Taraflar arasındaki “alacak” Davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; İstanbul 11. Asliye Ticaret Mahkemesince davanın reddine dair verilen 11.07.2006 gün ve 2005/74 E.- 2006/385 K.  sayılı kararın incelenmesi davacı vekilince istenilmesi üzerine, Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 03.04.2008 gün ve 2006/11924 E.-2008/4374 K. sayılı ilamı ile; (...Davacı vekili, davalı şirket ile dava dışı ... Ltd. Şti. arasındaki 01.06.2004 tarihli “Uzman Ekip Sözleşmesi” kapsamındaki işlerde kullanılacak ekipmanların gümrük çıkış işlemlerinin süratle tamamlanması ve ekipmanların şantiyede hazır bulundurulmasını sağlamak amacıyla 07.06.2004 tarihinde kira sözleşmesi yapıldığını, anılan taraflar ile müvekkili şirket arasında imzalanan 14.09.2004 tarihli protokol ve protokol eki ile müvekkilinin vereceği avans teminat mektubu karşılığında davalının müvekkiline (80.000)USD avans ödemesinin kararlaştırıldığını, davalının protokolle üstlendiği avans ödeme edimini yerine getirmediği gibi müvekkilince hazırlanan 08.09.2004 tarih ve (80.000)USD tutarındaki teminat mektubunu 01.12.2004 tarihinde paraya çevirdiğini, 02.12.2004 tarihli ihtarnameyle de değinilen tüm sözleşme ve protokolleri feshettiğini ihbar ettiğini, davalının teminat mektubunu paraya çevirmesinin haksız iktisap oluşturduğunu ileri sürerek, (80.000) USD. nin faiziyle davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, mübrez belgelere ve bilirkişi raporuna dayanılarak, 14.09.2004 tarihli protokolle davacının dava dışı ... Ltd. Şti. ile birlikte davalıya karşı kiraya veren sıfatı ile belirlenen malzeme ve ekipmanları 12.10.2004 tarihinde Cezayir’deki şantiyede hazır etmeyi üstlendiği, davalının (80.000)USD avansı dava dışı ...’e ödediği, karşılığında da davacının aynı miktar teminat mektubunu davalıya verdiği ve sorumluluğunun bu miktarla sınırlı olduğunun kararlaştırıldığı, protokolle üstlenilen edim yerine getirilmeyince davalının davacının lehtarı bulunduğu avans teminat mektubunu vadenin de açık olması nedeniyle ihtara gerek olmaksızın nakde çevirmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı bilirkişi kurulundaki ayrık raporda belirtilen görüşün yerinde olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Dava, davalı ile dava dışı ...… Ltd. Şirketi arasında imzalanan 07.06.2004 tarihli sözleşmeyle Subservis’in listede belirtilen ekipmanların Cezayir’deki şantiyesinde (7) ay süreyle kararlaştırılan bedel karşılığında davalı şirkete kiraya verilmesine ilişkin ...’in üstlendiği edimden davacının da bu şirketle birlikte davalıya karşı müştereken ve müteselsilen sorumlu olacağına dair davacının katılımı ile düzenlenen 14.09.2004 tarihli protokolün 4 ve 5.maddeleri uyarınca davacının temin etmiş olduğu 08.09.2004 tarih ve 754707 nolu (80.000)USD tutarındaki teminat mektubu karşılığında S..ve davacıya daha önce deniz seferi sırasında kaybolan dubanın yerine gönderilecek dubanın yapımı için (80.000)USD ilave ara avans vermeyi kabul eden davalının protokolle üstlendiği avans ödeme edimini davacıya karşı ifa etmediği halde davacının temin ettiği teminat mektubunu hukuka aykırı olarak paraya çevirdiği iddiasına dayalı teminat mektubu bedelinin faiziyle istirdadı istemine ilişkindir.
Avans teminat mektupları, teminat mektubu lehtarının muhataptan aldığı avansın gerekli kıldığı edimini temel ilişkiye konu anlaşmayla kararlaştırılan biçimde ifa etmeme halini güvence altına almak amacıyla avans ödemesinde bulunan sözleşme tarafına verilir. Böylece, lehtar ile muhatap arasındaki asıl sözleşmede edim borçlusunun edimini ifa için şart koşulan karşı tarafın ön avans ödemesi kural olarak edim borçlusunun sözleşmeyle öngörülen hak edişlerinden kesilecek olmasının taşıdığı riziko, avans ödeyen bakımından avans teminat mektubu ile güvence altına alınmış olur. Yani, muhatap tarafından avans teminat mektubunun paraya çevrilebilmesi için sözleşmeyle kararlaştırılan biçimde ödenen avansın konusuz kalması, ödeme yapılanın hak edişlerinden kesilme olanağının kalmaması veya teminat mektubu verenin (lehtar) üstlendiği edimini yerine getirmemesi gerekir.
Protokolden önce düzenlenen teminat mektubu ile davacının taraf olmadığı 07.06.2004 tarihli kira sözleşmesi hükümlerine göre davalı tarafından davacıya avans olarak ödenecek (80.000) USD’nin davacının edimini tamamen veya kısmen yerine getirmemesi durumunda düzenleyen bankaca davalı muhataba ödenmesi taahhüt edilmiştir.
Davalı muhatap, 14.09.2004 tarihli protokolle üstlendiği (80.000)USD avans ödeme borcunu 16.09.2004, 23.09.2004 ve 30.09.2004 tarihlerinde üç taksit halinde dava dışı kiralayan (S...Ltd.) adına gönderdiği banka havaleleriyle ifa etmiş olmakla birlikte, avans teminat mektubu metni ve 14.09.2004 tarihli protokol uyarınca davacıya herhangi bir avans ödemesi yapmamış olmasının protokolde davalı kiracının davacı veya S...e yapacağı avans ödemesinin her ikisi yönünden geçerli bir ödeme olacağı yolunda açık bir hüküm bulunmaması karşısında doğuracağı hukuki sonuçlar tartışılıp irdelenmeden uyuşmazlığı salt TTK.’nun 7.maddesi hükmü çerçevesinde değerlendiren bilirkişi kurulu çoğunluğunun yetersiz raporu doğrultusunda davanın reddi doğru bulunmamıştır…) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

