Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs - Yargıtay 16. Ceza Dairesi 2018/4797 Esas 2019/7819 Karar Sayılı İlamı

16. Ceza Dairesi         2018/4797 E.  ,  2019/7819 K.

"İçtihat Metni"

Mahkemesi :Ceza Dairesi
Suç : Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs,
Hüküm :Sanık ..., ...,

Temyiz edenin sıfatı, başvurunun süresi, kararın niteliği ve temyiz sebebine göre dosya incelendi;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
1-)Sanıklar müdafilerinin duruşmalı inceleme istemlerinin, İlk Derece Mahkemesinde, silahların eşitliği ve çelişmeli yargılama ilkesi doğrultusunda, savunmaya yeterli imkanın sağlanması ve bu hakkın etkin şekilde kullandırılmış olması, temyiz denetiminde sınırsız şekilde yazılı savunma imkanının kullanılabilme olanağının bulunması karşısında savunma hakkının kısıtlanması söz konusu olmadığından, 01.02.2018 tarihli ve 7079 sayılı Kanunun 94. maddesi ile değişik CMK’nın 299/1. maddesi uyarınca takdiren REDDİNE,
2-)Katılan ... vekillerinin temyiz taleplerinin incelenmesinde;
Sanıklara müsnet suçların niteliği itibariyle suçtan doğrudan doğruya zarar görmeyen ve bu nedenle de davaya katılma hakkı bulunmayan T.C. Milli Savunma Bakanlığının davaya katılmasına ilişkin verilen karar hukuki değerden yoksun olup hükmü temyiz yetkisi vermeyeceğinden temyiz isteminin CMK"nın 296/1 maddesi gereğince REDDİNE,
Temyiz talebinin reddi nedenleri bulunmadığından işin esasına geçildi;
Vicdani kanının oluştuğu duruşma sürecini yansıtan tutanaklar, belgeler, sanıkların savunmaları ve gerekçe içeriğine göre yapılan inceleme sonunda;
15 Temmuz 2016 günü işlenen somut darbe teşebbüsü ve somut olay değerlendirildiğinde;
Ayrıntıları Dairenin 22.03.2019 tarih, 2018/7103 Esas, 2019/1953 sayılı kararında açıklandığı üzere:
5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 309. maddesinde düzenlenen Anayasayı ihlal suçunun maddi unsuru/tipik eylem, cebir ve şiddet kullanarak, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının öngördüğü düzeni ortadan kaldırmaya veya bu düzen yerine başka bir düzen getirmeye veya bu düzenin fiilen uygulanmasını önlemeye elverişli vasıtalarla teşebbüs etmektir.
Suçun bu amaçla kurulmuş bir örgüt faaliyeti kapsamında işlenmesi, korunan amaçlara matuf fiillerin elverişliliğinin değerlendirilmesi bakımından önem taşımakta ise de, bu husus suçun unsuru değildir.
Suç, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının öngördüğü düzeni ortadan kaldırmak, bu düzen yerine başka bir düzen getirmek veya bu düzenin fiilen uygulanmasını önlemek amacına matuf doğrudan genel kast ile işlenebilen bir suçtur.
Suç tanımında belirtilen amaçları gerçekleştirmeye yönelik bir fiil işlenmesi hususunda iştirak iradeleri bulunan sanıklar hakkında Türk Ceza Kanununun 309. maddesinde düzenlenen Anayasayı ihlal suçu yönünden iştirakin her şeklinin uygulanması mümkündür.
Suça iştirakten söz edebilmek için amaca yönelik bir fiil işleme hususunda iştirak iradelerini ortaya koyan kişilerin hepsinin bu amaçla kurulmuş bir örgütün üyesi olması da gerekmez.
15 Temmuz 2016 günü, Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Anayasal düzeninin değiştirilmesi amacıyla, Türk Silahlı Kuvvetlerine sızmış FETÖ/PDY silahlı terör örgütü mensubu olan ve/veya bu örgütsel faaliyeti destekleyen 8.000"in üzerinde askeri personel tarafından savaş uçakları dahil 35 uçağın, 3 geminin, 37 helikopterin, 74"ü tank olmak üzere 246 zırhlı aracın ve 4.000"e yakın hafif silahın kullanılarak; Cumhurbaşkanına suikasta teşebbüs edilmiş, TBMM ve Cumhurbaşkanlığı Külliyesi başta olmak üzere birçok stratejik merkez bombalanmış, Başbakanın konvoyuna silahlı saldırı gerçekleştirilmiş, kalkışmaya karşı koyan güvenlik görevlileri ile sokaklara çıkan sivillere devletin silahlı kuvvetlerine ait bu uçak, helikopter, tank ve silahlarla saldırılarak 4"ü asker, 63"ü polis ve 183"ü sivil olmak üzere toplam 250"den fazla kişi şehit edilmiş, 23"ü asker, 154"ü polis ve 2.558"i sivil olmak üzere toplam 2.735 kişi de yaralanmıştır.
Somut darbe teşebbüsü, TCK"nın 309. maddesinde sayılan amaçlara matuf zarar tehlikesi doğuran vahim eylemler vasfını aşarak, Anayasal düzeni doğrudan ortadan kaldırma neticesine yönelmiş, örgütün ülke genelindeki organik bütünlüğünden ve etkinliğinden istifade edilerek planlanıp uygulanmış, neticesi ve başarısı eş zamanlı, senkronize hareketlere bağlı hukuki anlamda tek bir fiil olarak ortaya çıkmıştır. Bu nedenle örgütsel koordinasyon veya iştirak iradesi gereğince ve iş bölümü doğrultusunda bulundukları mahal ve konumlarına uygun, amaca hizmet eden ve katkı sunan icrai harekette bulunanların, icra aşamasına geçerek amaç suç yönünden somutlaştığında ve elverişliliğinde tartışma bulunmayan bu fiil üzerinde müşterek hâkimiyet kurdukları gözetilerek TCK"nın 37. maddesi kapsamında "doğrudan fail" olduklarının kabulünde zorunluluk vardır.
