MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki davanın yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı Hazine tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R

Davacı ... 17.05.2002 günlü dilekçesiyle... beldesi (...) ... mevkiinde bulunan sınırlarını bildirdiği 641 m² ve 2451 m² yüzölçümündeki iki parça taşınmazı eklemeli olarak, 40 yılı aşkın süredir malik sıfatıyla çekişmesiz ve aralıksız zilyet ettiğini, yararına kazandırıcı zamanaşımı yoluyla taşınmaz edinme koşullarının oluştuğu iddiasıyla adına tapuya kayıt ve tescilini istemiştir.
Mahkemece, davanın kabulüne ve 21.03.2005 tarihli fen bilirkişi krokisinde sarıya boyanarak (A) harfi ile gösterilen 641 m² ve (B) harfi ile gösterilen 2450 m² yüzölçümündeki taşınmazların davacı adına tapuya tesciline ilişkin verilen karar, davalı Hazine tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 20. Hukuk Dairesinin 26.03.2009 gün ve 2009/2240 E. - 5140 K. sayılı kararı ile bozulmuştur.
Hükmüne uyulan bozma kararında özetle; “...imar - ihyanın tamamlandığı tarihten tescil davasının açıldığı ya da tesbit tutanağının düzenlendiği güne kadar 20 yıl süreyle zilyet edildiği ileri sürülerek, tapuya tescili istenen taşınmazların, Kadastro Kanununun 14. maddesinde yazılı diğer koşulların yanında niteliğinin, imar - ihya edildiğinin ve üzerinde sürdürülen zilyetliğin, başlangıç ve süresinin, kullanılıp kullanılmadığının ve tasarruf sınırlarının ne olduğunun takdiri delil olan yerel bilirkişi ve tanık sözleri yanında, en eski tarihli hava fotoğrafı, memleket haritası ile dava ya da kadastro tesbit tarihinden 15 - 20 yıl önce en az iki zamanda birbirini izleyen bindirmeli olarak çekilen çiftli hava fotoğrafları ve bu fotoğrafların yorumlanması ile üretilen memleket haritalarının incelenmesi sonucu kesin olarak belirlenmesi, taşınmazın eski ve yeni niteliği konusunda jeoloji mühendisinden de ayrıntılı rapor alınması, keşif sırasında taşınmazı çeşitli yönlerinden hali hazır durumunu gösterir renkli fotoğrafları çektirilip onaylanarak dava dosyası içine konulması, davanın açıldığı tarihten önce ya da sonra Hazine yetkilileri tarafından hazırlanan idari tahkikat ve haksız işgal (ecrimisil) tutanakları varsa bu tutanaklar da yerine uygulanıp tutanaklarda ismi yazılı kişilerin tanık sıfatıyla dinlenilmesi, çekişmeli taşınmazın bulunduğu yeri kullandığı için ... adına ecrimisil tahakkuk ettirilip ettirilmediği sorularak, ettirilmişse buna ilişkin belgelerin getirtilmesi,...Toprak Sanayi A.Ş. tarafından, beton santralı yapılmak üzere Hazineden taşlık ve çalılık 26500 m² alanın kiralanmak ya da satın alınmak istenmesi üzerine, Hazine tarafından bu yerin tescili yoluna girildiği, bu amaçla tesbit işlemi yapıldığı, üzerinde bulunan gecekondu sahipleri için işgalci olarak ecrimisil tahakkuk ettirildiği, gecekonduların yıkılma aşamasında olduğu aynı yöreye ilişkin dosyalarda, Milli Emlak Müdürlüğünce bildirildiğine göre, ilgili belge ve haritalar getirtilerek çekişmeli taşınmazın bu arazinin içinde olup olmadığının belirlenmesi, davacı ...’in babası ...’un ...’de bulunan 1000 m² taşınmaz için ecrimisil ödediği anlaşılmakla birlikte, bu taşınmazın çekişmeli taşınmazlar ile ilgisi belirlenmediğinden, çekişmeli taşınmazların ecrimisil ödenen taşınmaz ile ilgisi saptanarak, ecrimisil ödenmişse, malik sıfatıyla zilyetlikten söz edilemeyeceğinin düşünülmesi...” gereğine değinilmiştir.
