8. Hukuk Dairesi 2010/265 E. , 2010/2504 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Katkı payı alacağı ve aile konutu şerhi
... ile ... ve ... aralarındaki katkı payı alacağı ve aile konutu şerhi davasının kısmen kabulüne, kısmen reddine ve kısmen de mahkemenin görevsizliğine dair Ankara 7. Aile Mahkemesinden verilen 09.09.2009 gün ve 935/1054 sayılı hükmün Yargıtay’ca incelenmesi davacı vekili ile davalılar vekili taraflarından süresinde istenilmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü:
KARAR
Davacı vekili, 2005 yılında ölen miras bırakan... ile vekil eden ...’ın 1981 yılında evlendiklerini, evlilik birliği içerisinde edinilen 934 ada 6 parsel üzerindeki 8 nolu bağımsız bölümün alınmasına Alman bankasından alınan krediyle katkıda bulunduğunu ve taşınmaz üzerinde 3/4 oranında katkısı olduğunu açıklayarak fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak üzere 6000 YTL katkı payı alacağının davalılardan alınmasına, evlilik birliği içerisinde alınan ev eşyalarının tespiti ile dava konusu ev eşyaları ile taşınmazın aile konutu olarak tahsisine karar verilmesini istemiştir.
Davalılar vekili, davanın yersiz olduğunu, konut kredisinin taşınmazdan 5 ay sonra alındığını, kredinin konutun alınmasında kullanılmadığını, davacının 1500 DM olan kredi taksitlerini tek başına ödemesinin mümkün olmadığını, taşınmazın davacı ve miras bırakan...’un ortak geliriyle alındığını açıklayarak davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece, ev eşyalarına ilişkin dava hakkında mahkemenin görevsizliğine, aile konutu olarak tahsisine ilişkin talebin reddine, davacının taşınmazın alınmasına katkıda bulunduğu anlaşılmakla 47175 TL katkı payı alacağının Erdal Öztaş terekesinden alınmasına karar verilmesi üzerine; hükmün kabule ilişkin bölümü davalılar vekili,aile konutu olarak tahsisi talebinin reddine ilişkin bölümü davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava; 743 sayılı TMK. nun 170. maddesi uyarınca mal ayrılığı rejiminin geçerli olduğu dönemde evlilik birliği içerisinde edinilen mala yapılan katkıya ilişkin katkı payı alacağı ve taşınmazın aile konutu olarak tahsisi isteğine ilişkindir. Taraflar, 17.08.1991 tarihinde evlenmişler, eşler arasındaki mal rejimi, koca Erdal Öztaş’ın öldüğü 08.04.2005 tarihinde sona ermiştir. (TMK.m.225/1).
Dosya kapsamına, dava evrakı ile yargılama tutanakları içeriğine, tarafların Almanya’da çalıştıkları, ikametgahlarının burası olduğu ve aile konutlarının Almanya’da bulunduğu, dava konusu taşınmazın taraflarca yaz tatillerinde Türkiye’ye geldikleri dönemde kısa süreli olarak kullanıldığı belirlendiğine göre aile konutu olarak tahsis talebine ilişkin davanın reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmediğinden davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun bulunan hükmün bu bölümünün açıklanan nedenlerle ONANMASINA,
Davalılar vekilinin katkı payı alacağı davasının kabulüne ilişkin temyiz itirazlarına gelince; dava konusu taşınmaz, mal ayrılığı rejiminin geçerli olduğu dönemde evlilik birliği içerisinde 13.12.1991 tarihinde satın alma yoluyla miras bırakan Erdal Öztaş adına tescil edilmiştir. Mahkemece, taşınmazın edinilmesine davacının banka kredisi kullanmak suretiyle katkıda bulunduğu, katkı oranının %83.5 olduğu ancak taleple bağlılık ilkesi gereğince davacının katkı oranı %75(3/4) kabul edilerek taşınmazın dava tarihindeki değeri üzerinden belirlenen 47.175,00 YTL katkı payı alacağının tereke borcu olması nedeniyle terekeden alınmasına karar verilmiş ise de yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmaya ve yanlar arasındaki uyuşmazlığı sona erdirmeye yeterli değildir. Mahkemece dinlenen teknik bilirkişiler raporlarında, dava konusu bağımsız bölümün satın alınma tarihi olan 1991 yılında 187.00 YTL olduğunu bildirmişler, tanıklar ise 1991 yılında taşınmazın 60.000.000 TL bedelle satın alındığını açıklamışlardır. Mahkemece beyanlar arasındaki bu çelişki üzerinde durulmamış ve çelişkiler giderilmeye çalışılmamıştır.