Mensup olduğu örgütle kurduğu bağ nedeniyle örgütsel faaliyet kapsamında işlenen Anayasayı ihlal suçuna ilişkin planlama, hazırlık ve icra organizasyonundan haberdar olmak suretiyle darbeye teşebbüs suçunu sevk ve idare edenler tarafından verilen emirleri/görevleri kabullenerek ülke çapındaki icra hareketleriyle illi bir değer taşıyan icra hareketlerini gerçekleştirenlerin ya da görev paylaşımı bağlamında henüz sırası gelmemiş icra hareketleri için gerekli hazırlıkları yapanların bu suç yönünden müşterek fail olarak sorumlu tutulmaları gerekmektedir.
Doğrudan kanuni tanımda öngörülen cebir ve şiddet içeren icrai hareket niteliğinde olmayan, somut zarar tehlikesinin gerçekleşmesini sağlayacak biçimde -faillerle birlikte- fiil üzerinde müşterek hakimiyet kurmalarını temin edecek fonksiyonel bir mahiyet taşımayan, suç organizasyonu içinde bir iş bölümünün gereği olarak görevlendirilmeleri nedeniyle ika edildiği kanıtlanamayan ancak suçun icrasına başlanmasından sonra katılma iradesini açıkça ortaya koyan, zaman, nitelik ve yakın zarar tehlikesine yaptığı katkı itibariyle bütün olarak darbenin icrasını kolaylaştırmaya yönelen hareketleri gerçekleştiren sanıkların eylemlerinin, 5237 sayılı TCK’nın 309/1 ve 39/2-c maddeleri kapsamında Anayasayı ihlale teşebbüs suçuna yardım etmek suçunu oluşturacağı gözetilmeli, hukuki durumları buna göre tespit edilmelidir.
TCK"nın 309. maddesinde düzenlenen suç bir somut tehlike suçu olduğundan suçun oluşması için ayrıca bir neticenin gerçekleşmesi aranmamaktadır. Bu itibarla sanığın amaca matuf eylemi ve/veya işlediği elverişli araç suç ile suçun konusu üzerinde meydana gelen somut tehlike arasında illiyet bağının bulunması gerekli ve yeterlidir. Suça teşebbüsün kabulü için aranan elverişli vasıtalarla cebri eylemlere başlanıp başlanmadığı araştırılırken ve vasıtanın elverişliliği takdir edilirken tek tek yapılan eylemlerle amaçlanan hedefler arasında doğrudan doğruya bağ kurmak yoluna gidilemez. Ancak her halükarda ülke genelinde gerçekleştirilmek istenen amaca matuf cebri/icrai fiilin, sanığın bulunduğu mahalde/sorumluluk sahasında da doğrudan doğruya ya da araç suçlar yönünden icrasına başlanması aranmalıdır. Sanığın bu icrai fiile yine icrai bir hareketle katılması mümkün olduğu gibi garantörlük yükümlülüğünü ihmal etmek suretiyle de iştirak edebileceği görülmektedir.
Konusu suç teşkil eden emir hiçbir surette yerine getirilemez. Aksi takdirde yerine getiren ile emri veren sorumlu olur (1982 Anayasasının 137/2, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 24/3. maddesi). Askeri hizmete müteallik hususlarda verilen emir bir suç teşkil ederse bu suçun işlenmesinden emri veren mesuldür. Ancak amirin emrinin adli ve askeri bir suç maksadını ihtiva eden bir fiile müteallik olduğu kendisince malum ise, maduna da faili müşterek cezası verilir (1632 sayılı Askeri Ceza Kanunu 41/3-B).
Bu açıklamalar ışığında İlk Derece Mahkemesince aşağıda anlatılan şekilde kabul edilen somut olay değerlendirildiğinde; Anayasal düzeni değiştirmeye teşebbüs suçunun icrası kapsamında, 13.07.2016 tarihinde General ... ... Kışlasında konuşlu 2. Zırhlı Tugay Komutanlığında yapılan planlama toplantısında, ... Havalimanının kontrol altına alınması görevinin 2. Zırhlı Tugaya verildiği, bu kapsamda;
2. Zırhlı Tugay K.Lığı 1. Tnk.Tb. Komutanı olarak görev yapan ... ..."ın olay tarihi olan 15.07.2016 günü tabur personelinin mesaiyi terk etmesine izin vermediği, saat 21:00 sularında personele toplanması için alarm verdiği, gündüz yapılan planlamaya uygun olarak 1. Tnk. Bl."den 1 tank, 2. Tnk. Bl."den 2 tank, ve 3. Tnk. Bl."den 1 tank olacak şekilde toplam 4 tanktan oluşan bir takım ve 2 tanktan oluşan bir unsurun hazırlanması emrini verdiği, hazırlanan tankların 2. Tnk.Bl. garajına çekildiği,
Araçlara bakım desteği sağlama gerekçesi ile 195591 plakalı Mercedes Unimog araç ile Tnk. Ütğm. ..., Bkm. Asb. Kd. Çvş. ... ve Tnk. Uzm. Çvş. ..."un da 2. Tnk. Bl. garajına geldikleri,
1. Tnk. Tb. Komutanı olarak görev yapan ... ..."ın Kh. Bl personellerinden Land şoförü olarak görevlendirdiği Tnk. Uzm. Çvş. ..., telsiz muhaberesini sağlamakla görevlendirdiği Uzm. Çvş. ... ve Tb. Hr. Eğt. Sb. Yzb. ..."ün de 2. Tnk. Bl. garajında bulundukları,
2. Tnk. Bl. garajında tanklara, tank başına 10 adet tank topu, 2000 adet MG-3 ve HK 33 mühimmatının, Leopard tankı için 2250 adet 7.62 makineli tüfek mühimmatının yüklendiği, piyade tüfeği başına 100 adet mühimmatın personele verildiği,
