MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi



Taraflar arasındaki baz istasyonunun kaldırılması davasından dolayı mahal mahkemesinden verilen yukarıda gün ve sayısı yazılı hükmün; Dairemizin 04.10.2016 gün ve 2016/4707 Esas - 2016/7816 Karar sayılı ilamı ile bozulmasına karar verilmişti. Süresi içinde dahili davalı ... A.Ş. vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla, dosya içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü:

K A R A R

Dava, sağlığa zarar vermesi sebebiyle davalı şirketlere ait baz istasyonlarının kal’i istemine ilişkindir.
Davacılar vekili, davalı şirket adına tapuda kayıtlı olan 128 ada 1 sayılı parsel üzerindeki davalı ve 29.09.2014 tarihli dilekçesi ile HMK 124/4 maddesi gereğince davaya dahil edilen şirketlere ait baz istasyonlarının sağlığa zararlı olduğu nedeniyle kal’i istenmiştir.
Davalı ...Ş. vekili, taşınmaz üzerindeki üç adet baz istasyonlarının dahili davalı şirketlere ait olduğunu beyanla husumet ve esas yönünden reddini savunmuştur.
Dahili davalı şirket vekilleri, ayrı ayrı cevap dilekçeleri ile yasa ve yönetmelik hükümlerine uyğun çalıştıklarını davacıların diğer iddialarının soyut nitelikte olduğunu beyanla davanın reddini ayrı ayrı savunmuşlardır.
Mahkemece, yapılan keşif ve alınan uzman bilirkişi raporlarına göre baz istasyonlarının 21.04.2011 tarihli yönetmelik hükümlerine ve limit değerlerine uygun çalıştıkları belirtilmiş ise de, davacılar vekilinin bir kısım davacılara ait ibraz ettiği doktor raporları ve duruşmada dinlenen şahit beyanları ve HGK"nın 2012/4-147-327 sayılı emsal kararı gerekçe gösterilerek davacıların sağlık yönünden rahatsızlıkları nedeniyle iddia sabit görülüp davanın kabulüne karar verilmiş, dahili davalılar ... A.Ş. vekili ve... A.Ş. Vekili ile ... A.Ş. vekilinin ayrı ayrı temyizi üzerine hüküm Dairemizin 04.10.2016 tarihli, 2016/4707-7816 Esas-Karar sayılı ilamıyla; dahili davalı ... A.Ş. Vekilinin temyizinin süresinde olmadığından temyiz isteğinin reddine, dahili davalılar ... A.Ş. vekili ve... A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile ilgili yönetmelik ve tebliğnamede belirlenen ölçüm sertifikası almış uzman bilirkişilerden oluşan kuruldan rapor alınarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiğinden söz edilerek hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Dahili davalı ... A.Ş. vekili, karar düzeltme isteğinde bulunmuştur.
Baz istasyonları, 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanununun 37. maddesi gereğince BTK tarafından bu konuyu düzenleyen Yönetmelikteki yer, ölçü ve limit değerlere göre verilen güvenlik sertifikası gereğince kurulan, günümüzde haberleşme ve iletişimin sağlanmasında önemli bir yeri olan, genel olarak alıcı verici antenleri sayesinde elektromanyetik dalgaları (sinyalleri) alma ve gönderme işlemi yapan sistemlerdir. Konuşmanın az olduğu kırsal alanlarda 35 km’lik, konuşma trafiğinin daha yoğun olduğu şehir merkezlerinde ise 1-2 km’lik bir mesafe içinde hizmet verebilen, çıkış güçleri oldukça düşük olan cihazlardan oluşmaktadır.