TEMYİZ EDEN: Davacı vekili

HUKUK GENEL KURULU KARARI

Hukuk Genel Kurulu"nca incelenerek  direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve direnme kararının verildiği tarih itibariyle H.U.M.K.2494 sayılı Yasa ile değişik 438/II.fıkrası hükmü gereğince  duruşma isteğinin reddine karar verilip dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Davalı ile davacı ve dava dışı S.. Ltd. Şti. arasında imzalanan 14.09.2004 tarihli protokolde; davacının, dava dışı S.. Ltd. Şti. ile birlikte davalıya karşı kiraya veren sıfatı ile kira sözleşmesine konu tüm işlerin yerine getirilmesinden müştereken ve müteselsilen sorumlu olacağı ve davacının, temin ettiği 08.09.2004 tarih ve 80.000 Dolar tutarındaki teminat mektubu karşılığında, davalının da; davacı ve Subservis’e(Kiraya Veren) söz konusu dubanın yapımı için 80.000 USD tutarında ilave ara avans vereceği kararlaştırılmıştır.
Borçlar Kanununun 148. maddesinin 3. fıkrasında; "müteselsil alacaklılardan birine vaki tediye ile borçlu bütün alacaklılara karşı beri olur" hükmü mevcuttur. Sözü edilen bu hüküm karşısında, 14.09.2004 tarihli protokol hükümleri de nazara alınarak, davacı ile dava dışı S.. Ltd. Şti. nin müştereken ve müteselsilen sorumlulukları üzerinde durulması ve sonucuna göre bir hüküm tesisi gerekirken mahkemece bu hususun göz ardı edilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Açıklanan nedenlerle usul ve yasaya uygun bulunmayan direnme kararının bozulması gerekir.
SONUÇ: Davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile direnme kararının yukarıda gösterilen nedenlerden dolayı HUMK.’un 429.maddesi gereğince BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harçlarının geri verilmesine 07.10.2009 gününde, oybirliği ile karar verildi.