Mahkemece, bozma kararına uyulduktan sonra, dava konusu taşınmazın, orman kadastro tutanak ve haritalarına göre orman sınırı dışında olduğu, ancak, öncesinin çalılık niteliğindeki orman alanı olduğu ve 1953 yılında makiye tefrik edilen alanda kaldığından 30/04/2010 gün 2004/1 E.-2010/1 K. sayılı YİBK ve 27/01/2009 tarihinde Resmî Gazetede yayımlanarak aynı tarihte yürürlüğe giren 5831 sayılı Kanunun 5. maddesi ile 6831 sayılı Orman Kanununa eklenen ek 10. madde gereğince maki tesbit komisyonlarınca tesbit edilen yerlerde tesbit tarihinden itibaren imar ve ihya ile zilyetlik yoluyla kazanılmasına olanak bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine ve fen bilirkişisi ... tarafından düzenlenen 21.03.2005 tarihli krokili raporda sarı renkli ve (A) harfi ile göstearilen 641 m² ve (B) harfi ile gösterilen 2450 m² yüzölçümündeki taşınmazların M.K"nın 713/6. maddesi uyarınca Hazine adına tesciline karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmekle Yargıtay 20. Hukuk Dairesinin 06/05/2014 gün ve 2013/11064 E. - 2014/5195 K. sayılı kararı ile bozulmuştur.
Hükmüne uyulan bozma kararında özetle; “...mahkemece, dava konusu taşınmazların orman tahdidi dışında eğimi düşük çalılık ve makilik alan olması nedeniyle zilyetlikle kazanılabileceği nazara alınarak davacıların zilyetliğinin bulunup bulunmadığı, varsa ne zaman ve nasıl başladığı ve ne şekilde sürdürüldüğü, imar ve ihyanın gerçekleşip gerçekleşmediği gibi hususlarda inceleme ve değerlendirme yaparak davanın esasına ilişkin karar verilmesi gerekirken 30.04.2010 gün ve 2004/1- 2010/1 sayılı İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulu Kararı ve 6831 sayılı Orman Kanuna 5831 sayılı Kanunun 5. maddesi ile eklenen Ek-10. madde hükmünün yanlış yorumlanması nedeniyle gerçek kişinin davasının reddine karar verilmesi usûl ve kanuna aykırıdır.” denilmiştir.
Mahkemece, bozma kararına uyulduktan sonra, ... ili, Merkez ilçesi, ... (... Beldesi) ve fen bilirkişisi ... tarafından düzenlenen 21/03/2005 tarihli krokili raporda sarı renkte ve (A) harfi ile gösterilen 641 m² miktarındaki taşınmaz ve aynı krokide sarı renkte ve (B) harfi ile gösterilen 2450 m² miktarındaki taşınmazların davacı adına tapuya tesciline karar verilmiş, hüküm davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava dilekçesindeki açıklamaya göre dava, arazi kadastrosunda tapulama harici bırakılmış taşınmazların, imar ve ihya ile kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle, Medenî Kanunun 713. maddesi gereğince tapuya tescili istemine ilişkindir.
Çekişmeli taşınmazların bulunduğu yerde 3116 sayılı Kanuna göre 1946 yılında yapılıp kesinleşen orman tahdidi; daha sonra, 1974 yılında yapılıp 20.10.1975 tarihinde ilân edilerek kesinleşen 1744 sayılı Kanunun 2. madde uygulaması, 1988 yılında yapılıp 14.02.1988 tarihinde ilân edilerek dava tarihinden önce kesinleşen aplikasyon, orman kadastrosu yapılmamış yerlerin kadastrosu ve 6831 sayılı Kanunun 3302 sayılı Kanunla değişik 2/B madde uygulaması vardır.
Taşınmazların bulunduğu ... köyünde 1 ilâ 135 sayılı parsellerin kadastro çalışmaları 1963 yılında yapılıp, sonuçları 23.11.1963 ilâ 23.12.1963 tarihleri arasında ilân edilmiş, ikinci kadastro çalışması 1976 ilâ 1980 yılları arasında yapılıp, sonuçları 17.06.1980 tarihinde ilân edilmiştir. Dava konusu taşınmazlar ise 1964 yılında yapılan çalışmada tapulama dışı bırakılmıştır.
Dava, Medenî Kanunun 713. maddesi hükmü uyarınca zilyetliğe dayalı olarak tescil istemine ilişkin olup mahkemece (A) ve (B) harfleri ile gösterilen taşınmazların davacı adına tesciline karar verilmiş ise de verilen karar usûl ve kanuna aykırıdır.
Şöyle ki; mahkemece 2009 tarihli bozma kararına uyulmasına rağmen ilamda belirtilen şekilde orman incelemesi yapılmamış, taşınmazların dava tarihinden 15 - 20 yıl önce en az iki zamanda birbirini izleyen bindirmeli olarak çekilen çiftli hava fotoğrafları ve bu fotoğrafların yorumlanması ile üretilen memleket haritalarındaki konumu incelenmemiştir.