2. Zırhlı Tugay Kurmay Başkanı Yarbay Fatih Karakaya"nın, silahlı darbe teşebbüsüne katılması planlanan Mknz. P. Tbr. K.lığına bağlı unsurların 1. Tank Taburu, 2. Tank Bölüğünün emrine girmesi, personele mühimmat dağıtılması ve araçlara mühimmat yüklenmesi yönünde verdiği emir üzerine askerlerin hücum yeleklerini, kompozit başlıklarını, silahlarını aldıkları, cephanelikten asker başına 100"er tüfek mermisi dağıtıldığı, araçlara makineli tüfekler için 250 şerit mermi, 1.000 uçak savar mermisi yüklendiği,
Mknz. P. Tb. K."lığından görevlendirilen mühimmat yüklü araçlardan, araç komutanının Astsb. Çvş. ... olduğu ... plaka sayılı ZMA önde, araç komutanın Uz. Çvş. ... olduğu ... plaka sayılı ZMA arkada olmak üzere 1. Tnk. Tb. 2. Tnk. Bl. garajına geldikleri, bu iki aracın arkasından da araç komutanının Ütğm. ... olduğu ... plaka sayılı GZPT önde, araç komutanının Uz. Çvş. ... olduğu ... plaka sayılı GZPT arkada olmak üzere 1. Tnk. Tb. 2. Tnk. Bl. garajına geldikleri, bu şekilde Mknz. P. Tbr. K.lığına bağlı 2 GZPT, 2 ZMA"nın da 1.nci Tnk. Tb. Komutanı ... ..."ın emrine girdikleri,
1. Tank Tabur Komutanı ... ...’ın olay tarihi olan 15.07.2016 günü saat 22:00 sularında 1. Tnk. Tb. 2. Tnk. Bl. garajında emrinde bulunan/emrine verilen sanık subay, astsubay ve uzman erbaşları etrafında "U" düzeninde toplayarak "Arkadaşlar..! Bu gün tarihi bir gün. Genelkurmay başkanımızın emriyle Atatürk ilke ve inkılâplarını ülkemize yeniden getirmek maksadıyla TSK yönetime el koymuştur. Bu dakikadan sonra sıkıyönetim kuralları geçerlidir. Emirlere itaat etmeyeni bizzat ben vuracağım. Şimdi sizlere arkadaşlarımızın mesajlarını okuyorum" dediği, devamında cep telefonundan "Emniyet kuvvetleri itaat ediyor ve destekliyor, mülki idareler itaat ediyor ve destekliyor. Boğaziçi köprüsü 1 nolu kontrol noktası geçildi ve sıkıntı yok" şeklinde bazı WhatsApp mesajları okuduğu ve "Verilecek ... itaat etmeyecek var mı?" şeklinde sorduğu,
1. Tnk. Tb. K. Yur. Yrb. ... ...’ın, Kh. Bl. personelinden Tnk.Uz.Çvş ..."ü Land şoförü olarak, Uz.Çvş...."yı telsiz muhaberesini takip etmesi için yanında görevlendirdiği, her iki uzman çavuş ve Tb.Hrk.Eğt.Sb.Yzb.... ile birlikte ... plakalı Land Rover araca binerek, Tnk.Ütğm. ... ... emir-komutasındaki 4 tank, Mknz.P.Tb."undan görevlendirilen 2 ZMA ve 2 GZPT ile bakım ekibini taşıyan Mercedes Unimog"u konvoy bütünlüğü halinde saat 22:30 sularında kışladan dışarı çıkardığı,
1. Tank Tabur Komutanı ... ..."ın hareket emri vermesi üzerine;
... plaka sayılı Land Rover araçta; Araç komutanı Yrb.... ..., komutan Yzb. ..., araç şoförü Uz.Çvş. ..., Muhabere sorumlusu Uz.Çvş. ...,
195563 plaka sayılı Leopard 2A4 tankta; Tank komutanı Astsb.Çvş...., tank sürücüsü Uz.Çvş...., tank nişancısı Uz.Çvş...., tank doldurucusu Uz.Çvş.......,
... plaka sayılı 2A4 tankta; Tank komutanı Ütğm...., Tank sürücüsü Uz.Çvş. ..., tank nişancısı Uz.Çvş. ..., tank doldurucusu Uz.Çvş. ...,... plaka sayılı 2A4 tankta; Tank komutanı Astsb.Kd.Çvş. ..., tank sürücüsü Uz.Çvş. ..., tank nişancısı Uz.Çvş. ..., tank doldurucusu Uz. Çvş. ...,
... plaka sayılı Leopard 2A4 tankta; Tank komutanı Astsb.... (Ölü), tank sürücüsü ..., tank nişancısı Uz.Çvş...., tank doldurucusu Uz. Çvş. ...,
... plaka sayılı ZMA (Zırhlı Muharebe Aracı) nda; Araç komutanı Astsb.Çvş...., araç sürücüsü Uz.Çvş.... ve araç personeli Uz.Çvş....,
... plaka sayılı ZMA (Zırhlı Muharebe Aracı) nda; Araç komutanı Uz.Çvş...., araç şoförü Uz.Çvş....,
... plaka sayılı GZPT (Geliştirilmiş Zırhlı Personel Taşıyıcı)de; Araç komutanı Ütğm. ...,
... plaka sayılı GZPT (Geliştirilmiş Zırhlı Personel Taşıyıcı)de; Araç komutanı Uz. Çvş. ...,
... plaka sayılı Mercedes Unimog araçta; Araç komutanı Ütğm...., araç şoförü Uz.Çvş. ..., bakım sorumlusu Astsb. ... olmak üzere (haklarındaki dosya tefrik edilen) (34) er rütbesindeki askerlerle birlikte toplam (63) askeri personel olarak -... Havalimanını kontrol altına almak üzere konvoy bütünlüğü halinde saat 22:30 sularında 2. Zırhlı Tugay Komutanlığı nizamiyesinden çıkış yaparak silahlı darbe teşebbüsü kapsamında ... Havalimanı"nı kontrol altına almak amacıyla E-5 üzerinden adı geçen havalimanına doğru ilerledikleri,
Konvoyun önünde Kur.Yrb.... ..."ın komutasındaki ... plaka sayılı Land Rover araç, onun ardında ise sanık Astsb.Çvş.... komutasındaki ...... plaka sayılı Leopard 2A4 tankın, bu tankın arkasında ise tank takım komutanı olan sanık Ütğm.... komutasındaki ... plaka sayılı 2A4 tankın, onun ardında da diğer tanklar ve içinde piyade unsurlarının bulunduğu ZMA ve GZPT"lerin ve Mercedes Unimog aracın bulunduğu,
... Havalimanına 1,5 km kala yol üzerinde vatandaşlar tarafından oluşturulan araç trafiği nedeniyle konvoyun ilerleyememesi üzerine, ... plaka sayılı Land Rover araçta bulunan Yrb.... ... ile sanıklar Yzb. ..., araç şoförü Uz.Çvş. ... ve muhabere sorumlusu Uz.Çvş. ..."nın araçtan indikleri, ... plaka sayılı Mercedes Unimog araçta bulunan araç komutanı Ütğm...."ın da araçtan inerek adı geçenlerin yanına geldiği,
