14. Hukuk Dairesi 2017/4854 E. , 2017/9228 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 20.09.2012 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 25.12.2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılardan ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra Dairemizin 17.04.2017 günlü mahalline iade kararı sonrası dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, ortaklığın giderilmesi isteğine ilişkindir.
Davacılar vekili, 292, 519, 1174, 585, 13, 1165, 15, 1164, 450, 734 ve 7 parsel sayılı taşınmazlar üzerindeki ortaklığın giderilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece, talepten vazgeçildiğinden 7 parsel sayılı taşınmaz hakkında karar verilmesine yer olmadığına, diğer taşınmazlar hakkında davanın kabulü ile ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiştir.
Hükmü, davalılardan ... temyiz etmiştir.
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır.
Paydaşlığın giderilmesi davasını paydaşlardan biri veya birkaçı diğer paydaşlara karşı açar. HMK"nın 27. maddesi uyarınca davada bütün paydaşların yer alması zorunludur. Paydaşlardan veya ortaklardan birinin ölümü halinde alınacak mirasçılık belgesine göre mirasçılarının davaya katılmaları sağlandıktan sonra işin esasının incelenmesi gerekir.
Mahkemece paydaşlığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmesi halinde satışın nasıl yapılacağının ve satış bedelinin ne şekilde dağıtılacağının hüküm sonucunda gösterilmesi gerekir.
Satışına karar verilen taşınmaz;
a)Paylı mülkiyet hükümlerine konu ise satış bedelinin paydaşların tapudaki payları oranında,
b)Elbirliği mülkiyeti hükümlerine tabi olması halinde satış bedelinin mirasçılık belgesindeki paylar oranında,
c)Hem paylı, hem de elbirliği mülkiyeti halinin bir arada bulunması halinde ise satış bedelinin tapudaki ve mirasçılık belgesindeki paylar nazara alınarak dağıtılmasına karar verilmesi gerekir.
1-Dava konusu 292, 519, 1174, 585, 13, 1165, 15, 1164, 450 parsel sayılı taşınmazlar yönünden; gayrimenkullerin satış bedeli üzerinden binde 11,38 harcın paydaşlardan payları oranında alınması gerekirken, kimlerden ve ne şekilde tahsil edileceğinin belirtilmemesi doğru görülmemiş ise de, belirtilen husus kararın bozulmasını ve yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden HUMK"nın 438/7. maddesi gereğince hüküm sonucunun bu parseller yönünden aşağıdaki şekilde düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir.
2-Dava konusu 734 parsel sayılı taşınmaz yönünden; dava konusu taşınmazda 1/2 pay maliki olan ...’in davada taraf olmadığı anlaşılmıştır. Taraf teşkili kamu düzeninden olup mahkemece, yargılamanın her aşamasında re’sen araştırılır. O halde, adı geçen kayıt malikinin sağ ise kendisine ölü ise ibraz ettirilecek mirasçılık belgesine göre tespit edilecek mirasçılarına dava dilekçesinin tebliği ile davada yer almalarının sağlanması, daha sonra işin esası hakkında bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile, (1) numaralı bent gereğince, dava konusu 292, 519, 1174, 585, 13, 1165, 15, 1164, 450 parsel sayılı taşınmazlar yönünden hüküm fıkrasının 3.bendi çıkarılarak yerine "3- Satış bedeli üzerinden hesaplanacak %011,38 (binde 11.38) oranındaki harçtan peşin alınan harcın mahsubu ile bakiyesinin taraflardan payları oranında alınarak Hazineye irat kaydına" sözcüklerinin eklenmesine, hükmün HUMK"nun 438/7. maddesi gereğince DEĞİŞTİRİLMİŞ ve DÜZELTİLMİŞ bu şekliyle ONANMASINA, (2) numaralı bent uyarınca, dava konusu 734 parsel sayılı taşınmaz yönünden hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair hususların şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 11.12.2017 tarihinde oybirliği ile karar verildi.