HUKUK GENEL KURULU KARARI

Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Dava, eser sözleşmesine dayalı tazminat istemine ilişkindir.
Davacı/iş sahibi kooperatif, davalı/yüklenici ile arasındaki 12.10.2000 tarihli eser sözleşmesine dayanarak, hem yükleniciye hem de onun edimlerini yerine getirmesini sağlamayan eski kooperatif yöneticilerine karşı eldeki davayı açmış; sözleşmenin 9. maddesine göre sigorta primlerinin kooperatif adına yatırılarak SSK prim ve belgelerinin ibraz edilmemesi ve sözleşmenin 25.maddesine göre de davalı/yükleniciye ait olan elektrik aboneliklerinin alınması yükümünün yerine getirilmemesi nedenleriyle ödemek zorunda kaldığı miktarların tazminini istemiştir.
Mahkemenin dava şartı yokluğundan redde ilişkin ilk kararının bozulması üzerine bu bozmaya uyularak işin esası incelenmiş; sigorta prim alacağı talebi ispatlanamadığından, elektrik aboneliklerinin alınması giderlerinin tahsili istemi de davalı yüklenicinin sözleşmede böyle bir yükümü olmadığından bahisle reddedilmiştir.
Davacı/iş sahibi vekilinin temyizi üzerine Özel Dairece; SSK primlerine ilişkin alacak kalemine ve diğer yönlere ilişen sair temyiz itirazları reddedilmiş; karar, sadece elektrik abonman ücretleri noktasından bozulmuştur.
Mahkemece önceki kararda direnilmiş; davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmü temyize davacı/iş sahibi kooperatif vekili getirmiştir.
Taraflar arasındaki sözleşmenin ve talebin dayanağını teşkil eden hükmün içeriği uyuşmazlık konusu değildir. Yine, SSK primlerine ilişkin talep de bozma dışı kalmakla uyuşmazlık konusu olmaktan çıkmıştır.
Direnme yoluyla Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık; elektrik aboneliklerinin alınmasına ilişkin sözleşme hükmü kapsamına buna ilişkin bedellerin ödenme yükümlülüğünün dâhil olup olmadığı, noktasındadır.
Davacı, davalılardan yüklenici ile kooperatif eski yönetimi arasında düzenlenen eser sözleşmesine dayanarak, sözleşme gereği ödeme yükümü kendisinde olmadığı halde ödemek zorunda kaldığı bedellerin tahsilini istediğine göre, öncelikle dava dayanağı sözleşme irdelenmelidir.
Dava dayanağı sözleşme 12.10.2000 tarihli “S.S. ... Konut Yapı Kooperatifinin Elektrik ve PTT Alt Yapı Döşeme Sözleşmesidir” başlıklı olup; taşeron ...Elektrik adına davalı İ..K. ile S.S.... Konut Yapı Kooperatifi Yönetim Kurulu adına da diğer davalılar F.. T., İ..C., H..K. tarafından imza altına alınmıştır.
Sözleşmede aynen;
“S.S. ... Konut Yapı Kooperatifi yönetim kurulu ile taşeron ... Elektrik adına İ.. K..arasında 180 dairenin A.G. şebekesinde konutlara kadar yeraltı kablolarının çekilmesi ve telefon tesisatı dış hatlarının tesis edilerek, Telekom’a ait dağıtım kutularına kadar beslenmesi işi konusunda yapılan sözleşmedir.”
İfadelerine yer verilerek sözleşmenin çerçevesi belirlenmiş;
Sözleşmenin 19.maddesinde; “İç elektrik tesisatı ile ilgili işe başlama ve bitiş belgelerinin imzalanması ve onaylatılması kooperatif yönetimine aittir. Dış elektrik bağlantısı ile ilgili her türlü imza ve belge problemleri Köseoğlu Elektrik tarafından giderilecektir.”
20.maddesinde; “Kooperatifimizdeki sosyal tesis olarak yapılan binanın iç ve dış tesisatı Köseoğlu Elektrik tarafından bedelsiz olarak yapılacaktır.”
22.maddesinde; “Taşeron, ....Elektrik ile S.S:...Konut Yapı Kooperatifine ait 180 dubleks dairenin elektrik tesisat döşemesi ile PTT döşemesi KDV dahil, işçilik ve malzeme ücreti olarak iş bitiminde ataşman usulüne göre ölçüm yapılarak fazla malzemenin bedeli ek listedeki fiyatlara göre ödenecek, eksik kullanılan malzeme yine aynı listedeki fiyatlar üzerinden düşülecektir.”
23.maddesinde; “180 Dairenin elektrik ve PTT hat döşemesinin KDV, işçilik ve malzeme fiyatları dahil sözleşmenin 22.maddesine göre ölçüm yapılan toplam 19.000.000.000 TL dir…. ataşman usulüne göre hesaplanıp ödenecek, kalan miktar da buna göre ödenecektir”
25.maddesinde ise; “Dış hat bağlantıları bağlandıktan sonra TEDAŞ ile ilgili bütün belgelerin hazırlanıp imzalattırılması ve elektrik aboneliklerinin alınması ... Elektriğe aittir.”
Denilmek suretiyle de karşılıklı edimler düzenleme altına alınmıştır.
