Mahkemesi :İş Mahkemesi (Müstemir Yetkili)

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davalı ..."a ait işyerinde 2002 yılından 2008 yılına kadar, diğer davalı .... Garaj İşl. Pet. Tur. İth. İhr. Ltd. Şti."ye ait işyerinde 2008 yılından 30.09.2011 tarihleri arasında kesintisiz şekilde hizmet akdine tabi olarak geçen ve davalı Kuruma bildirilmeyen çalışma sürelerinin tespitine ilişkin davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. ve 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddeleri olup anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalıtisiz şekilde hizmet akdine tabi olarak geçen ve davalı Kuruma bildirilmeyen çalışma sürelerinin tespitine ilişkin davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. ve 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddeleri olup anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır. Yargılama sırasında resmi belge veya yazılı delil esas ise de; somut bilgilere dayanması ve inandırıcı olmaları koşuluyla tanık beyanları ile de ispatı mümkündür.
Somut olayda, davalılara ait işyerinde 08.02.2008-06.06.2011 tarihlerinde akaryakıt kaçakçılığı suçu işlenmesi sebebiyle soruşturma ve kovuşturma yapıldığı alınan ifadelerden davacının davalıların işyerinde işçi olarak çalıştığının anlaşıldığı, tanıklar ..., Mehmet Yasin Kaya ve ... beyanlarından 2002 yılından itibaren çalıştığı anlaşılmakla, 06.06.2011 ile 30.09.2011 tarihleri arasında davalılar işyerinde çalışıldığının ispat edilmemiş olması sebebiyle mevcut şekilde kısmen kabul kararı verildiği dosya kapsamından anlaşılmaktadır.
Davacı taraf, davalı ..."a ait işyerinde 2002 yılından 2008 yılına kadar ,diğer davalı ... Garaj İşl. Pet. Tur. İth. İhr. Ltd. Şti."ye ait işyerinde 2008 yılından 30.09.2011 tarihleri arasında kesintisiz şekilde hizmet akdine tabi olarak çalıştığının tespitini talep etmiştir. Mahkemece, davacının davalı işyerinde 12/04/2002-06/06/2011 tarihleri arasında sigortalı süreler dışlanarak sürekli ve kesintisiz olarak çalıştığının tespitine karar verilmiştir.
Mahkemece, davalılara ait işyerlerinin faaliyet gösterdiği adresleri, Kanun kapsamındaki faaliyet dönemleri; Kurum kayıtları, vergi mükellefiyet bilgileri, ticaret sicil kayıtları kapsamında araştırma yapılmak suretiyle işyerlerinin varlıkları ortaya konulamamıştır.
Davacının, 01.06.2003-31.12.2011 tarihleri arasında tarım Bağ-Kur sigortalılık kaydının bulunduğu, hizmet aktine bağlı Kurum kayıtlarına tescil edilmiş çalışmasının bulunmadığı anlaşılmaktadır. Verilen kararda, "davalı işyerinde", "sigortalı süreler dışlanarak" ifadeleri kullanılmak suretiyle infazda tereddüt oluşturacak şekilde karar verilmesi hatalı olmuştur.
Davacının, 01.06.2003 ile 30.09.2011 tarihleri arasındaki 2926 sayılı Yasaya tabi sigortalılığı ile 506 ve 5510 sayılı Yasaya tabi sigortalıklarının çakıştığı anlaşılmkatadır.
5510 sayılı Kanunun, 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren ve sigortalılık hallerinin birleşmesini düzenleyen 53 üncü maddesinin birinci fıkrasına göre, “Sigortalının, 4"üncü maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde yer alan sigortalılık hallerinden birden fazlasına aynı anda tabi olmasını gerektirecek şekilde çalışması halinde; öncelikle aynı maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında, (c) bendi kapsamında çalışması yoksa ilk önce başlayan sigortalılık ilişkisi esas alınarak sigortalı sayılır.” düzenlemesine yer verilmiş iken; 53 üncü maddenin birinci fıkrası, 6111 sayılı Kanunun 33 üncü maddesi ile değiştirilerek, “Sigortalının 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde yer alan sigortalılık statüleri ile (c) bendinde yer alan sigortalılık statüsüne aynı anda tabi olacak şekilde Kanun kapsamına girmesi halinde öncelikle aynı maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında, (a) ve (b) bentlerinde yer alan sigortalılık statülerine tabi olacak şekilde Kanun kapsamına girmesi halinde ise aynı maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılır.” şeklinde düzenlenmiştir. 6111 sayılı Kanunun yürürlük tarihlerini düzenleyen 125"inci maddesinin (b) bendinde, 33 üncü maddenin, 25.02.2011 tarihli Resmi Gazetede yayımını takip eden ayın birinci gününde yürürlüğe gireceği belirtilmiştir.
Davacının, 01.10.2008-01.03.2011 arası ve sonrası sigortalılığı bakımından yukarıda belirtilen düzenlemeler kapsamında irdeleme yapılmalıdır.
Dava konusu dönemi kapsar şekilde davalılara ait işyerlerinden ve davalılar işyerlerine araç park eden işyerlerinden verilen dönem bodroları celp edilerek, yeterli sayıda tanık dinlenlenmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle, sair hususlar incelenmeksizin, temyiz harcının istek halinde davalı ... Taş Garaj İşl. Petrol Tur. İth. İhr. Tic. Ltd. ile ..."a iadesine, BOZULMASINA, 22.01.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.