BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 20. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/566 Esas 2022/571 Karar Sayılı İlamı
Esas No: 2022/566
Karar No: 2022/571
Karar Tarihi: 27.09.2022
BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 20. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/566 Esas 2022/571 Karar Sayılı İlamı
T.C.
İSTANBUL
20. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2022/566 Esas
KARAR NO : 2022/571
DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 19/09/2022
KARAR TARİHİ : 27/09/2022
Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP: Talep eden vekilinin mahkememize verdiği dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirkete ait ortaklar karar defteri müvekkilinin tüm dikkat ve özeni göstermesine rağmen elde olmayan sebeplerle kaybolduğunu, şirket tasfiye halinde olup tasfiyeye ilişkin 15.09.2022 tarihinde karar alınması zorunluluğu doğduğunu, bu esnada ortaklar karar defteri bulunamadığını, müvekkilinin şirket işlemlerine devam edebilmesi için müvekkili şirkete ait karar defterinin zayi olduğuna dair belgenin verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Mahkememizce yapılan yargılama ve tüm dosya kapsamına göre; dava hukuki niteliği itibariyle, zayi belgesi verilmesi isteğine ilişkindir.
Davacı taraf dava dilekçesinde özetle; şirkete ait ortaklar karar defterinin tüm dikkat ve özenin gösterilmesine rağmen elde olmayan sebeplerle kaybolduğunu, şirket işlemlerine devam edilebilmesi için zayi belgesi verilmesini talep etmiştir.
Mahkememizin 21/09/2022 tarihli tensip zaptı ile; açılan davanın basit yargılama usulüne tabi olduğu ve hasımsız olduğu gözetilerek HMK 320/1 maddesi gereğince yargılamanın duruşma açılmayarak dosya üzerinden yapılmasına karar verildiği, tensip zaptı ile davacı tarafa zayi durumunun ne şekilde meydana geldiği hakkında beyanda bulunmak üzere 2 haftalık kesin süre verildiği, verilen kesin süre içerisinde davacı vekili tarafından dosyaya sunulan 27/09/2022 tarihli beyan dilekçesi ile müvekkiline ait karar defterinin şirket evraklarının taşınması esnasında zayi olduğunu beyan ettiği anlaşılmıştır.
6102 Sayılı Kanunun 82/7. Maddesi "Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebileceği davanın hasımsız olarak açılacağı belirtilmektedir.
TTK 18/2 maddesi "Her tacirin ticaretine ait bütün faaliyetlerinde basiretli bir iş adamı gibi hareket etmesi gerekir" hükmünü içermektedir.
Tacir basiretli bir iş adamı olmanın gerektirdiği özeni göstererek defter ve belgelerini saklamalı ve zayi olmaması için üzerine düşen bütün yükümlülükleri ihtimam ile yerine getirmelidir. TTK 82 ve 18. Madde kapsamında yapılan değerlendirmede; tacirin basiretli bir iş adamı olmanın gerektirdiği özeni göstererek defter ve belgelerini saklaması ve zayi olmaması için üzerine düşen bütün yükümlülükleri ihtimam ile yerine getirmesi gerekmektedir.
Davacının söz konusu düzenlemeden yararlanabilmesi için bir taraftan defterlerin ve belgelerin korunması amacı ile gereken dikkat ve ihtimamı göstermiş bulunması, diğer taraftan da ziya uğramanın onun iradesi dışında elinde olmayan bir neden ile meydana gelmiş olması gerekmektedir. İleri sürülen mücbir sebebin de defter ve belgelerin yok olması veya elden çıkması sonucunu doğuracak nitelik ve yoğunlukta olması, başka bir deyişle davacının iradesi dışında defter ve vesikaların tamamen veya kısmen kaybı yahut yok olması gerekmektedir.
Somut olayda; davacı; şirkete ait ortaklar karar defterinin taşınma sırasında kaybolarak zayi olduğunu ileri sürülmüştür. Tacirin TTK'nun 82/7. maddesindeki düzenlemeden faydalanabilmesi için öncelikle ticari defterlerin korunması amacıyla gerekli dikkat ve ihtimamı göstermiş olması gerekmektedir. Tacirin ticari defterlerini korumada gerekli dikkat ve özeni göstermediği hallerde zayi belgesi verilmesi talep edilemez. Taşınma sırasında kaybolma hali kanunda harici bir etken ile gerçekleşmiş olsa dahi önlenmesi mümkün olmayan mücbir sebep olarak kabul edilemeyeceğinden zayii belgesi talep koşullarının bulunmadığı anlaşılmakla davacı tarafça zayi belgesi isteminin reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.(Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 2013/5791 E. 2013/20560 K. Sayılı ilamı, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesinin 2022/841 E. 2022/675 K. Sayılı ilamı)
KARAR : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacı tarafça zayi belgesi isteminin REDDİNE
2-Yeteri kadar harç alındığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına,
3-Yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Davacı tarafça yatırılan gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde davacı tarafa iadesine,
Dair davacı taraf yokluğunda, kararın tebliğden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize yada mahkememize gönderilmek üzere başka yer Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek dilekçe ile ... Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 27/09/2022
Katip ...
e-imzalı*
Hakim ...
e-imzalı*
