MAHKEMESİ:Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 15.07.2015 gününde verilen dilekçe ile meranın aidiyetinin tesbiti talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 19.04.2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı, ... İlçesi ... Köyü 190 ada 1 parselde kayıtlı meranın 100 yılı aşkın zamandır ... İlçesi ... Köyü halkı tarafından kullanılmakta iken kadastro tespiti sırasında ... Köyü adına sınırlandırıldığını ileri sürerek sınırlandırmanın iptaliyle ... Köyü adına sınırlandırılmasını istemiştir.
Davalı, dava konusu taşınmazın ... Köyü ile ilgisinin olmadığı, kendi sınırları içerisinde kaldığını kendileri tarafından kullanıldığını, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, dava konusu taşınmaza ilişkin tahsis kararının bulunmadığı, idari sınırların aidiyetin belirlenmesine etkisinin olmadığı, kadastro tespiti sırasında yapılan tespitin idari sınırların belirlenmesine yönelik olduğu, dava konusu alanın ... Köyü çalışma alanı içerisinde kaldığına ilişkin tespitin meranın tahsisi ile ilgisinin olmadığı, gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmü davacı vekili temyiz etmiştir.Dava, meranın aidiyetinin tesbiti ve sınırlandırılması istemine ilişkindir Mera, bir veya birden fazla köy veya kasaba halkına bağımsız veya birlikte tahsis edilmiş ya da kadimden beri hayvan otlatmak amacıyla kullanılan, hak sahiplerinin üzerinde intifa hakkı olan arazi parçasıdır. Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan mera, yaylak ve kışlaklar özel mülkiyete geçirilemez, amacı dışında kullanılamaz, zamanaşımı uygulanamaz, sınırları daraltılamaz (4342 sayılı Mera Kanunu m.3,4). 31.05.1965 tarihli ve 4/2 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı ile “...tek başına bir köye ait bulunan mera, yaylak ve kışlakların tümünün veya bir parçasının bir başka köy sınırı içine alınmış olması halinde, sınır değişikliğinin ikinci köye bir yararlanma hakkı sağlamayacağı ve ilk köyün eskiden olduğu gibi bu yerlerden tek başına yararlanacağı” öngörülmüş olup, bu karar 4342 sayılı Mera Kanununun 29. maddesi ile de yasa hükmü haline gelmiştir. Böylece, bir köy ya da belediye sınırları içinde kalan mera, yaylak ve kışlaklar üzerinde bir başka köy veya belediyenin de intifa hakkı olabileceği kabul edilmiş, idari sınırların aidiyetin belirlenmesinde önemi olmadığı vurgulanmıştır. İdari sınırlar sadece yetkili mahkemenin saptanmasında önem arz eder.Meraya elatmanın önlenmesi, sınırlandırılması davaları kadim yararlanma hakkı olan köy veya belediye tüzel kişiliği ya da taşınmazın devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olması nedeniyle Hazine tarafından açılabilir. Aynı şekilde, bir yerin mera olduğu iddiasıyla köy veya belediye tüzel kişiliğinin ya da Hazinenin tapu iptali ve sınırlandırma istemiyle dava açmasına olanak vardır. Mera, yaylak ve kışlak davalarında, tahsise ya da kadim kullanma hakkına dayanılabilir. Tahsise dayanıldığında, dayanak belgelerin, ayrıca karşı tarafın savunmasında ileri sürdükleri kayıtların tüm geldileri ile birlikte merciinden getirtilmesi, kadimlik iddiası varsa bu hususun araştırılması, gerektiğinde köyün kuruluş tarihinin İçişleri Bakanlığından sorulması ve köyün kadim ya da muhdes olup olmadığının saptanması gerekir.
Keşifte dinlenecek yerel bilirkişi ve tanıkların çekişmeli mera veya yayla ile herhangi bir yararlanma ilişkisi bulunmayan, yansız anlatımda bulunabilecek, yöreyi iyi bilen ve çevre köy ya da kasabalarda yaşayan yaşlı kişilerden seçilmesi gerekir. Mahkemece yapılacak keşifte; tahsise dayanılıyorsa tahsis kayıtlarının yerel bilirkişi ve tanıklar aracılığı ile uygulanması, dava konusu yeri kapsayıp kapsamadığının belirlenmesi, taşınmazın mera olmadığı iddiasının bulunması halinde varsa çevre taşınmazlara ait kayıtlar da uygulanarak dava konusu yeri ne şekilde okuduğunun çevre taşınmazlarla toprak yapısı kıyaslanarak uzman bilirkişiler aracılığı ile uyuşmazlığa konu yerin ve niteliğinin saptanması gerekir.Kadimlik iddiasında ise, yerel bilirkişi ve tanıklara taşınmazın kim tarafından ve ne şekilde kullanıldığı ve sınırları sorularak sonuca gidilmelidir.
Yukarıda açıklanan ilkeler ışığında somut olaya gelince; Dava konusu 190 ada 1 parsel sayılı taşınmaz 14.01.2008 tarihinde davalı köy adına mera olarak sınırlandırılmıştır. Davacı, kadim meraları olduğunu ve sınırlandırmanın iptali ile köyleri adına sınırlandırılmasını istemiştir. Bu durumda dava konusu taşınmaz ve çevre parsellerle ilgili tüm dayanak kayıtları getirilmeli, taraf köylere ait tahsisli mera olup olmadığı ve mahkeme kararı bulunup bulunmadığı araştırılmalı, tüm kayıtlar toplandıktan sonra yukarıda belirtildiği şekilde tarafsız mahalli bilirkişi, tanık ve uzman bilirkişiler eşliğinde keşif yapılmalı, keşfi izlemeye uygun rapor alınmalı ve işin esası hakkında bir karar verilmelidir.Noksan inceleme ve araştırmayla yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.SONUÇ: Yukarıda yazılı nedenlerle hükmün BOZULMASINA, istek halinde temyiz harcının yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 20.12.2017 tarihinde oybirliği ile karar verildi.