Kur.Yrb.... ..."ın yolun açılması için vatandaşlarla bir süre görüştüğü, yolu açamaması üzerine eliyle E-5 karayolu üzerindeki geliş ve gidiş şeritlerini ayıran orta refüj üzerindeki bariyerlerin yıkılarak ters şeride geçilmesi ve ters şerit üzerinden ... Havalimanına ilerlenmesi yönünde emir vermesi üzerine, sanık Ütğm...."ın eliyle tankları kılavuzlayarak bariyerleri ezip geçecekleri noktayı tank takım komutanı olan sanık Ütğm...."a gösterdiği, sanık Ütğm...."ın ise komutanı olduğu ... plaka sayılı 2A4 tankın sürücüsü olan sanık Uz.Çvş. ..."a, sanık Ütğm...."ın gösterdiği noktadan çelik bariyerleri ezip karşı şeride geçmesi emrini verdiği,
Sanık Uz.Çvş. ..."ın da tank takım komutanı sanık Ütğm.... tarafından verilen emir üzerine tankla çelik bariyerleri ezerek karşı şeride geçtiği, bu tankın ardından ise, yine sanık Ütğm...."ın kılavuzlaması ile sanık ..."nin komutanı olduğu ... plaka sayılı 2A4 tankın, sanık Astsb.Çvş...."ın komutanı olduğu 195563 plaka sayılı Leopard 2A4 tankın, Astsb.... (Ölü)"ın, komutasındaki ... plaka sayılı Leopard 2A4 tankın, içinde piyade unsurlarının bulunduğu sanıklar Uz.Çvş...., Ütğm...., Uz.Çvş...., Astsb.Çvş...."nun emir ve komutasındaki GZPT ve ZMA"ların karşı şeride geçrikleri ve ... havalimanına doğru yola deva ettikleri, sanıklar Kur.Yrb. ... ..., Yzb. ... ve Ütğm...."ın ise yaya olarak koşmak suretiyle zırhlı araçları takip ettikleri, sanık Uz.Çvş. ..."nın da verilen emir üzerine elindeki telsizle adları geçenlerin peşinden ilerlediği,
... plaka sayılı Land Rover araç ile ... plaka sayılı Mercedes Unimog aracın tekerlekli araç olmaları, ezilen bariyer üzerinden geçmeye çalışmaları halinde tekerlerinin ve aracın zarar göreceği gerekçesiyle bulundukları noktada kaldıkları, Land şoförü sanık Uz.Çvş. ... ve muhabere sorumlusu Uz.Çvş. ..."nın Land Rover aracın başında, Unimog şoförü Uz.Çvş. ..., bakım sorumlusu Astsb. ..."in ise ... plaka sayılı Mercedes Unimog aracın başında kaldıkları,
İlerleyen saatlerde araçlara bindikleri, olay yerine gelen vatandaşlarımızın tepki göstermesi ve Land Rover araca saldırarak camını kırmaları üzerine sanık ..."nın Land Rover aracın içinde elinde bulunan piyade tüfeğini namlusu yukarıya doğru olduğu sırada ateşlediği, merminin aracın tavanını delip çıktığı, sanıkların içinde bulundukları araçlarla geriye dönüş yaparak ... Gişelerine doğru ilerledikleri, birlik komutanı ... ile yaptıkları görüşme sonucunda birliğe dönemeyeceklerini anlamaları üzerine yol üzerinde bulunan Opet petrol istasyonu yakınındaki bir fidanlığa araçları çektikleri, birlikte ..."nın akrabasına ait eve gittikleri, ertesi günü birliğe döndükleri, 21.07.2016 tarihinde yakalandıkları,
Saat 00:26 sularında zırhlı araçlarla ters şeritten ... Havalimanına doğru ilerleyen darbeci grubun, havalimanı nizamiyesine 100-150 metre kala yolu araçlarıyla ve bedenlerini siper ederek kapatan vatandaşlarımızca durdurulduğu, çevreden yaya olarak olay yerine gelen vatandaş gruplarının tankların bulundukları bölgeye doğru gruplar halinde geldikleri, sanıkların tüm çabalarına rağmen yolu açamamaları ve toplanan vatandaşlarımızın öldürülme pahasına gösterdikleri kahramanca direniş üzerine ilerleyemedikleri,
Darbe girişimine tepki gösteren vatandaşlarımızın zırhlı araçların etrafını sarması, sanıklar Kur. Yrb. ... ..., Yzb. ... ve Ütğm. ..."a tepki göstermeleri ve fiziki müdahalede bulunmaya başlamaları, tankların üstüne çıkmaları üzerine Kur. Yrb. ... ..."ın sanık Astsb. Çvş. ..."ın komutanı olduğu 195563 plaka sayılı Leopard 2A4 tanka bindiği, tank personeline "Halka ateş açın, vurun, Tank topu atın. Sabot atın" şeklinde emir verdiği, bunun üzerine sanık Astsb. Çvş. ..."ın elindeki piyade tüfeği ile tankın üstündeki giriş bölümünden havaya 2 el ateş ettiği, ardından Kur.Yrb. ... ..."ın elinde tabanca bulunduğu halde sanık ..."e "Ateş et, değilse seni vururum." şeklinde söylediği, sanık ..."in de yine tankın giriş bölümünden elindeki piyade tüfeği ile havaya 2 el ateş ettiği, Kur.Yrb.... ..."ın verdiği "Ateş edin." emri üzerine ... plaka sayılı ZMA"nın araç komutanı olan Uz.Çvş...."un da havaya 1-2 el ateş ettiği, bu sırada sanık Yzb. ..."ün vatandaşın fiziki müdahalesi sonucu kaçarak sanık ..."nin komutanı olduğu ... plaka sayılı 2A4 tanka bindiği, bu defa Kur. Yrb. ... ..."ın, sanık Ütğm....’ın komutanı olduğu ... plaka sayılı 2A4 tanka geldiği ve "Sabot at." şeklinde söylediği, sanık Ütğm. ..."ın "Ben böyle bir şey yapmıyorum, geri dönüyorum." şeklinde cevap vermesi üzerine Yzb...."ün kendi elinde telsiz olmamasından dolayı diğer tanklarla telsizle iletişim kurma olanağı bulunan sanık Ütğm...."a; "Kimse ateş etmesin o zaman geri dönüyoruz, arkadaşlara söyle." dediği, sanık Ütğm...."ın telsizden "Geri dönüyoruz, uygula bitti." şeklinde diğer tanklara anons geçtiği,