Diğer yönden; mahkemece, davacının Alman Wolksbank’tan almış olduğu kredi ile dava konusu taşınmazın alınmasına katkıda bulunduğu kabul edilerek yazılı şekilde karar verilmiş ise de ilgili banka tarafından gönderilen kredi kullanımı ve kredi sigortasına ilişkin belgelerden, davacının Türkiye’de satın almış olduğu evin finansmanında kullanılmak üzere verildiği açıklanmış olup aynı belge içeriğinden alınan kredinin bir bölümünün 20.073012.03 nolu kredinin kapatılmasında kullanıldığı bildirilmiş ise de değinilen bu husus göz önünde tutulmamış, evin alınmasında kullanılan miktar ile başka bir kredinin kapatılmasında kullanılan miktar araştırılmamıştır.
Bundan ayrı; dava konusu taşınmaz evlilik birliği içerisinde satın alınmış, konut kredisi de yine evlilik birliği içerisinde 30.06.1992 tarihinde davacı tarafından kullanılmış olup aylık geri ödemelerinin 1500 DM olduğu bildirilmiştir. Dosya içerisinde çalışma belgelerine göre, taraflar havaalanında çalışmakta olup mahkemece davacı ile miras bırakan...’un gelir durumları, miras bırakanın konut kredisinin ödemelerine katılıp katılmadığı ve tarafların taşınmazın alınmasına yaptıkları katkı oranları ile davacının katkı payı alacağı bu kriterler dikkate alınarak belirlenmemiştir. Mahkemece yapılacak iş; dosya kapsamı ve toplanan deliller ile, tarafların çalışmalarını gösteren belgeler gözetilerek taşınmazın satın alındığı 13.12.1991 tarihine kadar her iki eşin ayrı ayrı toplam gelirlerinin hesaplanması, sosyal statüleri ile alışıla gelmiş yaşantıları esas alınarak her birinin yapabileceği kişisel harcamaları ile ayrıca davacının ölen eşinin 743 sayılı TMK.nun 152. maddesi gereğince evi geçindirme yükümlülüğü nedeniyle belirtilen süre içinde yapabileceği olağan giderler ayrı ayrı belirlenerek toplam gelirlerinden düşürülmek suretiyle her birinin ayrı ayrı yapabilecekleri tasarruf miktarının saptanması, davacı ve ölenin toplam tasarruf miktarı karşısındaki katkı oranlarının ayrı ayrı bulunması, davacı için bulunan katkı oranının taşınmazın dava tarihine göre belirlenecek sürüm değeriyle çarpılması sonucu davacıya ait katkı alacağının tespit edilmesi, bu konuda uzman bilirkişi ve kişilerden rapor alınması gerekmektedir. Mahkemece yeterli araştırma ve inceleme yapılmadan katkı payı alacağı yönünden yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmiş olması doğru görülmemiştir.
Davalılar vekilinin temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün kabule ilişkin bölümünün açıklanan sebeplerle ve HUMK. nun 428.maddesi uyarınca BOZULMASINA ve aşağıda dökümü yazılı davacıya ait 17,15 TL peşin harcın onama harcına mahsubuna ve 616,50 TL peşin harcın istek halinde temyiz eden davalılara iadesine 13.05.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.