Tarafların yukarıda açıklanan kararlaştırmaları bir bütün olarak ele alındığında, görülmektedir ki, sözleşme “180 dairenin A.G. şebekesinde konutlara kadar yeraltı kablolarının çekilmesi ve telefon tesisatı dış hatlarının tesis edilerek, Telekom’a ait dağıtım kutularına kadar beslenmesi işi” ne ilişkin olup; davalı yüklenicinin edimi ise, “dış elektrik bağlantısı ile ilgili her türlü imza ve belge problemlerin giderilmesi, sosyal tesis olarak yapılan binanın iç ve dış tesisatının bedelsiz olarak yapılması, dış hat bağlantıları bağlandıktan sonra Tedaş ile ilgili bütün belgelerin hazırlanıp imzalattırılması ve elektrik aboneliklerinin alınması” dır.
Sözleşmede imzası bulunan Kooperatif eski yönetimi yüklenicinin edimlerini yerine getirdiğini kabulle yine sözleşmede belirtilen ödemeleri gerçekleştirmiş; bu arada yönetim değişikliği ile birlikte, sözleşmenin 9 maddesi hükmü ve 25.maddesindeki yükümlülüğün çerçevesi konusunda taraflar arasında uyuşmazlık çıkmıştır.
Yeni yönetim, her bir daire için elektrik abone işlemlerinin gerektirdiği ödemelerin de 25. madde kapsamında yükleniciye ait olduğu iddiasıyla, kooperatifçe ödenmek zorunda kalınan her daire için 73.000.000 TL olmak üzere 180 daire için toplam 13.140.000.000 TL elektrik abonman bedellerinin yükleniciden ve ödemeyi sağlamayarak kooperatifi zarara uğratan eski yöneticilerden tahsilini istemekte; davalı taraf ise buradaki yükümlülüğün abone bedellerinin ödenmesini kapsamadığını, sadece abone bedelinin ödenmesi aşamasına kadar ki işlemlerin tamamlanmasına yönelik olduğunu savunmaktadır.
Şu durumda, uyuşmazlığın çözümü, sözleşmenin 25.maddesindeki yükümlülüğün sözleşmenin diğer hükümleri ile birlikte ele alınıp, değerlendirilmesinde yatmaktadır.
Yukarıya aynen alınan sözleşme hükümlerinde de açıkça görüldüğü üzere tarafların edimleri ve mali yükümlülükler açıkça düzenlenmiştir. Yükleniciye yapılan ödemeler ve ödemelerin karşılığı olan işler belirgindir. 25.maddede  “Dış hat bağlantıları bağlandıktan sonra Tedaş ile ilgili bütün belgelerin hazırlanıp, imzalattırılması ve elektrik aboneliklerinin alınması Köseoğlu Elektriğe aittir.” Şeklinde yer alan düzenleme bu çerçevede ele alındığında yükleniciye ait olduğu ifade olunan edimler arasında açıkça abone bedellerinin ödenmesi yer almamaktadır. Yüklenici, dış hat bağlantılarının gerçekleşmesinden sonra ilgili bütün belgeleri hazırlayıp, aboneliğin alınması aşamasına getirmekle yükümlüdür. Tedaş’a aboneliklerin alınması konusundaki başvuruyu bizzat yüklenici yapacak olsa dahi bu başvuru nedeniyle, ödenmesi gereken abone bedelini ödemek yükümünde olduğu konusunda tarafların birleşen iradelerini ortaya koyacak bir hüküm sözleşmede yer almamaktadır. Davacı/iş sahibi, sözleşmede yer alan “elektrik aboneliklerinin alınması” ibaresinin bu bedellerin ödenmesini de kapsadığını ileri sürmüşse de, bedel ödeme yükümlülüğünün örtülü olarak düzenlendiğini kabule olanak yoktur.
O halde, sözleşmede abonelik tesis bedelinin kime yüklendiğine ilişkin açık bir kararlaştırma olmadığına göre, mevzuat ve uygulama çerçevesinde bu bedellerin ödeme yükümlülüğünün, kural olarak kime ait olduğunun belirlenmesi gerekmektedir.
Tedaş’la yapılan yazışmalardan anlaşıldığı üzere, abonelik tesisi için gereken bedeller kural olarak, mülk sahipleri tarafından ödenmektedir.
Elektrik aboneliklerinin tesisine ilişkin hükümler, 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu,  Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği,  Elektrik Piyasası Tarifeler Yönetmeliği, Elektrik Piyasasında Perakende Satış Sözleşmesi Düzenlenmesi Hakkında Tebliğ, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu Kararlarında yer almakta; bunlardan Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği’nin 5.maddesinde “Başvuruda bulunan mülk sahibi ve/veya sahipleri veya vekili, mülk kiraya verilmiş ise belgelemesi kaydıyla kiracı” tabiri kullanılmakta ve sözleşmenin imzalanmasıyla ödenmesi gereken mali yükümlüklerin de bu kişilere ait olacağı düzenlenmektedir.
Nitekim, kooperatif genel kurulunca önce mülk sahiplerince abonelik bedellerinin ödenmesi kararlaştırılmışken daha sonraki genel kurulda elektrik abonman ücretleri yönetim tarafından TEK’le yapılan görüşmede taksitlere bağlandığından kooperatif aidatlarından ödenmesi karara bağlanmış; 31.08.2001 tarihinde de abonelikler gerçekleştirilmiştir.
Sonuç itibariyle; davacı/iş sahibi kooperatifin abone tesisi için ödediği bedelleri davalı yükleniciden talebini haklı kılacak bir sözleşme hükmü ve yasal dayanak bulunmadığından mahkemece davanın reddi usul ve yasaya uygun olup, hükmün onanması gerekir.
SONUÇ: Davacı/iş sahibi kooperatif vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile, direnme kararının yukarıda açıklanan nedenlerle ONANMASINA gerekli temyiz harcı peşin alındığından başkaca harç alınmasına mahal olmadığına  06.02.2008 gününde oybirliğiyle karar verildi.