MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki menfi tespit davasının bozmaya uyularak yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün davalı ...Ş. vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

- KARAR -

Davacılar vekili, davalı ... Türk Motor Sanayi ve Ticaret A.Ş. nin 26.04.2000 tarihli ihtarname ile 04.08.2000 vadeli 3.837,50 TL bedelli, 01.12.2000 vadeli 3.837,50 TL bedelli ve 30.07.2001 vadeli 5.116,00 TL bedelli bonolardan dolayı müvekkillerinden alacak talep ettiğini, bu bonolardaki imzaların müvekkillerine ait olmadığını ileri sürerek müvekkillerinin söz konusu bonolar nedeniyle davalıya borçlu olmadıklarının tespitini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... Türk Motor Sanayi ve Ticaret AŞ" ne dava dilekçesi tebliğ edilememiş, dava konusu alacağı temlik aldığı gerekçesi ile dahili davalı ... Motor ve Traktör San. A.Ş. (eski unvan ... Çelik Yapı İnşaat San. ve Tic. A.Ş.) davaya dahil edilmiştir.
Dahili davalı ... Motor ve Traktör San. A.Ş. (eski unvan ... Çelik Yapı İnşaat San. ve Tic. A.Ş.) vekili, hukuk usulünde dahili dava müessesesi olmadığından davacıların dahili dava istemlerinin reddi gerektiğini, müvekkilinin iyi niyetli 3. kişi konumunda olduğunu, bu bakımdan senet metninden anlaşılmayan esasa ilişkin defi ve itirazların müvekkili şirkete yöneltilemeyeceğini, Konya 1 Asliye Ticaret Mahkemesinin 2000/1119 esas sayılı dosyasının henüz kesinleşmediğini ve bu dosya nedeni ile derdestlik itirazında bulunduklarını beyan ederek, dahili dava istemlerinin reddine karar verilmesini talep etmiş, bu beyanının akabinde 08.04.2011 havale tarihli beyanında özelleştirme yolu ile .../Türk Motor ve Traktör Sanayii işletmesini ve içerisinde bulunan menkul malları özelleştirme idaresinin yazısına istinaden aldıklarını, şirket hak ve borçlarını devralmadıklarını, bu bağlamda söz konusu .../Türk Motor ve Traktör Sanayi işletmesinin halefinin ...olduğunu, husumetin ona yönlendirmesi gerektiğini, kendileri hakkında davanın husumet nedeniyle reddi gerektiğini beyan etmiştir.
Mahkemece yapılan yargılama sonunda; davaya konu bonolar hakkında, davanın açıldığı tarih itibarı ile bono zamanaşımı süresinin ve zamanaşımı süresine ilave olarak sonrasında sebepsiz zenginleşme davası açma süresi olan 1 yıllık sürelerin geçtiği, her ne kadar dava tarihi itibariyle bonolar zamanaşımına uğramış ise de kendilerine gönderilen ihtar nedeniyle davacıların borçlu bulunmadıklarının tespitini istemekte hukuki yararlarının bulunduğu gerekçesi ile menfi tespit talebinin kabulüne karar verilmiş, ihtar tarihinden sonra bu bonolara dayanarak davacılar aleyhine bir takip yapılmamış olması ve ihtar tarihinden itibaren de zamanaşımı sürelerinin dolmuş olması nedeniyle davalının böyle bir davanın açılmasına sebebiyet vermemiş olduğu gerekçesi ile davacıların yaptığı yargılama giderlerinin kendi üzerlerinde bırakılmasına karar verilmiş, hüküm davalı ... Türk Motor Sanayi ve Ticaret AŞ ye izafeten ... Holding A.Ş. vekili ve davalı ... Motor ve Traktör San. A.Ş. (eski unvan ... Çelik Yapı İnşaat San. ve Tic. A.Ş.) vekilince temyiz edilmiş Dairemizin 01/06/2016 tarihli 2016/4671 -2016/9850 ES.KAR. Sayılı ilamı ile “Dava ... Türk Motor Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ye karşı açılmış olup, adı geçen şirketin külli halefinin ... Holding A.Ş. olduğu dosya içerisindeki belge ve bilgilerden anlaşılmaktadır. Bu durumda yargılamanın ... Holding A.Ş."ye yönelik olarak yapılıp sonuçlandırılması gerekirken yazılı şekilde davada hasım olmayan ... Motor ve Traktör San. A.Ş. (eski unvan ... Çelik Yapı İnşaat San. ve Tic. A.Ş.) hakkında devam edilip hüküm kurulması isabetsizdir.” gerekçesiyle bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama neticesinde, dava konusu bonolar zamanaşımına uğramış iseler de davacıların gönderilen ihtar nedeniyle borçlu bulunmadığının tespitini istemekte hukuki yararları bulunduğu, ancak davacıya ihtar tarihinden sonra bu bonolardan dolayı bir takip olmadığı ve ihtar tarihinden itibaren de yasalarda öngörülen zamanaşımı süreleri dolmuş olması nedeniyle davalının böyle bir davanın açılmasına sebebiyet vermediği anlaşıldığı, ... Motor ve Traktör San. AŞ."nin (eski ünvanıyla ... Çelik Yapı İnşaat San ve Tic. A.Ş.) külli halefinin davalı ...Ş. olduğundan davanın kabulü ile, 04/08/2000 tarihli 3.837,50 TL, 01/12/2000 tarihli 3.837,50 TL, 30/07/2001 tarihli 5.116,00 TL"lik bonoların davanın açıldığı tarih itibarı ile TTK"nun 661 maddesine göre zamanaşımına uğradığı gerekçesiyle davanın kabulüne davacıların bu bonolardan dolayı borçlu olmadıklarının tespitine dair karar verilmiş olup hüküm davalı ...vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava zamanaşımına uğramış bonolardan dolayı borçlu bulunmadığının tespiti istemine ilişkindir. Davacılar dava dilekçesinde bonolardaki imzaların kendilerine ait olmadığını savunmuş ve sahtecilik iddiasına dayalı olarak menfi tespit isteminde bulunmuşlardır.
Mahkemece davaya konu bonoların davanın açıldığı tarih itibarıyla TTK 690 maddesi yollamasıyla TTK 661. maddesine göre 3 yıllık zamanaşımı süresinin dolduğu, yine BK 66. maddesindeki sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre bir yıllık dava açma zamanaşımı süresinin dolduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
HMK 25. maddesi uyarınca hakim iki taraftan birinin söylemediği şeyi veya vakıaları kendinden dikkate alamaz ve onları hatırlatabilecek davranışlarda dahi bulunamaz. Yine HMK 141. maddesi uyarınca iddia ve savunmanın genişletilmesi veya genişletilmesi karşı tarafın açık muvaffakatı olmaksızın yapılamaz. Bu nedenle mahkemece davacı tarafından dava dilekçesinde ileri sürülmeyen nedenlerin gerekçe yapılarak yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
Mahkemece davacıların sahtelik iddiası kapsamında taraf delillerini toplayarak davaya konu bonolardaki imzaların davacılara ait olup olmadığı hususunda grafoloji konusunda uzman bilirkişi aracılığıyla rapor aldırarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken HMK 25 ve 141. madde hükümlerine aykırı olarak yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiş hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan sebeplerle hükmün davacılar yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde temyiz eden davalıya iadesine, 13/02/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.