Bunun yanı sıra, dava konusu taşınmazlarla aynı mevkide bulunan ve dosya kapsamında yer alan 31/05/2010 tarihli fen bilirkişi raporuna ekli krokide (A), (B), (C), (Ç) ve (D) harfleri ile gösterilen taşınmazların adına tescili talebiyle ... tarafından açılan tescil davasında, ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 26/11/2015 gün ve 2014/566 E. - 2015/483 K. sayılı kararı ile davanın kabulüne, taşınmazların kişi adına tesciline dair verilen kararın Dairemizin 2016/4056 E sayılı dosyası üzerinden aynı gün temyiz incelemesi yapılmış, bahsi geçen dosya ekinde aslı yer alan 1.
Asliye Hukuk Mahkemesinin 2002/528 E sayılı dosyasında ...tarafından imar ihya ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle Medenî Kanunun 713. maddesi gereğince adına tapuya tescili talep edilen taşınmazların bir tanesinin eldeki dosyada dava konusu olan (B) harfi ile gösterilen taşınmazın kuzeyinde yer alan..."dan sonraki komşusu olduğu ve bahsi geçen davada ..."un tescil talebinin taşınmazın bulunduğu mevkide tescil harici bırakılmış taşınmazların tamamen taşlık-çalılık-fundalık olduğu ve bölgede kiraya verilebilecek özellikte bir taşınmaz bulunmadığının Milli Emlak Müdürlüğünün 1987 yılında yapılan tahkikatında bildirildiği ve dava konusu taşınmazların imar ihya edildiği tarih konusunda tanık ve bilirkişilerin soyut beyanlarına değer verilemeyeceği, zilyetlikle mülk edinme koşullarının davacı yararına gerçekleşmediği gerekçesi ile reddine, Hazinenin karşılık davasının kabulüne, taşınmazların 3402 sayılı Kanunun 18/1. maddesi gereğince Hazine adına tapuya kayıt ve tesciline dair verilen kararın Dairenin 05/07/2006 gün ve 2006/7312 E. - 10194 K. sayılı kararı ile onandığı, karar düzeltme talebinin ise 07/12/2006 gün ve 2006/16555 E. - 17181 K. sayılı kararı ile reddedildiği görülmüştür. Ulusal Yargı Ağı Bilişim sisteminde (UYAP) yapılan sorgulamada aynı mevkide gerçek kişiler tarafından imar ve ihya ile kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle Medenî Kanunun 713. maddesi gereğince tescil talepli açılan pek çok davanın Milli Emlak Müdürlüğünün 1987 yılında düzenlediği tahkikat tutanağından bahsedilerek reddedildiği, bir kısmının temyiz incelemesinden geçerek kesinleştiği görülmüştür.
Yukarıda verilen bilgilerden anlaşılacağı üzere, çekişmeli taşınmazlar ile komşu olan taşınmazlar hakkında yürüyen yargılamalar bulunduğu, aynı bölgede bulunan taşınmazlar hakkında kararlar verildiği, komşu taşınmazların bir kısmının temyiz incelemesinden geçtiği anlaşılmıştır.
Eldeki dosya kapsamında mahkemece yapılan keşif ve yargılama esnasında ise bahsi geçen dava dosyaları ve tahkikat tutanağı nazara alınmadığı gibi çekişmeli taşınmazlara komşu, tescil davası sonucunda kişiler adına tescile karar verilen veya halen davası devam eden taşınmazlar bulunup bulunmadığı araştırılarak bunlara ilişkin dava dosyalarının getirtilerek değerlendirilmesi gerekirken, mahkemece bu yönde herhangi bir araştırma da yapılmamıştır. Bu haliyle mahkemece yapılan araştırma ve inceleme yeterli görülmemiştir.
Ayrıca; karar tarihi sonrasında, 30.03.2014 tarihinde yürürlüğe giren 6360 sayılı Kanun gereğince davalı ...Beldesinin tüzel kişiliği kaldırılarak mahalle olarak ... ilçesinin belediyesine katılması nedeniyle görülmekte bağlı bulunduğu ... Belediye Başkanlığı ve ... Büyükşehir Belediye Başkanlığının huzuruyla davanın görülmesinde yasal zorunluluk haline gelmiştir.
