BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 15. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/631 Esas 2022/634 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/631 Esas
KARAR NO : 2022/634
DAVA : İtirazın İptali (Emanet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 03/06/2022
KARAR TARİHİ : 14/09/2022

Mahkememizde görülen İtirazın İptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ
DAVA / Davacı vekili dava dilekçesinde ve özetle;
15/01/2020 tarihli ... A.Ş.'nin Sermaya Piyasası Kurulu Tarafından Verilen Bütün Linsaslarının Kurulacak Olan Yeni Aracı Kurum Lehine İptaline İlişkin Sözleşme uyarınca davacı ...'in davalıya 300.000 USD 17/01/2020 tarihinde teslim edildiğini, sözleşme maddeleri uyarınca; davalı Yatırım Kuruluşlarının Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Tebliğ’in 63. Maddesi uyarınca dava dışı ... lehine lisans haklarından feragat edip devrini talep ettiğini, SPK tarafından dava dışı ... A.Ş'nin kuruluşuna izin verildiğini, davacının ... A.Ş.'yi kurduğunu, mevzuat gereği ... firması kuruluşu için ve sermaye piyasası kurulu tarafından verilmiş lisansların devri için SPK'nın onayına ihtiyaç bulunduğunu, 05/04/2022 tarhli ve ... sayılı ihtarname uyarınca ilgili sözleşmenin 4.3 ve 4.4 maddelerinde belirtilen sona erme hallerinin oluştuğunun davalıya bildirildiğini ve bedelin iadesini talep edildiğini, işbu ihtarın davalıya e-tebligat ile 06/04/2022 tarihinde tebliğ olduğunu, davalı tarafından işbu ihtara 15/04/2022 tarihli ve ... yev numaralı ihtarname ile cevap verildiğini, 270.000 USD borcu ikrar ettiğini ve 10 eşit taksitte ödeyeceğini beyan ettiğini, davacı tarafından işbu borcun ödenmesi için .... İcra Müdürlüğünün 2022/... Esas sayılı dosyadan takibe başlanıldığını, davalı tarafından ödeme emrine haksız ve kötü niyetli olarak itiraz edildiğini, görevli mahkemenin Asliye Hukuk Mahkemeleri olduğunu, dava konusu sözleşmenin üçüncü kişi yararına sözleşme olup, TTK uyarınca mutlak ticari dava olmadığını, icra takibine kötü niyetli olarak itiraz edildiğini, icra inkar tazminatına hükmedilmesi gerektiğini, SPK red kararından sonra aylarca oyalandığını, ödemelerin yapılmadığını, bu nedenle davacının çok zor durumda bırakıldığını, davalıların mevcut durumda meydana gelebilecek bir değişme nedeniyle hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşabilir veya tamamen imkansız hale gelebileceğini, tüm bu nedenlerle: davanın kabulünü, itirazın iptalini ve takibin devamını, asıl alacağın %20’ sinden aşağı olmamak üzere, davalı aleyhine icra inkar tazminatına hükmedilmesini, davalılar hakkında yargılama sonuna kadar alacak hakkın zayi olmaması amacıyla teminatsız ya da gerekli görüldüğü takdirde gerekli ve yeterli teminatın ibrazı ile ihtiyatı tedbir kararı verilmesini, her türlü yargılama gideri, harç ve vekalet ücretinin davalı taraf üzerine bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP / ... Asliye Hukuk Mahkemesine açılan davada dava dilekçesi davalı tarafa tebliğ edilmemiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava İİK 67 hükmü gereğince ilamsız icra takibine yapılan itirazın iptali istemine ilişkindir.
Davacı vekili dava dilekçesi ve 09/06/2022 tarihli dilekçesi ile davalı şirkete ait lisans ın devredilmesi halinde alacağın tahsil edilemeyeceği gerekçesi ile ihtiyati tedbir kararı verilmesini istemiştir.
... Asliye Hukuk Mahkemesi ihtiyati tedbir istemini değerlendirmemiştir. Mahkememizce üzerine ihtiyati tedbir istenen lisans ın dava konusu olmaması nedeniyle davacının tedbir istemi reddedilmiştir.
Dava ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2022/... esasında açılmış olup, dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda 2022/... sayılı görevsizlik kararı verilmiş , karar istinaf edilmeksizin, dava dosyası tevzien mahkememize gönderilmiştir.
01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun (TTK) 6335 Sayılı Yasa ile değişik 4. maddesinde ticari davalar tanımlanmıştır. Buna göre; her iki tarafın da ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğan hukuk davaları ile maddenin devamı fıkralarında belirtilen davalar ticari dava olarak nitelendirilmiştir.
Yine aynı yasanın 5/3.maddesinde “Asliye ticaret mahkemesi ile asliye hukuk mahkemesi ve diğer hukuk mahkemeleri arasındaki ilişki görev ilişkisi olup, bu durumda göreve ilişkin usul hükümleri uygulanır” hükmüne yer verilmiştir.
Anılan yasal düzenlemeler uyarınca Asliye Ticaret Mahkemelerinin özel mahkeme niteliğinde olduğu, bu niteliği gereği görev alanının 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre belirleneceği ve genel mahkemeler ile arasındaki ilişkinin önceki kanunun aksine görev ilişkisi olduğu açıktır. Asliye Ticaret Mahkemelerinin çekişmeli yargıdaki görev alanının, TTK’da ve diğer özel kanunlarda ticari dava olduğu belirtilen davalarla sınırlı olduğu kuşkusuzdur.
