11. Hukuk Dairesi 2016/5919 E. , 2017/7264 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen davada ... 8. Asliye Hukuk Mahkemesi"nce verilen 02/02/2015 gün ve 2014/343 - 2015/39 sayılı kararı onayan Daire"nin 18/02/2016 gün ve 2015/9956 - 2016/1737 sayılı kararı aleyhinde davalı vekili tarafından karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş ve karar düzeltme dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dosya için düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkili ile ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı arasında 26/03/2005 tarihinde “... Banliyö İşletmeciliği Protokolü” imzalandığını, bu protokolün 06/06/2005 tarihli Yüksek Planlama Kurulu kararıyla onaylandığını, davalı şirketin de bu protokol uyarınca davacı ile ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı"nın %50"şer ortaklığı ile kurulduğunu, davalı şirketin 06/03/2011 tarihinde faaliyete başladığını, protokolün 4.3. maddesinde “Şirket, TCDD"ye hat bakım/kullanım ücreti olarak ilk üç yıl için yıllık 5 milyon USD + 5 milyon Euro tutarında bedel ödeyecektir. Ödemeler bu tutar üzerinden aylık taksitler halinde yapılır. Üç yıldan sonra bu ücret tarafların mutabakatı ile günün şartlarına göre arttırılabilecektir. Yıllık brüt bilet satış tutarının %5"inin “5 milyon USD + 5 milyon Euro” tutarından büyük olması halinde aradaki fark ertesi yılın ilk altı ayı içinde TCDD"ye ödenir” hükmünün düzenlendiğini, bu madde ile davalı şirketin davacı kuruma her yıl için ödemesi gereken asgari hat bakım/kullanım ücretinin belirlendiğini, davalı tarafa dava dilekçesinde dökümü yapılan faturalar gönderilmesine rağmen ödeme yapılmayıp faturalara itiraz edildiğini ileri sürerek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalması koşuluyla 16.716.666,74 USD ve 16.716.666,74 Euro"nun temerrüt tarihlerinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, müvekkili şirketin adresi itibariyle davaya bakmaya ... Asliye Hukuk Mahkemesinin yetkili olduğunu, müvekkilinin 26.03.2005 tarihli protokol uyarınca kurulan bir işletme şirketi olduğunu, kararlaştırılan 5 milyon USD ve 5 milyon Euro"nun ilk işletme yılı için şirketin toplam cirosunun %76"sını, ikinci yıl için %53"ünü, üçüncü yıl için %43"ünü ifade ettiğini, kararlaştırılan bu rakamların gerçekçi olmadığını, protokol ve Yüksek Planlama Kurulu kararından önce ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından fizibilite çalışmaları yapıldığını, tanzim edilen rapora göre tüm yatırım ve karlılık hesaplarının yıllık 550 bin yolcu taşınacağı öngörüsüne dayandığını, müvekkilinin henüz öngörülen bu sayının yarısına dahi ulaşamadığını, müvekkili şirketin işletmesinde bulunan hatta mevcut sinyal sisteminin dahi yıllık 550 bin yolcu taşımaya teknik olarak henüz elverişli olmadığını, protokolün 4.3. maddesinin son cümlesindeki “yıllık bilet satış tutarının %5"inin” ifadesi dikkate alındığında cironun 550 bin yolcuya göre hesaplanmak üzere belirlendiğinin açıkça görüldüğünü savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece davanın kabulüne dair verilen karar davalı vekilinin temyizi üzerine Dairemizce onanmıştır.
Bu kez davalı vekili karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
(1) Dava, davalı şirketin kurulmasından önce dava dışı ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile davacı ... arasında tanzim edilen ve bu protokol doğrultusunda kurulacak davalı şirketin davacı ... işletmesine yıllık olarak ödeyeceği hat bakım/ kullanım ücretinin tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece yazılı gerekçe ile davanın kabulüne karar verilmiş ise de, davalı şirketin ana sözleşmesi getirtilerek, şirketin ortaklık yapısının incelenmesi, somut uyuşmazlığın çözümünde 3533 sayılı Umumi, Mülhak ve Hususi Bütçelerle İdare Edilen Daireler ve belediyelerle Sermayesinin Tamamı Devlete Veya Belediyeye Veya Hususi İdarelere Aid Daire ve Müesseseler Arasındaki İhtilafların Tahkim Yolu ile Halli Hakkında Kanun hükümleri gereğince zorunlu tahkim müessesesinin uygulanıp uygulanmayacağının değerlendirilmesi, bu kapsamda olmadığının anlaşılması halinde işin esasının incelenmesi gerekirken, anılan Kanun hükümleri çerçevesinde görev hususuna ilişkin değerlendirme yapılmaksızın işin esasına ilişkin hüküm tesisi doğru olmamış, Dairemizin 18.02.2016 tarih 2015/9956 Esas 2016/1737 Karar sayılı onama ilamının kaldırılarak, hükmün açıklanan gerekçe ile resen bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
(2) Bozma sebep ve şekline göre davalı vekilinin karar düzeltme itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan sebeplerle Dairemizin 18.02.2016 tarih 2015/9956 Esas 2016/1737 Karar sayılı onama ilamının kaldırılarak, hükmün açıklanan gerekçe ile resen BOZULMASINA, (2) Bozma sebep ve şekline göre davalı vekilinin karar düzeltme itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, ödedikleri temyiz peşin temyiz ilam ve karar düzeltme harçlarının isteği halinde karar düzeltme isteyen davalıya iadesine, 14/12/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.