Ulaşılan son teknolojik gelişmelere göre, telefonla haberleşme ve iletişimin sağlıklı ve verimli olarak gerçekleştirilebilmesi için baz istasyonlarının bal peteği benzeri hücresel bir yapıda ve her bir peteğin içinde de en az bir baz istasyonu bulunacak şekilde kurulması zorunludur. Her bir istasyon kapasitesi itibariyle belirli sayıda abonenin haberleşmesini sağlayabileceğinden nüfusun yoğun olduğu yerleşim merkezlerinde daha çok sayıda baz istasyonu kurulması gerekmektedir. Şehirlerin dışına çıkartılmaları halinde hücresel yapı bozulacağından haberleşme ve iletişimin sağlanabilmesi için gerek baz istasyonlarından abonelere gerekse abonelerden baz istasyonlarına karşılıklı olarak gereğinden çok yüksek elektromanyetik dalgalar gönderilmek zorunda kalınacak, toplum sağlığı olumsuz yönde etkilenecektir.
Diğer taraftan, 05.11.2008 tarihli ve 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu ve bu kanun gereğince çıkartılan yönetmelik uyarınca baz istasyonlarının sağlığa zarar vermeyecek şekilde; nerede, nasıl, hangi ölçü ve limitler dahilinde kurulacağını belirleme ve kurallarını koyma işlemleri, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanlığının (BTK) görev ve yetkisindedir.
İnsan sağlığına etkileri konusunda başta Dünya Sağlık Örgütü olmak üzere, Uluslararası İyonlaştırmayan Radyasyondan Koruma Komisyonu (ICNIRP), Elektrik Elektronik Mühendisleri Enstitüsü (IEEE) gibi bir çok uluslararası kuruluşun yapmış oldukları çalışmaların neticesinde bir takım sınır değerler belirlenmiştir. BTK tarafından yürürlüğe konulan yönetmelikte de Türkiye’de geçerli olacak sınır değerleri; İngiltere, Amerika, Kanada, ICNIRP ve Avrupa Birliğinin kabul ettiği değerin yaklaşık 1/4 "ü olarak kabul edilmiştir.
Sağlığa zarar verdiği iddiası dışında baz istasyonlarının sertifikada belirtilen limit değerlere ve güvenlik mesafesine uygun olarak kurulmadığı, başlangıçta uygun kurulsa dahi sonradan sertifikadaki limit değer ve güvenlik mesafelerine aykırı davranıldığı gerekçesi ile kaldırılmasına ilişkin talep ve itirazların ilgili mevzuat gereğince BTK’ya yapılması gerekmektedir. Bu kurumun uygulamalarına ve kararlarına karşı da idari yargıda dava açılmalıdır. Keza davacı, baz istasyonunun limit değerlere ve güvenlik mesafelerine uygun olmasına rağmen zararlı olduğunu iddia ediyorsa, idari yargıda idareye karşı yönetmeliğin iptali davası açması gerekir.
Adli yargıda görülecek davalarda ise davanın kabul edilebilmesi için öncelikle baz istasyonunun yönetmelikte belirtilen limit değerlere uygun bulunmadığı ve sağlığa zarar verdiğine ilişkin iddiaların kanıtlanması gerekir. Bunun için de öncelikle ölçümleri yapacak olan bilirkişilerin nasıl seçilmesi gerektiği hususunun açıklığa kavuşturulmalıdır.
21.04.2011 tarihli Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Elektronik Haberleşme Cihazlarından Kaynaklanan Elektromanyetik Alan Şiddetinin Uluslararası Standartlara Göre Maruziyet Limit Değerlerinin Belirlenmesi, Kontrolü ve Denetimi Hakkında Yönetmeliğin 12. maddesi gereğince bu Yönetmelikte yer alan güvenlik mesafelerinin ölçümünün üniversitelerin; elektrik-elektronik, haberleşme, fizik mühendisliği, fizik lisansı veya elektromanyetik dalgalar ile ilgili dersleri alarak teknik bölümlerin birinden veya meslek yüksek okulu ile liselerinin elektrik, elektronik haberleşme teknolojisi (telekomünikasyon, haberleşme, haberleşme teknolojisi, elektronik haberleşme), elektronik teknoloji (elektrik-elektronik, elektrik elektronik teknikerliği, elektronik, endüstriyel elektronik) bölümlerinden mezun olan personel tarafından yapılacağı ve ölçüm işlemleri ölçüm sertifikası almış olan personel tarafından yapılabileceği,
Aynı Yönetmelikte yer alan Ölçüm Yapacak Personelin Nitelikleri ve Ölçüm Sertifikası Alınmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğin 4. maddesinde ise; Sertifika Başvurusu Yapacakların Nitelikleri, Kurs Süresi ve Zamanı, Kursun İçeriği, Kurs Ücreti, Devam Zorunluluğu, Değerlendirme ve Belge Verilmesi, Sertifika başvurusu yapacakların nitelikleri, 5. maddesinde; Kurs süresi ve zamanı, 6. maddesinde; Kursun içeriği, 10. maddesinde ise; Elektromanyetik alan ölçüm sertifikası verilmesi ve iptali usulü düzenlenmiştir.
