10. Hukuk Dairesi 2015/11834 E. , 2018/367 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, re’sen işyeri tescili işleminin iptali istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtilen gerekçelerle davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dosya kapsamı incelendiğinde, 30.05.2011 tarihinde meydana gelen kaza sonrası dava dışı ...’in vefat ettiği, kurum teftiş kurulunca yapılan soruşturma sonrası, söz konusu kazanın iş kazası ve davacının işveren olduğunun tespiti üzerine, davacı adına re’sen işyeri tescilinin yapıldığı, davacının işveren olmadığından bahisle işbu davayı açtığı, kurum müfettişi tarafından, her ne kadar müteveffa sigortalı, davacının kardeşi ...’ın yanında çalışıyor gözükse de, asıl işverenin davacı olduğu, ... ve sigortalının, davacının yanında çalışanlar olduğu (“...’ın, kardeşi olan davacının yurtdışında bulunması nedeni ile kardeşine ait koyunların kuzularına küpe takma suretiyle teşvikten de yararlanmak için 24.04.2011 tarihinde koyun işletmesi kurduğu ifade ve tespit edilmiştir” şeklinde ayrıca tespit yapıldığı), ceza dava dosyasının incelenmesinde, ...’ın kendi kullanımında olan traktörü yanında çoban olarak çalışan sigortalıya kullandırtmaktan ötürü kusurlu kabul edilerek ceza verildikten sonra hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verildiği ve bu hükmün kesinleştiği, yine ilgili ceza davasında, ...’ın kolluk ifadesinde, sigortalının kendi yanında çalıştığını beyan ettikten sonra, mahkeme beyanında, kardeşine ait koyunlara bakmak için çoban olarak tuttuğunu beyan ettiği, davacının olaydan bir ay sonra 29.06.2011 tarihinde hayvan yetiştiricileri odasına kaydolmak için başvurduğu ve 11.10.2011 tarihinde kabulünün yapıldığı, diğer taraftan davacı ile kardeşi ... arasında tarihi belli olmayan, para karşılığı hayvan alım satım sözleşmesinin bulunduğu, yine davacı adına tarım köy işleri bakanlığınca verilen işletme tescil belgesinde işletmenin 29.06.2011 tarihinde kayıt altına alındığının belirtildiği, mahkemece, bazı tanık beyanlarına başvurulduktan sonra, davacının yurt dışında bulunduğu sırada gönderdiği paralarla koyunların ... tarafından alınması, taraflar arasındaki sözleşmenin niteliği, davacının olaydan sonra hayvanları kendi adına tescil ettirmesi ile halen hayvancılık yapması, ...’ın davacının vekili gibi hareket etmesi ile ceza mahkemesindeki savunma nazarında, davanın reddine karar verildiği anlaşılmış ise de; söz konusu hüküm eksik araştırma ve incelemeye dayalıdır.
Somut olayda, davacı ile kardeşi olan ... ortaklık ilişkinin bulunup bulunmadığının araştırılması gerekmektedir. Zira, kurum müfettişi tespitinden de anlaşılacağı üzere olay tarihinden önce ...’ın kendi adına koyun işletmesi kurduğu belirgindir. Bu durumda ...’ın, sigortalıyı, hem kendi koyunlarını hem de davacının koyunlarına bakmak için mi tuttuğu araştırılmalı diğer taraftan ...’ın bu koyunları sayı ve tutar itibariyle alabilecek gücünün olup olmadığı tespit edilmelidir. Yine ...’ın kendi adına tespit edilen işyerine ait kayıtlar irdelenmek suretiyle taraflar arasındaki ilişkinin ortaya çıkarılması gerekmektedir. Öte yandan taraflar arasında imzalanan sözleşmede tanık olarak ismi geçen ...’ün de ifadesine başvurularak uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
Mahkemece, açıklanan maddi ve hukuki ilkeler gözetilmeksizin, eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak yazılı şekilde hüküm kurulması, usûl ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 23/01/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.