9. Hukuk Dairesi 2016/14034 E. , 2016/12874 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Davacı, olumlu yetki tespitinin iptaline karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili dava dilekçesinde, 2 numaralı davalı ... ve Eğlence Yerleri İşçileri Sendikası (.. tarafından 05.09.2011 tarihinde ... nezdinde toplu iş sözleşmesi yapmak için 1 numaralı davalı ..’na başvurulduğunu, davalı Bakanlık tarafından B.13.0.ÇGM.0.12.05.00/103.02/15199 sayılı ve 26.09.2011 tarihli yazı ile sendikanın gerekli çoğunluğu sağladığının tespit edildiğini ve söz konusu tespit yazısının 04.10.2011 tarihinde davacı tarafa tebliğ edildiğini, 05.09.2011 tarihi itibariyle sendikanın üye kayıt fişlerini davacı şirkete vermemiş olduğunu, tespit yazısındaki bilgilerde maddi hata bulunduğunu ve bu maddi hataların çoğunluğu etkilediğini, Bakanlık tarafından yapılan doğru bildirimlerin yanlış kaydedildiğini, Bakanlık tarafından tutulan kayıtların gerçeği yansıtmadığını ve gerçeğe aykırı bildirimlerin esas alındığını, yetki tespit yazısında yer alan işçi ve üye sayılarında, yanlışların ve hataların bulunduğunu, mükerrer bildirim yapıldığını, çifte sendika üyeliğinin söz konusu olduğunu, yetki tespit yazısında ... üyesi olarak kabul edilen bir çok işçinin başvuru tarihi itibariyle sendika üyesi olmadığını, üye olmayan veya üyeliği kesinleşmeyen işçilerin de üye olarak kabul edildiğini, sendikanın başvuru tarihi itibariyle işkolu barajını haiz olmadığını, yetki tespitinde sendika üyesi olarak kabul edilen birçok işçinin sendika üyeliğine yönelik iradelerinde muvazaa ve/veya hile gibi irade sakatlıkları bulunduğunu, üyelik işlemleri sırasında tahakkuk eden noter masraflarının yasaya aykırı bir şekilde davalı sendika tarafından karşılandığını, davalı Bakanlık tarafından yapılan çoğunluk hesabına işyerinde çalışmayan işçilerin Sendikalar Kanunu’na göre üye olma koşullarını taşımayan veya sendikaya üye olamayacak işçilerin, sendika üyeliği sona eren veya üyelikten istifa eden işçilerin, yetki başvuru tarihinden sonra sendikaya üye olan işçilerin, ... dışında başka sendikalara da üye olan işçilerin dahil edildiğini ve sonucun hukuka aykırı olarak düzenlendiğini, davalı Bakanlığın toplu iş sözleşmesi yapma başvurusunu ve yetki tespit yazısını, işkolunda kurulu bütün sendikalara tebliğ etmesi gerektiğini iddia ederek B.13.0.ÇGM.0.12.05.00/103.02/15199 sayılı ve 26.09.2011 tarihli yetki tespit yazısının iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
B) Davalılar Cevabının Özeti:
Davalı ..Bakanlığı vekili cevap dilekçesinde; davanın 6 işgünü içinde açılıp açılamadığının tetkikini talep ettiklerini, yetki tespit başvurularının sendikalar ve noterler tarafından davalı Bakanlığa gönderilen üyelik ve üyelikten çekilme bildirimleri ile işverenler tarafından Başkanlığına yapılan işçi bildirimlerinin birlikte değerlendirilmesiyle sonuçlandığını, sendikanın üyelik fişlerini üç iş günü içinde işverene vermemesinin yetki tespitinin iptalini gerektirmeyeceğini, davalı Bakanlıkça yapılan yetki tespitinin usul ve yasalara uygun olduğunu bu nedenle davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Dava dilekçesinde 2 numaralı davalı olarak gösterilen ... vekili cevap dilekçesinde, davacı şirketin davalı sendikanın toplu iş sözleşmesi imzalamak için gerekli çoğunluğu sağladığı yönündeki yetki tespit kararının iptaline ilişkin talebinde hiçbir hukuki ve somut delilinin bulunmadığını, davacı tarafça ileri sürülen sendikanın üye yeter sayısına sahip olmadığı, çifte üyelikler bulunduğu, Bakanlık tebliğinin usulsüz olduğu hususlarındaki iddiaların gerçeğe aykırı olduğunu, davalı Bakanlığın üye sayısı konusundaki kayıtlarının esas olduğunu, işçilerin noterde verilmiş üye kayıtlarının bulunmakta olduğunu ve bununla ilgili yapılan itirazın da yersiz olduğunu, yerleşik yargı içtihatlarına göre işverene sonucun geç ulaşması ya da ulaşmamasının, yetki tespiti bakımından sonucu etkileyecek bir niteliğinin bulunmadığını, bu yönde yapılan itirazların da yasal dayanaktan yoksun olduğunu bu nedenlerle davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
