23. Hukuk Dairesi 2015/7087 E. , 2015/8395 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMES:.... Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki sıra cetveline itiraz davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı...tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı vekili, müvekkili tarafından davalı...kredi kartı borcunun tahsili amacıyla davalı aleyhine icra takibi başlattığını ve borçlunun maaşına haciz koyduklarını, ancak borçlu maaşı üzerine başkaca hacizler bulunması sebebiyle müvekkili banka alacağının 4. sırada yer aldığını, borçlunun maaşına haciz koyan ve sıra cetvelinde ilk sırada yer alan davalının alacağının muvazaalı olduğunu, takip alacaklısı diğer davalı...borçlunun kayınbiraderi olduğunu, takibe konu bononun 80.000,00 TL bedelli olup, borçlunun....İl Sağlık Müdürlüğünde memur olduğu gözetildiğinde bu derece yüksek meblağda borç yükü içeren bir bono keşide etmesinin mümkün görülmediğini, borçlu ile davalının müvekkilinin takip tahsil girişimlerini engellemek için danışıklı olarak gerçek bir bedel içermeyen iki kişi arasında tanzimi her zaman mümkün bonoya dayalı icra takibi yaparak müvekkilinin haklarını ihlal ettiklerini ileri sürerek, borçlu....maaşındaki 1. sırada yer alan...İcra Müdürlüğü"nün 2012/7982 E. sayılı dosyasının haciz sırasının iptali ile müvekkilinin alacaklı olduğu takip dosyasının 1. sıraya alınmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı....açılan davanın yersiz olduğunu, kaynından borç para ve altın aldığını, karşılığında senet verdiğini savunarak, açılan davanın reddini istemiştir.
Davalı....açılan davanın yersiz olduğunu, borçluya borç para verdiğini karşılığında iki adet senet aldığını ve senedi takibe koyduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre; muvazaa iddiasına dayalı sıra cetveline itiraz davalarında ispat yükü alacağına itiraz edilen alacaklıya ait olduğu, davalının takibine dayanak bononun her zaman düzenlenmesi mümkün olduğu ve alacağın varlığına tek başına yeterli olmadığı, davalı... borçlunun eşinin kardeşi olması, aylık 1.200,00 TL ücret ile çalışması, üzerine kayıtlı herhangi bir taşınır veya taşınmaz malın bulunmaması nazara alındığında, davalı tarafça takibe konulan 80.000,00 TL bedelli bononun alacaklılardan mal kaçırmak amacıyla danışıklı olarak düzenlendiği, takip borçlusu davalı....ise davalı sıfatı bulunmadığı gerekçesiyle, davalı...hakkında açılan davanın reddine, davalı....yönünden açılan davanın kabulü ile 1. sırada yer alan alacağının haciz sırasının iptaline, davacı bankanın alacağının dava tarihinden itibaren 1. sıraya alınmasına karar verilmiştir.
Kararı, davalı....temyiz etmiştir.
Dava, muvazaa nedenine dayalı iptal istemine ilişkindir. Dosya kapsamına göre, borçlunun maaşının 1/4"ü üzerine konulan hacizler, borçlunun görev yaptığı...Sağlık Müdürlüğü"nce sıraya konulmuş olup, davacı tarafça Sağlık Müdürlüğü"nce yapılan bu sıralamada 1. sırada yer verilen davalının alacağının muvazaalı olduğu iddiasıyla işbu davanın açıldığı anlaşılmıştır.
İİK"nın 140/1. maddesinde İcra Müdürlüğü"nce hangi hallerde haciz sıra cetveli düzenleneceği belirtilmiştir. Maddeye göre haciz sıra cetvelinin düzenlenebilmesi için satış tutarının bütün alacaklıların alacağını tamamen ödemeye yetmemesi gerekir. Bu madde uyarınca düzenlenen bir sıra cetvelinde, hacizlere ilişkin takip dosyası (takip tarihi, haciz tarihi, alacak miktarı gibi) bilgilerine, ipotek veya hapis hakları varsa bu hakların tesis edildiği tarihlere ve dayanak bilgilerine yer verilmesi gerekir. Somut olayda, icra dosyasına intikal etmiş bir para bulunmamaktadır. İİK"nın 83/2. madde hükmüne göre, maaş üzerinde birden fazla haciz varsa bunlar İcra Müdürlüğünce sıraya konur ve sırada önde olan haczin kesintisi bitmedikçe sonraki haciz için kesintiye geçilemez. Açıklanan bu durum karşısında... İcra Müdürlüğünce yapılan maaş hacizlerinin ve yapılması gereken kesintilerin İİK"nın 355. madde hükmü uyarınca bildirilmesi üzerine...Sağlık Müdürlüğü"nce bu madde hükmü uyarınca düzenlendiği anlaşılan ve maaş hacizleri ile ilgili yapılan sıralamanın İİK"nın 140/1. maddesinde tanımlanan sıra cetveli niteliğinde olduğundan söz edilemez. Bu durumda mahkemenin....Sağlık Müdürlüğü"nce yapılan bu sıralamanın İİK"nın 140/1. maddesi uyarınca İcra Müdürlüğü"nce düzenlenen sıra cetveli niteliğinde olduğu kabul edilerek aynı Kanun"un 142/1. maddesi uyarınca açılan muvazaa nedenine dayalı sıra cetveline itiraz davalarında olduğu gibi ispat yükünün davalıda olduğunun kabulü ile uyuşmazlığın bu ilkelere göre çözümlenmesi doğru olmamıştır.
04.06.1958 gün ve 15/6 sayılı İBK"da da belirlendiği gibi, HMK"nın 24/1, 25, 26, 30 ve 33. (HUMK"nın 74,75 ve 76.) maddeleri gereğince hakim, tarafların ileri sürdükleri maddi vakıalar ve bunlara bağlı netice-i taleplerle bağlı ve fakat hukuki tavsiflerle bağlı olmayıp, kanunları re"sen uygulamakla ve neticeye vardırmakla yükümlüdür. Bu durumda mahkemece, davanın dava tarihi itibariyle yürürlükte bulunan TBK"nın 19. (818 sayılı BK"nın 18 ) maddesinde düzenlenmiş muvazaa iddiasına dayalı iptal istemine ilişkin olduğunun kabulü ile ispat yükü yönünden genel ilkelere uygun olarak uyuşmazlığın çözümlenmesi gerekirken, davanın tavsifinde yanılgıya düşülerek ve ispat yükü davalıya yüklenerek yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı...temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, anılan davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 23.12.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.