Yargıtay 20. Hukuk Dairesi 2019/6123 Esas 2020/325 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

İpoteğin kaldırılması ve menfi tespit istemine ilişkin olarak açılan davada İstanbul 15. Asliye Ticaret ve Manavgat 1. Asliye Hukuk (Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R

Dava ipoteğin kaldırılması ve menfi tespit istemine ilişkindir.
Manavgat 1. Asliye Hukuk Mahkemesi (Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla); icra takibi ... 10. İcra Müdürlüğünün 2018/2774 Esas sayılı dosyasında başlatıldığından davalının şirket merkezi İstanbul ili olduğundan ve taraflar arasındaki yetki sözleşmesinde İstanbul mahkemelerinin yetkili olarak belirlendiği gerekçesi ile İstanbul Asliye Ticaret Mahkemelerinin yetkili olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
İstanbul 15. Asliye Ticaret Mahkemesince; somut olayda davacı ... ili, ... ilçesi, ... köyü, ... mevkii 520 ada 114 parsel sayılı taşınmaz üzerine konulan 14/09/2007 tarihli 9122 yevmiye numaralı teminat ipoteğinin kaldırılmasını, bu ipotek nedeniyle ... 10. İcra Dairesinin 2018/2774 Esas sayılı dosyasında aleyhine başlatılan ipoteğin paraya çevirilmesi yoluyla takipte borçlu olmadığının tespitini talep etmiştir. Manavgat 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/217 E. - 2019/105 K. sayılı 13/03/2019 tarihli kararı ile taraflar arasındaki protokolün 13. fıkrasında İstanbul Mahkemeleri yetkili kılındığından yetkisizlik kararı verilmiştir. Ancak 6100 sayılı HMK"nın 12/1. maddesi gereğince taşınmazın aynına ilişkin ipoteğin kaldırılması davasında, taşınmazın bulunduğu yer olan Manavgat mahkemeleri kesin yetkilidir. Yetkinin kesin olduğu hallerde kamu düzeni nedeniyle mahkemece re"sen gözetileceği gerekçesi ile yetkisizlik kararı verilmiştir.
Somut olayda, davacı menfi tespit istemiyle taşınmaz üzerindeki ipoteğin kaldırılmasını da talep etmektedir. Taşınmazın aynına ilişkin davaların taşınmazın tapu siciline kayıtlı bulunduğu yer mahkemesinde açılması gerektiği 6100 sayılı HMK"nın 12/1. maddesinde hüküm altına alınmıştır. Taşınmaz üzerindeki ayni hakka ilişkin veya ayni hak sahipliğinde değişikliğe yol açabilecek davaların, taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinde açılması hakkındaki bu yetki kuralı kamu düzenine ilişkin ve kesin olduğu için, bu konuda yetki sözleşmesi yapılamaz ve yetki sözleşmesi ile başka yetkili mahkeme kararlaştırılamaz.
Bu durumda uyuşmazlığın taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi olan Manavgat 1. Asliye Hukuk Mahkemesinde (Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri gereğince Manavgat 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin (Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 23/01/2020 gününde oy birliğiyle karar verildi.