(Kapatılan)16. Hukuk Dairesi 2019/2673 E. , 2021/4746 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; “Mahkemece, tespitin yapıldığı 4.8.1993 tarihinden geriye doğru en az 20 yıl öncesine ait (1973 ve öncesine ait) iki ayrı zamanda çekilmiş hava fotoğraflarının bulundukları yerlerden getirtilerek dosya arasına konulması; uzman bilirkişi, harita mühendisi yerel bilirkişi ve tanıklar aracılığıyla zemine uygulanması, taşınmazın hava fotoğraflarının çekildiği tarihlere göre kültür arazisi niteliğinde bulunup bulunmadığının veya hangi nitelikte bulunduğunun saptanmasına çalışılması, hava fotoğraflarının stereoskopik aletle ve üç boyutlu olarak incelemeye tabi tutulması, tarafların ve Yargıtay’ın denetimine açık, gerekçeli ve karşılaştırmalı raporun uzman bilirkişiden istenmesi, yerel bilirkişi ve tanıkların HUMK’nın 258 ve 259. maddeleri gözetilerek keşifte dinlenmelerinin sağlanması, davacının taşınmazın imar ve ihyasına hangi tarihte başladığı, imar ve ihyayı ne şekilde sürdürdüğü ve hangi tarihte tamamladığı hususlarının yerel bilirkişi ve tanıklardan sorularak belirlenmesi, beyanlar arasında çelişki bulunduğu taktirde çelişkinin giderilmesi, daha önce götürülmeyen uzman bilirkişi ziraat mühendisi aracılığıyla keşfin yapılması, taşınmaz ve çevresinin toprak yapısının bir bütün olarak incelenerek taşınmazın kültür arazisi niteliğinde olup olmadığının, hangi tarihten itibaren kültür arazisi olarak kullanıldığının, imar ve ihyanın hangi tarihte tamamlandığının açık bir biçimde belirlenmesine çalışılması, bu konuda uzman bilirkişiden rapor alınması, 20 yıllık kazanma süresinin imar ve ihyanın tamamlandığı tarihten itibaren hesaplanmasının düşünülmesi, ondan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi” gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, çekişmeli 870 ada 4 parsel sayılı taşınmazın harita bilirkişisi ..."ın raporuna ekli krokide (B) harfi ile gösterilen 12013,79 metrekarelik kısmın tapusunun iptali ile davacılar adına tesciline, (A) ve (C) harfleri ile gösterilen kısım yönünden davanın reddine karar verilmiş; hüküm davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece özetle, dava konusu 870 ada 4 parsel sayılı taşınmazın hükme esas bilirkişi raporunda (B) harfi ile gösterilen 12013.79 metrekare yüzölçümündeki temyize konu bölümü yönünden davacılar lehine imar ihya ve zilyetlikle edinme koşullarının oluştuğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir. Ancak, bozma öncesi mahkemece verilen ilk kararda, son hükme esas bilirkişi raporunda (B) harfi ile gösterilen kısım içerisinde kalan ve 22.04.2009 tarihli fen bilirkişi raporunda (D) harfi ile gösterilen 5235.82 metrekarelik bölüm yönünden davanın kabulüne, geriye kalan bölümler yönünden davanın reddine karar verilmiş ve bu karar davacı tarafından temyiz edilmediğinden davanın reddedilen kısmı kesinleşmiştir.
Hükme esas olan bilirkişi ...’ın raporunda (B) harfi ile gösterilen 12013.79 metrekarelik bölüm içerisinde yer alan ve 22.04.2009 tarihli fen bilirkişi raporunda (D) harfi ile gösterilen 5235.82 metrekarelik bölüm üzerinde davacılar lehine zilyetlikle edinme koşullarının oluştuğunun anlaşılmış olmasına göre bu bölüm yönünden davanın kabulünde bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Fakat, geriye kalan kısım yönünden mahkemece verilen davanın reddine ilişkin ilk karar davacı tarafça temyiz edilmeksizin kesinleştiğine ve bu durum davalı Hazine lehine usuli kazanılmış hak teşkil ettiğine göre (D) bölümü dışında kalan tüm bölümler yönünden davanın reddine karar verilmesi gerekirken fazladan 6777.97 metrekarelik kısmında davacılar adına tesciline karar verilmiş olması isabetsiz olup, davalı Hazine vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenle yerinde bulunduğundan kabulü ile hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 03.06.2021 gününde oybirliği ile karar verildi.