Dairemizin yukarıda belirtilen ilkeleri doğrultusunda dava konusu baz istasyonunun yönetmelikte belirtilen limit değerlere ve güvenlik mesafesine uygun olup olmadığı, davacının sağlığına zarar verip vermediği konusunda tarafların göstermiş oldukları deliller toplanıp yine yukarıda açıklanan Yönetmelik ve Tebliğname hükümleri dikkate alınarak belirlenecek uzman bilirkişiler marifetiyle keşif yapılarak alınacak bilirkişi raporları ve tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir.
Komşuluk hukukundan kaynaklanan hallerde elatmanın önlenmesi davası açılabilmesi için, kural olarak bir zararın doğmuş olması gerekir. Ancak, istisnai durumlarda, henüz zarar doğmadığı halde, yakın gelecekte zarar doğacağı pek muhtemel veya muhakkak ise bu hak kullanılabilir. Bu nedenle baz istasyonlarının uzun vadede sağlığa zarar vereceği/verebileceği, baz istasyonlarından psikolojik olarak etkilenildiği etkilenileceği vs. şeklindeki kanıtlanması mümkün olmayan soyut iddialarla açılan davaların dinlenmesi mümkün değildir.
Somut olaya gelince;
Yukarıda belirtilen ilgili Yönetmelik ve Tebliğname hükümleri dikkate alınarak belirlenecek uzman bilirkişiler marifetiyle keşif yapılması gerekirken BTK"da görevli kişinin katılımıyla keşif yapılarak yazılı gerekçe ile davanın kabulüne karar verilmesi doğru olmamıştır.
Bu nedenle mahkemece, davaya konu baz istasyonlarının 21.04.2011 tarihli Yönetmelik hükümlerine göre limit değerlere ve güvenlik mesafelerine uygun olarak işletilmekte olup olmadığı hususunda aynı yönetmelik ve tebliğnamede belirlenen ölçüm sertifikası almış uzman bilirkişilerden oluşan kuruldan rapor alınarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, BTK"da çalışan bilişim uzmanı bilirkişinin düzenlediği rapora itibar edilerek yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
Dahili davalı ... A.Ş"nin temyiz talebi, süresinde yapılmadığı gerekçesiyle reddedilmiş ise de, gerekçeli kararı 08.04.2015 tarihinde tebliğ alan dahili davalı ... A.Ş. vekilinin hükmü, 21.04.2015 tarihinde UYAP üzerinden gönderdiği dilekçeyle süresinde temyiz ettiği anlaşılmıştır. Temyize gelen tüm dahili davalıların temyiz itirazlarının kabulüyle, hükmün yukarıdaki gerekçeyle bozulması gerekirken, sehven dahili davalı ... A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarının süresi geçtiğinden bahisle reddiyle hükmün bozulmasına karar verildiği bu defa yapılan inceleme sonucu anlaşıldığından karar düzeltme isteğinin kabulü ile Dairemizin 04.10.2016 tarihli ve 2016/4707 Esas, 2016/7816 Karar sayılı ilamının kaldırılarak kararın belirtilen gerekçeyle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle dahili davalı ... A.Ş. vekilinin karar düzeltme itirazlarının kabulü ile Dairemizin 04.10.2016 tarihli ve 2016/4707 Esas, 2016/7816 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA, temyiz olunan kararın açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, peşin yatırılan karar düzeltme ret harcının istek halinde yatırana iadesine, 11.12.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.