Saat 01:30 sularında tankların 100 metre kadar geriye çekilerek beklemeye başladıkları, vatandaşlarımızın zırhlı araçların etrafını sararak sanıklara tepki göstermeye devam ettikleri, ... plaka sayılı Leopard 2A4 tankın üzerine çıktıkları, tank komutanı olan Astsb.... ve tank personeli ... ile tartıştıkları, bu sırada tank komutanı olan Astsb...."ın tankın içine girerek sanık Uz. Çvş. ..."ün beylik tabancasını kendisinden isteyerek aldığı ve kafasına ateş etmek suretiyle intihar ettiği,
Vatandaşlarımızın sanıklara tepki göstermeye ve tartışmaya devam etmeleri, tankların üzerine çıkmaları, kolluk görevlilerinin ise halkın kendilerine zarar verebileceğini, linç edilebileceklerini beyan ederek silahları ile birlikte teslim olmaları yönünde telkinde bulunarak ikna etmeye çalışmaları üzerine -Astsb...."ın intihar etmesiyle de moral değerleri çöken sanıkların- gece saat 02:00 sularında teslim olmaya karar verdikleri, polis memurlarının kalabalığın arasında koridor oluşturdukları ve saat 02:13"de ... ... ile sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ......, ..., ..., ..., ..., ..., ..., ...,......, ..., ..., ... ve ..."in olay mahallinde teslim olarak emniyet müdürlüğü binasına götürülmeye başlandıkları,
Tank komutanlığını Astsb. ..."ın yaptığı ... plaka sayılı Leopard 2A4 tank personeli olan sanık ..."ün tankın dışına çıktığı ve baygınlık geçirdiği, vatandaşlar tarafından yol kenarındaki çimlerin üzerine yatırıldığı, kısa bir süre sonra yanına gelen polis memurlarının adı geçeni olay yerinde yakalanarak ekip otosuna bindirdikleri, kısa bir süre sonra olay yerinde yakalanan sanık ..."ın da getirilerek aynı ekip otosuna bindirildiği, her iki sanığın polis memuru ..."in yönetiminde bulunan ekip otosu ile karakola götürüldükleri sırada ... Gişeleri bölgesine geldiklerinde, bu bölgede görev yapan darbeci askerler tarafından ekip otosunun üzerine yaylım ateşi açıldığı, açılan ilk ateşte ekip otosu şoförü olan polis memuru ..."in olay yerinde hayatını kaybettiği, şoförün vurulması nedeniyle aracın bariyerlere çarptığı, kaza yapan araç üzerine ... Gişeler bölgesinde görev yapan darbeci askerler tarafından açılan yaylım ateşinin yaklaşık 10-15 dakika devam ettiği, olay yerine gelen vatandaşlarımızın bir otobüsü kaza yapan ekip aracı ile yaylım ateşi açan darbeciler arasına çekerek sağlamış oldukları korumadan yararlanarak olay yerinde bulunan ... adlı bir vatandaşımızın sanık ...’ü aracına alarak olay yerinden uzaklaştırdığı ve adı geçeni birliği olan 2"nci Zırhlı Tugay Komutanlığına götürüp bıraktığı, sanık ..."ın ise yine vatandaşlarımız tarafından araç içerisinde bulunan diğer polis memuru ile birlikte hastaneye götürüldüğü, bilahare her iki sanığın yakalandıkları, (sanık ..."ün birliğinde yakalandığı)
Komutanlığını Astsb.... (Ölü)"ın yaptığı ... plaka sayılı Leopard 2A4 tank personeli olan sanık ..."in ise olay yerinden yalınayak uzaklaştığı, olay yerinin biraz uzağında bir polis memuru tarafından yakalanarak Yenişehir Polis Karakoluna götürüldüğü,
Sanıklardan ele geçen dijital materyaller üzerinde yapılan inceleme sonucunda düzenlenen raporlar incelendiğinde;
Sanık ..."in 15.07.2016 günü saat 22:31"de rehberinde "..." olarak kayıtlı olan ... nolu GSM hattı kullanıcısına "... biz tanklarla meskun mahale çıkıyoruz, ..."e gidiyoruz. Olağanüstü hal ilan edildi.Mühimmatlar yüklendi.... Ararsan açamam" şeklinde SMS attığının,
Sanık ..."in 15.07.2016 günü saat 22:32"de rehberinde "NEFESIM" olarak kayıtlı olan... nolu GSM hattı kullanıcısına "Dediğim gibi bu gün tarihi bir gün. Herkese haber vermene gerek yok. Annemgili telaşlandırma" şeklinde, aynı gece saat 22:35"de rehberinde "..." olarak kayıtlı olan ... nolu GSM hattı kullanıcısına "... darbe var. Tankları aldık şehre iniyoruz" şeklinde, yine aynı kullanıcıya aynı gece saat 22:37"de "..."e gidiyoruz" yine aynı kullanıcıya aynı gece saat 22:39"da "... Havalimanına doğru" şeklinde, yine aynı kullanıcıya yine aynı gece saat 22:39"da "Tarihi bir gün" şeklinde SMS attığının,
Sanık ..."nın 15.07.2016 günü saat 22:17"de rehberinde "..." olarak kayıtlı olan ... nolu GSM hattı kullanıcısına (Bahse konu kullanıcının kendisine "Aşkım müsait olduğunda ararsın dimi? Korkmaya başladım ne oluyor? şeklinde SMS atması üzerine) "Aşkım öğreneceksiniz merak etme" şeklinde, yine aynı kullanıcıya aynı gün saat 23:54"de "Dışardayım, çıkmayın" şeklinde SMS attığının, rehberinde "... ..." olarak kayıtlı ... nolu GSM hattı kullanıcısının 15.07.2016 gecesi saat 23:27"den itibaren WhatsApp programı üzerinden ve SMS atarak yapmış olduğu "Sakın bir şeylere karışma, yanlış bir şey yapma, ayrılabilirsen ayrıl, arkadaşlarını da uyar, akıllı olun, emir falan dinlemeyin ayrılın. Size karşı çıkanları da yakalayın polise teslim edin, sizin orda işiniz yok, emir verenler şerefsiz hainler" şeklindeki sayısız uyarısına karşı herhangi bir tepki dahi vermediğinin,
