Taraflar arasındaki “İtirazın İptali" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; İzmir Asliye 5. Ticaret Mahkemesince davanın reddine dair verilen 27.12.2004 gün ve 2004/351 E.-2004/948 K. sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 12.06.2006 gün ve 2005/6570 E.-2006/6819 K. sayılı ilamı ile; (...Davacı vekili, davalının talebi üzerine İzmir Limanı"ndan İsrail/Ashdod Limanı"na "...Sun" gemisiyle çeşitli konişmento muhteviyatı emtiaların taşındığını, bu taşımadan doğan alacağın bir kısmının ödenmediğini, tahsili için yapılan icra takibinin itirazla durduğunu ileri sürerek, itirazın iptaline, takibin devamına ve % 40 inkar tazminatı hükmedilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davacının konteynerleri zamanında teslim etmediğini, sayım yapılmadığını, varış limanında tartı ve sayım işlemlerinin gerçekleştirildiğini, yapılan masrafların alıcılar tarafından satış bedelinden mahsup edildiğini, bu miktarın navlun bedelinden düşüldüğünü savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, toplanan kanıtlar ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, davacı olarak gösterilen "Negotiable Fiata Multi Model Transport" kelimelerinin herhangi gerçek veya tüzel kişiyi ifade etmediği, davacının taraf ehliyetinin bulunmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
1-Dava, taşıma sözleşmesinden kaynaklanan alacağın tahsiline yönelik itirazın iptali istemine ilişkindir. 28.04.2004 tarihinde yürürlüğe giren 5136 Sayılı Yasa ile 6762 sayılı Türk Ticaret Yasası"nın 4 ncü maddesine eklenen fıkrada, iş durumunun gerekli kıldığı yerlerde Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu"nun olumlu görüşü ile Adalet Bakanlığı"nca, bu Yasanın dördüncü kitabında yer alan deniz ticaretine ilişkin ihtilaflara bakmak ve asliye derecesinde olmak üzere Denizcilik İhtisas Mahkemeleri kurulacağı, bu mahkemelerin yargı çevresinin Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu tarafından belirleneceği düzenlenmiştir. Anılan yasal düzenleme doğrultusunda Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu"nun 20.07.2004 gün ve 370 sayılı kararıyla da, bu tür davalara denizcilik ihtisas mahkemesi bulunmayan yerlerde birden fazla ticaret mahkemesi bulunması halinde (1) numaralı ticaret mahkemesinin bakacağı belirlenmiştir. Deniz ihtisas mahkemesi sıfatlı ticaret mahkemesi ile diğer mahkemeler arasındaki ilişki, görev ilişkisidir.
Somut olayda dava konusu taşıma, deniz yoluyla gerçekleştirilmiştir. Uyuşmazlık, 6762 sayılı TTK. nun "Deniz Ticareti" başlıklı 4 ncü kitabındaki 893 ve onu izleyen maddelerde düzenlenen hükümler dikkate alınarak çözümlenecektir. Dolayısıyla görevli mahkeme, Denizcilik İhtisas Mahkemesidir. Görev hususu, temyiz dahil yargılamanın her aşamasında kendiliğinden dikkate alınacaktır. Bu durum karşısında, mahkemece görevsizlik kararı verilmesi gerekirken, yazılı şekilde işin esasına girilerek hüküm kurulması doğru görülmemiş, kararın bozulması gerekmiştir.
2-Bozma sebep ve şekline göre, davacı vekilinin temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
TEMYİZ EDEN: Davacı vekili
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulu’nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, mahkeme kararında açıklanan gerektirici nedenlere ve özellikle Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 19.04.2006 gün E:2007/11-58 K:2006/228; 22.11.2006 gün E:2006/11-720 K:2006/745; 04.04.2007 gün E:2007/11-189 K:2007/193; 20.06.2007 gün E:2007/11-440 K:2007/434; 26.03.2008 gün E:2008/11-277 K: 2008/280; 08.10.2008 gün E:2008/11-629 K:2008/610; 28.01.2009 gün E:2009/11-9 K:2009/27 sayılı kararlarında da, yeni bir mahkeme kurulurken o mahkemenin kuruluş yasasında zaman bakımından faaliyete geçme gününden önceki uyuşmazlıklara bakacak mahkemelerle ilgili özel bir düzenleme bulunmadığı takdirde her uyuşmazlığın meydana geldiği tarihte bu işe bakacak olan mahkemece çözümlenmesi gerektiği ilkesinin benimsenmiş olmasına; bu itibarla, taraflar arasındaki uyuşmazlığı yargılayacak ve çözecek olan mahkemenin, uyuşmazlığın doğmasından önce kanunen belli olan İzmir 5. Asliye Ticaret Mahkemesi bulunmasına, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu tarafından Denizcilik İhtisas Mahkemesi konusunda dava tarihinden sonra görevlendirilen İzmir 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin davaya bakma olanağı bulunmamasına göre; temyize konu davada İzmir 5. Asliye Ticaret Mahkemesinin görevli olduğuna ilişkin olarak Yerel Mahkemece verilen direnme kararı yerindedir.
Ne var ki, esasa ilişkin temyiz itirazları Özel Dairece incelenmediğinden, bu konuda inceleme yapılmak üzere dosya Özel Daireye gönderilmelidir.
S O N U Ç: Yukarıda açıklanan nedenlerle direnme uygun bulunduğundan, davacı vekilinin esasa ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın 11. HUKUK DAİRESİNE GÖNDERİLMESİNE, 07.10.2009 gününde oybirliği ile karar verildi.