Öte yandan, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun 6335 sayılı Yasa ile değişik 4. maddesinde ticari davaların; mutlak ticari davalar ve nispi ticari davalar olarak iki gruba ayrıldığı anlaşılmaktadır. Mutlak ticari davalar, tarafların sıfatına veya bir ticari işletme ile ilgili olup olmamasına bakılmaksızın kanun gereği ticari sayılan davalar olup TTK’nun 4/1. maddesinin b, c, d, e, f fıkralarında ve özel kanunlarda düzenlenmiştir. Nispi ticari davalar ise; tarafların tacir sıfatına haiz olduğu ve her iki tarafın da ticari işletmesiyle ilgili uyuşmazlıklardan doğan davalardır. Bir başka ifade ile, bu davalar ya bir ticari işletmeyi ilgilendirmeli ya da iki taraf için de ticari sayılan hususlardan doğmaları halinde ticari dava olarak nitelendirilebilirler.
Gerek mutlak ve gerekse nispi ticari davaların, Asliye Ticaret Mahkemelerinde görüleceği kuşkusuzdur.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 2. maddesine göre dava konusunun değer ve miktarına bakılmaksızın malvarlığı haklarına ilişkin davalarla, şahıs varlığına ilişkin davalarda görevli mahkeme, aksine bir düzenleme bulunmadıkça Asliye Hukuk Mahkemesidir.
Somut olayda; Dava İİK 67 hükmü gereğince ilamsız icra takibine yapılan itirazın iptali istemine ilişkindir. ... İcra müdürlüğü nün 2022/... esas sayılı ilamsız icra takibi ödeme emrinde alacağın dayanağı;15/01/2020 tarihli sözleşme kapsamında ödenen 270.000 USD nin iadesi olarak açıklanmıştır.
15/01/2020 tarihli sözleşme incelendiğinde Taahhüt eden in davalı ... AŞ (tacir) lehdar ın ... ... (tacir olmayan) olduğu, sözleşmenin konusunun; 3.kişi yeni kurulacak aracı kurumun SPK kuruluş izni alması halinde taahhüt eden ... AŞ nin sahibi olduğu lisansı 3. Kişiye devir etmesi için yapılan bir ön sözleşme olduğu, kaparo ödemesi yapıldığı anlaşılmıştır. Ancak 3. kişi yeni kurulacak aracı kurum kuruluş izni alamadığından ön sözleşme konusuz kalmıştır.
Davanın TBK 77 gereğince sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre çözüme kavuşturulacağı, bu özelliği itibariyle mutlak ve nispi ticari dava olarak nitelendirilemeyeceği, taraflar arasında Türk Ticaret Kanunu hükümleri veya özel kanun hükümlerinin uygulanmasını gerektirir ticari bir uyuşmazlık bulunmadığı, davada genel mahkemelerin görevli olduğu, aksi düşüncenin Asliye Ticaret Mahkemelerinin kuruluş amacına ve niteliğine aykırı olacağı anlaşılmıştır.
Dava dosyasında mahkememiz görevli olmadığından HMK 114/1-c ve 115/2 gereğince davanın usulen reddine, dava dosyasında İstanbul Asliye hukuk Mahkemesinin görevli olduğuna karar vermek gerekmiştir.
Mahkememiz kararının istinaf edilmeksizin kesinleşmesi halinde görev uyuşmazlığının giderilmesi için talep halinde dava dosyasının ... Bölge Adliye Mahkemesi nin ... HD gönderilmesine karar vermek gerekmiştir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
H Ü K Ü M /
1- İHTİYATİ TEDBİR TALEBİNİN, üzerine tedbir konulması istenen lisans hakları dava konusu olmadığından REDDİNE
2-Mahkememizin görevsizliğine, HMK.nun 114/1-c ve 115/2 maddeleri uyarınca DAVANIN USULDEN REDDİNE, dava dosyasında İstanbul ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ nin görevli olduğuna,
2-Mahkememiz kararının istinaf edilmeksizin kesinleşmesi halinde dava dosyasında daha önce... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2022/...-2022/... sayılı ve 10/06/2022 tarihli görevsizlik kararı verilip istinaf edilmeksizin kesinleştiğinden görevli mahkemenin belirlenmesi için dava dosyasının İstanbul Bölge Adliye Mahkemesinin 37 Hukuk Dairesi 'ne gönderilmesine
3-HMK nun 331/2 maddesi gereğince yargılama giderlerinin yetkili ve görevli mahkemece hüküm altına alınmasına,
4-İş bu ilam taraflardan birinin süresi içinde kanun yoluna başvurulmayarak kesinleşmiş ise kararın kesinleştiği tarihten; kanun yoluna başvurulmuşsa bu başvurunun reddi kararının tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde kararı veren mahkememize başvurarak, dava dosyasının görevli ya da yetkili mahkemeye gönderilmesini talep etmesi gerektiği, aksi takdirde talep halinde HMK 20. maddesi gereğince mahkememizce davanın açılmamış sayılmasına karar verileceği hususunun taraflara ihtaratına
Tarafların yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde ... BAM da istinaf yolu açık olmak üzere,oy birliği ile karar verildi. 14/09/2022

Başkan ...
¸e-imzalıdır
Üye ...
¸e-imzalıdır
Üye ...
¸e-imzalıdır
Katip ...
¸e-imzalıdır