Sanık ..."in cep telefonunda Telegram programının yüklü olduğu, bu programda -asker oldukları anlaşılan- grup üyeleri tarafından 15.07.2016 gecesi saat 22:19"dan itibaren "Askeri hareketliliğin olağan olmadığı, başbakanın korumalarının silahlarının toplandığı," yönünde yazışmalar yapıldığı, sanığın rehberinde "..." olarak kayıtlı kişinin saat 22:28"de gruba attığı mesajda "Twetter darbe diye kaynıyor" şeklinde yazdığı, rehberde "..." olarak kayıtlı kişinin saat 23:01"de "NTV"de başbakan darbe kalkışması diyor" şeklinde, rehberde "Yakup" olarak kayıtlı kişinin ise saat 23:03"de "NTV darbe girişimi diyor" şeklinde gruba mesaj attıklarının,
Sanık ..."ün, 15.07.2016 gecesi saat 22:38"den itibaren rehberinde "Uğursun" olarak kayıtlı ... nolu GSM hattı kullanıcısına WhatsApp programı üzerinden "Evine dön, bir kere laf dinle, sorgulama, sıkıyönetim ilan edildi" şeklinde mesaj attığının,
Sanık ..."ın 15.07.2016 gecesi saat 22:45"te rehberinde "Popsi" olarak kayıtlı ... nolu GSM hattı kullanıcısına WhatsApp programı üzerinden "Dışarı çıkmayın, askeri darbe oldu" şeklinde mesaj attığı, karşıdaki kişinin inanmaması üzerine saat 22:48"de "Sıkıyönetim mal, gülme, gerçek diyorum valla, Ku"an çarpsın" şeklinde mesaj attığının, aynı gece saat 22:45"te rehberinde "..." olarak kayıtlı 0 ... nolu GSM hattı kullanıcısına WhatsApp programı üzerinden "Dışarı çıkma, askeri darbe oldu" şeklinde mesaj attığının, aynı gece saat 22:41"de rehberinde "..." olarak kayıtlı kişiye "... iyi akşamlar, askeri darbe oldu" şeklinde SMS attığının, aynı gece saat 22:41"de rehberinde "... yeni" olarak kayıtlı ... nolu GSM hattı kullanıcısına "... iyi akşamlar, askeri darbe oldu" şeklinde SMS attığının, aynı gece saat 22:46"da rehberinde "Sakir" olarak kayıtlı ...... nolu GSM hattı kullanıcısına "Askeri darbe oldu. Dışarı çıkma" şeklinde SMS attığının, karşıdaki kişinin "O ne demek la" şeklinde mesaj atması üzerine saat 22:48"de "Amk sıkıyönetim dışarı çıkma" şeklinde SMS attığının, karşıdaki kişinin "Niye? Ne olacak ki?" şeklinde SMS atması üzerine sanığın saat 22:49"da adı geçene "Darbe amk. Anlayın" şeklinde SMS attığının, aynı gece saat 23:15"de rehberinde "..." olarak kayıtlı 0 ... nolu GSM hattı kullanıcısına "İhtilal oldu" şeklinde, aynı gece saat 23:24"de adı geçene "Asker yönetimi aldı" şeklinde SMS attığının, aynı gece saat 23:25"de rehberinde "Deniz" olarak kayıtlı 0 543 694 50 05 nolu GSM hattı kullanıcısına "Deniz, 10 dakika sonra havaalanını alacağız, camdan bak" şeklinde SMS attığının,
Sanık..."ın 15.07.2016 gecesi saat 22:54"de rehberinde "..." olarak kayıtlı ... nolu GSM hattı kullanıcısına "İstanbul"a tanklarla girdik, sıkıyönetim ilan edildi" ve "İstanbul"a tanklarla girdik. Sıkıyönetim ilan edildi. ..."e gidiyoruz" şeklinde SMS attığının,
Sanık ..."ın 15.07.2016 gecesi saat 23:22"de rehberinde "İpekten" olarak kayıtlı 0530 605 78 97 nolu GSM hattı kullanıcısına WhatsApp programı üzerinden (Adı geçenin kendisine "neler oluyor" şeklinde sorması üzerine) "Anladığın gibi kardeş" şeklinde cevap verdiği, karşıdaki kişinin "Emir nereden" şeklinde sorması üzerine "Komutandan" şeklinde cevap verdiğinin, aynı gece saat 23:58"de rehberinde "..." olarak kayıtlı 0 533 215 34 29 nolu GSM hattı kullanıcısına WhatsApp programı üzerinden (Adı geçenin kendisine "... darbe oldu doğru mu?şeklinde sorması üzerine) "Öyle gibi ..." şeklinde cevap verdiğinin,
Sanık ..."ın 15.07.2016 tarihinde ...nolu GSM hattı ile kayıtlı olduğu WhatsApp grubunda bir kullanıcı tarafından saat 23:11"de "Ortalık karışık. Darbe muhabbeti var" şeklinde yazılması üzerine, sanığın saat 23:20"de gruba "Darbe var arkadaşlar. İstanbul"da sıkıyönetim ilan edildi" şeklinde, saat 23:22"de "Biz de ..."yı kapatacağız" şeklinde, saat 23:34"de "TSK hükümete el koydu kardeşim" şeklinde, saat 23:35"te ise "Atatürk"ü kapattılar, biz de ..."yı kapatmaya gidiyoruz tanklarla" şeklinde mesaj attığının,
Sanık ..."nin üye olduğu ve çoğunun askeri personel olduğu anlaşılan bir WhatsApp grubunda, sanığın cep telefonunda "... ... Devre 2011" olarak kayıtlı ... nolu GSM hattı kullanıcısı tarafından 15.07.2016 gecesi saat 22:32"de (grupta askeri hareketliliğin nedeninin konuşulduğu sırada) "Darbe diyen var, savaş diyen var" şeklinde mesaj atıldığı, sanığın saat 22:35"te bu gruba "İstanbul bizden sorulur, panik yok" şeklinde mesaj attığının,
