.826,20 EURO komisyon alacağı bulunduğu anlaşılmakla, kesin olarak hükme bağlanan 5.000 Euro'nun düşümü sonucu kalan 37.826 EURO yönünden davanın kabulüne dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi açıklandığı üzere;
1-Davanın KABULÜ ile,
37.826,00 Euro'nun dava tarihinden itibaren 3095 sayılı kanunun 4-a maddesi gereğince işleyecek faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2- Kabul edilen dava değeri üzerinden hesaplanan 19.146,40 TL karar-ilam harcından, davacı tarafça peşin yatırılan 4.786,60 TL harcın mahsubu ile bakiye 14.359,80 TL harcın davalıdan tahsili ile Hazine'ye gelir kaydedilmesine,
3-Dava tam kabul ile sonuçlandığından, davacı tarafça yapılan 114,25 TL yargılama giderinin, davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine
4- Davalı taraf yargılama gideri yapmadığından bu hususta bir karar verilmesine yerolmadığına,
5- Davacı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve takdir olunan 42.240,16 TL vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacıya ödenmesine,
6- Dava tam kabul ile sonuçlandığından, davalı lehine vekalet ücretine hükmedilmesine YEROLMADIĞINA
7- Taraflarca yatırılan avansların kullanılmayan kısmının, karar kesinleştiğinde, istek halinde ilgili tarafa iadesine,
8- Davacı tarafça yatırılan 4.786,6 TL peşin harç ile 35,90 TL başvuru harcı olmak üzere toplam 4.822,50 TL'nin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
Dair, tarafların yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere istinaf dilekçesi sunulmak suretiyle ... Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 13/09/2022

Katip ...
¸e-imzalıdır


Hakim ...
¸e-imzalıdır