Bu nedenlerle; mahkemece öncelikle, ... Belediye Başkanlığı ve ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı davaya dahil edilerek husumet yaygınlaştırılmalı, yöreye ait en eski tarihli ve dava tarihinden 15-20 yıl öncesine ait memleket haritası, hava fotoğrafları ve varsa amenajman planı ile Milli Emlak Müdürlüğünce 1987 yılında yapılan araştırma ve incelemeye konu taşınmazın krokisi ile çekişmeli taşınmazı geniş çevresi ile birlikte gösteren 1960 yılında düzenlenen 1/5000 ölçekli genel arazi kadastro paftası getirtilmeli, komşu taşınmazlar hakkında benzer mahiyette görülmekte olan dava bulunup bulunmadığı araştırılmalı, dava açılmış ise bu dava dosyaları getirtildikten sonra bu dava dosyalarından birisi kılavuz dosya seçilerek o dava dosya üzerinde halen Orman ve Su İşleri Bakanlığı ve bağlı birimlerinde görev yapmayan bu konuda uzman orman yüksek mühendisleri arasından seçilecek bir mühendis ve bir fen elemanı ile ziraat bilirkişi yardımıyla yeniden yapılacak inceleme ve keşifte, tapulama paftası, Milli Emlak Müdürlüğünce 1987 yılında yapılan araştırma ve incelemeye konu taşınmazın krokisi ve çekişmeli taşınmazın kroki ölçekleri denkleştirilerek sağlıklı bir biçimde zemine uygulanıp, bu taşınmazın getirtilen memleket haritası ve hava fotoğrafında ne şekilde nitelendirildiği duraksamaya yer vermeyecek biçimde saptanmalı; 3116, 4785 ve 5658 sayılı kanunlar karşısındaki durumu saptanmalı; tapu ve zilyetlikle ormandan toprak kazanma olanağı sağlayan 3402 sayılı Kanunun 45. maddesinin ilgili fıkraları, Anayasa Mahkemesinin 01.06.1988 gün ve 31/13 E.K.; 14.03.1989 gün ve 35/13 E.K. ve 13.06.1989 gün ve 7/25 E.K. sayılı kararları ile iptal edilmiş ve kalan fıkraları da 3.3.2005 gününde yürürlüğe giren 5304 sayılı Kanunun 14. maddesi ile yürürlükten kaldırılmış olduğundan, bu yollarla ormandan yer kazanılamayacağı, öncesi orman olan bir yerin üzerindeki orman bitki örtüsü yok edilmiş olsa dahi, salt orman toprağının orman sayılan yer olduğu
düşünülmeli; toprak yapısı, bitki örtüsü ve çevresi incelenmeli; yukarıda değinilen diğer belgeler fen ve uzman orman bilirkişiler eliyle yerine uygulattırılıp; orijinal-renkli (renkli fotokopi) memleket haritasının ölçeği kadastro paftası ölçeğine, yine kadastro paftası ölçeği de memleket haritası ölçeğine çevrildikten sonra, aynı nedenle değişik kişiler tarafından dava konusu edilen taşınmazlar ile arazi kadastro parsellerini ve Milli Emlak Müdürlüğünce 1987 yılında yapılan araştırma ve incelemeye konu taşınmazı geniş çevresi ile bir arada gösteren, ayrı renkli kalemler ile işaretli, ölçekli, irtibatlı müşterek kroki düzenlettirilmeli; hava fotoğraflarının stereoskop aleti vasıtasıyla üç boyutlu incelemesi yapılarak taşınmaz üzerindeki bitki örtüsünü oluşturan unsurlar tek tek sayı olarak tarif edilmeli, ağaçların cinsi, ortalama yaşı, kapalılık oranı, hakim ağaç türü ve kullanım şekli detaylı olarak incelenmeli; keşifte yerel ve tespit bilirkişi yanında varsa, zilyetlik tanıkları taşınmaz başında dinlenmeli; taşınmazın zilyetlikle kazanılabilecek kültür arazisi olup olmadığı, zilyetliğin ne zaman başladığı, kaç yıl, ne şekilde devam ettiği sorulup, kesin tarih ve olgulara dayalı, açık yanıtlar alınıp; taşınmazın komşu parseller ile birlikte değerlendirilmek suretiyle zilyetlikle kazanılabilecek kültür arazisi olup olmadığı belirlenmeli, bundan sonra toplanan delillerin tümü birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir.
Açıklanan hususlar gözetilmeksizin, eksik inceleme ve yetersiz bilirkişi raporlarına dayanılarak yazılı biçimde hüküm kurulması usûl ve kanuna aykırıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; davalı Hazine vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA 06/11/2017 günü oy birliği ile karar verildi.