Sanık ..."nun 15.07.2016 gecesi saat 23:36"da telefonunun rehberinde "..." olarak kayıtlı ... nolu GSM hattı kullanıcısına "İhtilal oldu. Evde kalın. Müsait olunca arayacağım" şeklinde, aynı gece saat 23:44"te telefonunun rehberinde "X ... Astsby" olarak kayıtlı ... nolu GSM hattı kullanıcısına "Kanki ihtilal oldu. ... ......yim ben. Müsait olunca arayacağım" şeklinde SMS attığının,
Sanık ..."ın 15.07.2016 gecesi saat 22:34"te telefonunun rehberinde "..." olarak kayıtlı ...... nolu GSM hattı kullanıcısına, "Karıcım" olarak kayıtlı ... nolu GSM hattı kullanıcısına, "..." olarak kayıtlı ... nolu GSM hattı kullanıcısına, "..." olarak kayıtlı ... nolu GSM hattı kullanıcısına, "Sıkıyönetim ilan edildi. Evden çıkma" şeklinde SMS attığının,
Sanık ..."ün 15.07.2016 gecesi saat 23:47"te telefonunun rehberinde "Birtanem" olarak kayıtlı ... nolu GSM hattı kullanıcısına "Var sokağa çıkmayın. ... falan bulursanız alın. Sıkıntı olacak asker durmayacak. Muhtemelen çatışma çıkabilir" şeklinde SMS attığının,
Sanık ..."ın, 15.07.2016 gecesi saat 22:12"de telefon rehberinde "..." olarak kayıtlı ... nolu GSM hattı kullanıcısına "Sıkıyönetim uygulanıyor. Canım dışarı çıkma yarın." şeklinde, aynı gece saat 22:34"te ise yine aynı kullanıcıya "Haberleri aç, bir şeyler var mı?" şeklinde SMS attığının, 16.07.2016 gecesi saat 00:50"de telefon rehberinde "..." olarak kayıtlı ... nolu GSM hattı kullanıcısının "Fetöcüler tanklarla FSM köprüsü mü varmış, neymiş orayı kapatmışlar, herkes oraya gitti. Yollarda arabalar bağıra bağıra gidiyor" şeklinde kendisine mesaj atması üzerine sanığın, adı geçene "Fetöcüler falan değil canım biziz" şeklinde SMS attığının anlaşıldığı olayda;
1-) Sanıklar ..., ..., ... ve ... hakkında kurulan hükümler yönünden yapılan temyiz incelenmesinde;
Sanıkların mensup oldukları örgütün yönetimi tarafından planlanıp, örgütsel faaliyet kapsamında icra edilen Anayasayı ihlal suçuna ilişkin olarak olay günü ortaya koydukları davranışlar itibariyle planlama, hazırlık ve icra organizasyonundan haberdar olmak suretiyle darbeye teşebbüs suçunu sevk ve idare edenler tarafından verilen emirleri/görevleri kabullenerek emir doğrultusunda 2. Zırhlı Birlikler Tugayında silah ve techizat kuşanıp 1 Land Rover, 1 UNİMOG araç, 4 tank, 2 ZMA, 2 GZPT araçla ... Havalimanına giderek ülke çapındaki icra hareketleriyle illi bir değer taşıyan icra hareketlerini gerçekleştiren sanıkların suçun icrasında üstlendikleri rolleri, her birinin suçun icrasına ilişkin etkin, fonksiyonel katkıları da göz önünde bulundurulduğunda fiil üzerinde ortak hakimiyet kurduklarının kabulü ile “müşterek fail” olarak TCK"nın 37. maddesi delaletiyle 309. maddesinden mahkumiyetlerine dair verilen kararlarda bir isabetsizlik bulunmadığından:
Yargılama sonunda toplanan deliller karar yerinde incelenip sanıkların üyesi bulunduğu silahlı terör örgütünün, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının öngördüğü düzeni ortadan kaldırmaya veya bu düzen yerine başka bir düzen getirmeye veya bu düzenin fiilen uygulanmasını önlemeye teşebbüs amacına yönelik olarak vahamet arz eden eylemleri gerçekleştirdiği, sanıkların sübutu kabul olunan eylemlerinin amaç suçun işlenmesi doğrultusundaki örgütsel bağlılık ve ülke genelindeki organik bütünlüğe göre amacı gerçekleştirme tehlikesi yaratabilecek nitelikte olduğu belirlenip kovuşturma sonuçlarına uygun şekilde vasfı tayin edilmiş, sanıkların suçlarının sübutu kabul edilmiş, savunmaları inandırıcı gerekçelerle reddedilmiş, verilen hükümlerde bir isabetsizlik görülmemiş olduğundan; katılanlar vekilleri, bir kısım sanıklar ve tüm sanıklar müdafilerinin temyiz dilekçelerinde ileri sürdükleri sair nedenler yerinde görülmediğinden CMK’nın 302/1. maddesi gereğince temyiz davasının esastan reddine, ancak;
a- TCK’nın 309. maddesi ile cezalandırılmasına karar verilen sanıklar hakkında hükümete karşı suç, yasama organına karşı suç, silahlı terör örgütüne üye olma ve silahlı terör örgütüne üye olmamakla birlike örgüt adına suç işleme suçlarından 5271 sayılı CMK’nın 223. maddesi uyarınca "ceza verilmesine yer olmadığına" karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde "karar verilmesine yer olmadığına" kararı verilmesi,
b- Örgüt mensubu olduğu kabul edilen sanıklar hakkında verilen cezanın, mükerrirlere özgü infaz rejimine göre çektirilmesine karar verilirken uygulama maddesi olarak karar yerinde sadece TCK’nın 58/9 maddesinin gösterilmesi gerekirken, anılan maddenin atıf maddesi olarak kabulü ile uygulama yeri bulunmayan TCK’nın 58/6 maddesi gereğince tekerrür uygulanmasına karar verilmesi,