C) Mahkemenin ilk kararı Dairemizin 2014/4926 Esas 2014/6206 Karar sayılı ilamı ile özetle ve sonuç olarak “ a)Dosyaya sunulan dönem bordroları ile Bakanlık yetki tespit listesi karşılaştırıldığında çelişkiler bulunduğu, bu çelişkilerin bilirkişilerce eksik tespit edildiği görülmüştür. Mahkemece Bakanlık yetki tespit listesi ile dönem bordrosu karşılaştırılarak çelişki halinde ilgili kuruma müzekkere yazılarak bu işçilerin tespit tarihinde davacı işyerinde fiilen çalışıp çalışmadıklarının tereddütte yer bırakmayacak şekilde tespit edilmemesi hatalıdır. b)Davacı tarafça çifte sendika üyeliği bulunduğu ileri sürülen işçilere ilişkin ilgili sendikalara müzekkere yazılarak bu işçilere ait üyelik kayıtlarının aslının istenmemesi hatalıdır. c)...’ye ait ... Sendikasına üyelik kayıtlarının aslının istenmemesi hatalıdır. d)Noterlik Kanununa aykırı üyelik fişlerinin düzenlendiği, bir kısım çağrı üzerine çalışma şeklinde çalışan personelin üyeliklerinin muvazaalı olduğu, bu sebeplerle açılmış ceza soruşturmalarının bulunduğu davacı tarafından ileri sürülmüş; Mahkemece devam eden veya kesinleşen yargı kararının bulunup bulunmadığı hususunda yeterli araştırma yapılmadığı dosya içeriğinden anlaşılmıştır. e)Bilirkişi raporunun tarafların iddia ve savunmalarını karşılayacak nitelikte, açık ve denetime elverişli olması gereklidir. Bilirkişi raporunda ulaşılan sonuca nasıl ulaşıldığı anlaşılabilmeli ve sağlaması yapılabilmelidir. Somut olayda hükme esas alınan bilirkişi raporunda başvuru tarihindeki işçi ve üye sayıları sadece rakamsal olarak tespit edilmiştir. Oysa denetime elverişli olacak şekilde başvuru tarihinde çalışan işçilerin ve üyelerin isim isim listelenmesi ve sendika üyelerinin üyelik tarihi ile varsa üyelikten ayrılma neden ve tarihlerinin, başka sendikalara üyelikleri söz konusu ise bunlara ilişkin üyelik tarihleri ve varsa üyelikten ayrılma neden ve tarihlerinin gösterilmesi gereklidir. Ancak bu nitelikteki bir bilirkişi raporunun açık ve denetime elverişli olabileceği, tarafların somut itirazlarına kaynaklık edebileceği unutulmamalıdır. Hükme esas alınan bilirkişi raporunun açık ve denetime elverişli olmaması da isabetsizdir.”gerekçesiyle bozulmuştur.
D) Yerel Mahkemenin Kararının Özeti:
Mahkemece, bozmaya uyma kararı verilmiş, yapılan yargılama sonucu, davacının yetki tespitine itirazları yerinde bulunmadığından davanın reddine karar verilmiştir.
E) Temyiz:
Kararı davacı temyiz etmiştir.
F) Gerekçe:
1- 6356 sayılı Yasanın 43. maddesi gereği açılan yetki tespitine itiraz davaları kamu düzeni ile ilgili olduğundan mahkemece delillerin yargılamanın tüm safhalarında kendiliğinden toplanması ve değerlendirilmesi gerekir. Mahkemece tespite konu işyeri veya işletmede çalışan işçi ve üye sayısı, başvuru tarihi itibarıyla kesin olarak tespit edilmelidir.
Somut uyuşmazlıkta mahkemece, yetki tespiti başvuru tarihi itibariyle, tespite konu işyerinde çalışan işçi ve üye sayısı, kuşkuya yer vermeyecek şekilde net ve kesin olarak tespit edilememiştir. Mahkemece yapılması gereken, yetki tespiti başvuru tarihi itibariyle tespite konu işyerine ilişkin dönem bordrolarının işçilerin giriş çıkış tarihlerini de gösterecek şekilde istenilmesi ve dosyanın yeniden bilirkişiye tevdi edilerek bu belgelerle yetki prosedür dosyasındaki yetki döküm listesinin karşılaştırılarak başvuru tarihi itibariyle davalı sendikanın üye sayısının tespit edilmesi ve buna göre taleple ilgili değerlendirme yapılmasıdır. Eksik inceleme ile bozma gerekleri tam olarak yerine getirilmeden yazılı şekilde karar verilmesi hatalıdır.
2- 6356 sayılı Yasanın m. 17/3 hükmüne göre “İşçi veya işverenler aynı işkolunda ve aynı zamanda birden çok sendikaya üye olamaz. … İşçi ve işverenlerin bu hükme aykırı şekilde birden çok sendikaya üye olmaları hâlinde sonraki üyelikler geçersizdir.” Somut uyuşmazlıkta bazı işçilerin davalı sendika üyeliği dışında başka sendika üyeliğinin de bulunduğu iddia edilmiştir. Mahkemece bu iddianın araştırılması, iddiaya konu işçilere ait hizmet bilgilerini içerir kayıtların, ayrıca ilgili sendikalardan üyelik bilgilerine ilişkin belge asıllarının getirtilmesi ve birden çok üyeliği olan işçilerin bulunduğunun tespit edilmesi halinde yukarıda belirtilen yasa hükmü gereğince sonraki sendika üyeliğinin geçersiz olduğunun kabulü gerekmektedir. Mahkemece bu araştırma yapıldıktan sonra, davalı sendika üye sayısı net olarak ortaya konulmalı ve talep sonucu değerlendirilmelidir.
3- 6356 sayılı Yasanın 22. maddesi gereğince katılan veya birleşen sendika ve konfederasyonların üyeleri ayrıca bir işleme tabi tutulmaksızın katılınılan veya yeni meydana getirilen sendika veya konfederasyonun üyesi olurlar...ı, 24.07.2010 tarihli genel kurulda alınan karar doğrultusunda davalı ... Sendikası ile birleşmiştir. Anılan yasa hükmünce davalı sendika ile birleşen ..Sendikası üyesi olan işçilerin davalı sendika üyesi olarak kabulü gerekir.Dosya kapsamında yer alan... Sendikası üye kayıt fişleri ile üyelikten çekilme fişleri bu doğrultuda değerlendirilmeli, sonucuna göre davalı sendika üye sayısı net olarak tespit edilmelidir.
G) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 31.05.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.