Bozmayı gerektirmiş, bir kısım sanıklar ve tüm sanıklar müdafilerinin temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan hükmün BOZULMASINA, ancak yeniden yargılama yapılması gerektirmeyen bu hususun 5271 sayılı CMK"nın 303/1. maddesi uyarınca düzeltilmesi mümkün bulunduğundan, hükmün (I- B- 1, 2 ve II-B-1) bölümlerinin 2. fıkralarında yazılı "karar verilmesine yer olmadığına" ibareleri çıkarılarak yerlerine "ceza verilmesine yer olmadığına" ibarelerinin yazılması, hükmün (I-A ve II-A) bölümlerinin 5. bentlerinde yazılı "yollamasıyla 58/6. maddesi" ibaresinin çıkarılması suretiyle sair yönleri usul ve kanuna uygun bulunan hükümlerin DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
2-)Sanıklar ..., ..., ..., ... ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ... hakkındaki hükümlere yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine gelince;
a-)Sanıklar ..., ... ve ... hakkında kurulan hükümler yönünden yapılan temyiz incelenmesinde, sair temyiz itirazlarının reddine, ancak;
Takdiri indirim nedeni olarak; failin geçmişi, sosyal ilişkileri, fiilden sonraki ve yargılama sürecindeki davranışları, cezanın failin geleceği üzerindeki olası etkileri gibi hususların göz önünde bulundurulularak mahkemece takdir edileceği, geçmişte haklarında herhangi bir suç kaydı bulunmayan, dosyaya yansıyan olumsuz bir davranışları da tespit edilemeyen sanıkların; ülke genelinde darbeye teşebbüs eyleminin icrai hareketlerinin devam ettiği, darbe teşebbüsünün başarılı olup olamayacağının belirsiz olduğu sırada, sanık ...’in, halkın darbecilere karşı direnç göstermesi üzerine, darbeye karşı çıkan vatandaşlara herhangi bir zarar vermeden izleyeceği yol hakkında Mekanize Piyade Tabur komutan vekili binbaşı ..."yu telefonla arayarak görüşüne başvurduğu ve tavsiyeye uygun şekilde güvenlik güçlerine direnmeksizin teslim olarak, sanık ...’ın; darbeye teşebbüs eden Yarbay ... ...’ın direnen halka tank topuyla halka ateş etmesi yönündeki emrine uymayarak, astlarına hiçbir şekilde ateş etmemeleri ve kışlaya dönmeleri yönünde emir ve talimat vermesi, aynı şekilde sanık ...’nun herhangi bir kimseye zarar vermeden güvenlik güçlerine teslim olması nazara alındığında, sanıkların eylem sırasındaki davranışları ve pişmanlıkları nedeniyle takdiri indirim hükümlerinin uygulanması gerektiği halde, dosya kapsamı ile uyumlu bulunmayan ve yeterli olmayan gerekçe ile TCK"nın 62. maddesinin uygulanmasına yer olmadığına karar verilmesi,
b-)Sanıklar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ... hakkındaki hükümlere yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine gelince;
Ast konumunda olan bir kısım sanıkların, somut olay çerçevesinde bilgi düzeyleri, olayın özellikleri, tecrübe, rütbe ve konumları gibi olgular nazara alındığında konusu suç oluşturan emrin, askeri hizmet alanında verildiği, amirin yetkili olduğu ve uyulmasında zorunluluk bulunduğu hususlarında yanılgıları nedeniyle kaçınılmaz bir hataya düşerek yerine getirmesi söz konusu olmadığından, bu yöne ilişkin savunmalara itibar edilmemesine dair kabulde isabetsizlik görülmemiştir.
Örgütsel bağı kesin olarak ortaya konamayan sanıkların, icra hareketlerinden önce örgütsel organizasyon içinde yer alarak darbe girişiminden haberdar olduğu, suç işleme karar ve iradesine katıldıkları da kanıtlanamamış olmasına, üstlerinden aldıkları suç teşkil eden emirlerin bir kısmına uymayarak elverişli nitelikteki icra hareketlerine katkı sunmakla birlikte, sundukları katkının tek başına vahamet arz etmediği gibi fiilin işlenişi üzerinde müşterek hakimiyet kurduklarından da bahsedilemeyeceğinin anlaşılmasına, zarar tehlikesi bakımından illi bir değer taşıdığında kuşku bulunmayan eylemlerinin, işlenmesi sırasında yardımda bulunarak icrasını kolaylaştırmak (TCK madde 39/2-c) suretiyle Anayasayı ihlal suçuna yardım etmek kapsamında kaldığının kabulü gerektiği gözetilmeden sanıklar hakkında hatalı değerlendirme ile doğrudan fail olarak mahkumiyet hükmü kurulması,
Kanuna aykırı, sanıklar ..., ..., ..., ... ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ... müdafileri ve bir kısım sanıklar ile katılan ... vekillerinin temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan hükümlerin bu sebeplerden dolayı BOZULMASINA, bozma nedeni, tutuklulukta geçirilen süre ve mevcut delil durumu dikkate alınarak sanıklar müdafilerinin tahliye taleplerinin reddine, 28.02.2019 tarihinde yürürlüğe giren 20.02.2019 tarih ve 7165 sayılı Kanunun 8. maddesiyle değişik 5271 sayılı Kanunun 304/1. maddesi uyarınca dosyanın İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesine, kararın bir örneğinin bilgi için İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, 11.11.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.