MAHKEMESİ : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
MAHKEMESİ : Antalya 2. Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki davanın tazminat davasının yapılan yargılaması sonucunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı dava hakkında kısmen kabulüne karar verilmesine yer dair verilen hükmün süresi içinde taraflar vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:

- K A R A R -


Davacı vekili, Akdeniz Üniversitesi Rektörlük makamının 14/01/2016 tarih ve 4609 sayılı yazı emri ile Eğitim Fakültesi Dekanlığı tarafından düzenlenen Pedagojik Formasyon Eğitimi Sertifika Programı kapsamında tahsil edilen gelirlerden yapılan döner sermaye katkı payı ödemelerinin, Sayıştay sorgusuna konu olması nedeniyle geçmişe dönük olarak Üniversite İç Denetim Birimince incelenmesinin (2014-2015) ve hazırlanacak raporun Rektörlük makamına sunulmasının emredildiğini, İç Denetim Birimi Başkanlığı Denetçisi tarafından 2016-1206/1 numaralı raporun 16/02/2016 tarihinde Rektörlük makamına sunulduğunu, anılan bu raporda Eğitim Fakültesi"nin 2014-2015 Pedagojik Formasyon Sertifika Eğitim Programı kapsamında dağıtılan katkı payı ödemelerinden müvekkili Prof. Dr. ..."a dekan sıfatıyla yönetici payı olarak fazla ve yersiz ödeme yapıldığının belirtildiğini, yersiz ödemeye gerekçe olarak da 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 58 maddesinin birinci fıkrasının (c) ve (f) bentlerinin gösterildiğini, Akdeniz Üniversitesi Döner Sermaye İşletme Müdürlüğü’nün müvekkiline gönderdiği yazı ile yersiz ödendiği iddia edilen tutarın tamamının Döner Sermaye İşletme Müdürlüğü hesabına yatırılmasının istediğini, bunun üzerine müvekkilinin İç Denetim Birimi tarafından çıkartılan kamu zararına itiraz ettiğini, ancak müvekkilinin itirazının dikkate alınmadığını, kurumca yapılan cebri icra baskısı altında müvekkilinin 24/02/2016 tarihinde yersiz ödendiği belirtilen tutarı üniversite hesabına yatırdığını, müvekkiline 2547 sayılı Kanun’un 58. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi ve Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Pedagojik Formasyon Gelirleri Dağıtım Oranları esas alınarak yönerge ile belirlenen puan ve katsayı oranında döner sermaye ücreti ödendiğini belirterek davalının cebri icra baskısı altında müvekkili tarafından kurum zararı olarak ödenen tutarın istirdadını talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davacıya pedagojik formasyon eğitimi nedeniyle ödenmesi gereken miktarın Akdeniz Üniversitesi İç Denetim Birimince düzenlenen raporda doğru olarak belirlendiğini, davacının 2547 sayılı Kanun’un 58. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendine tabi olmadığını belirterek davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
İlk derece mahkemesince, davacıya yapılan yersiz ödemenin belirlenmesine yönelik 07/03/2018 tarihli ek rapor hükme esas alınarak Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanı olan davacıya 2014 ve 2015 yılı pedagojik formasyon sertifika programı kapsamında dağıtılan katkı payı ödemelerinde, 2014 yılında yöneticiler için öngörülen limitin aşılmadığı, 2015 yılında ise fazla ödeme yapılmak suretiyle kamu zararına neden olunduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükme karşı taraf vekillerince istinaf talebinde bulunmuştur.
Bölge adliye mahkemesince, Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesinin pedagojik formasyon eğitimi gelirlerinin düzensiz olup devamlılık arz etmediği, bu nedenle davacının döner sermaye katkı payının 2547 sayılı Kanun’un 58. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi gereğince yöneticilik sıfatı da gözetilmek suretiyle belirlenmesi gerektiği, 2547 sayılı Kanun’un 58. maddesinin uygulanmasına yönelik olarak çıkarılan Yüksek Öğretim Kurumlarında Döner Sermaye Gelirlerinden Yapılacak Ek Ödemenin Dağıtılmasında Uygulanacak Usul ve Esaslarla İlgili Yönetmelik’in 5. maddenin 14. fıkrasında, 2547 sayılı Kanun’un 58. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında kalan gelirlerin dağıtım usulünün belirlendiğini, yine Yönetmelik’in 6. maddesinde yöneticilere yapılan ek ödemenin düzenlendiğini, 2547 sayılı Kanun’un (e) bendine göre yapılacak ödemelerde yasada getirilmiş bir sınırlama olmadığını, ancak uygulamayı göstermek amacıyla çıkarılmış olan Yönetmelik’in 6. maddesinin son fıkrasında “her halükarda ek ödeme matrahının %1600"ünü geçemeyeceği” şeklinde düzenleme yapıldığını, ilk derece mahkemesince hükme esas alınan 07/03/2018 tarihli ek raporda davacıya yapılan yersiz ödemenin anılan Kanun ve Yönetmelik hükümleri gözetilerek hesaplandığı gerekçesiyle davacı vekili ile davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş; hüküm, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
İlk derece mahkemesince davacıya yapılan ödemeye ilişkin olarak alınan 26/07/2017 tarihli bilirkişi kurulu raporunda, davacıya yapılacak ek ödemelerde 2547 sayılı Kanun’un 58. maddesinin birinci fıkrasının (c) ve (d) bentlerinin gözetilmesi gerektiği, bu durumda davacıya yapılacak ödemelerin tavan sınırının %650 olduğu ve davacıya iade edilecek bir miktar bulunmadığı bildirilmiş; itiraz üzerine alınan 19/03/2018 tarihli ek raporda bu kez, davacıya yapılan döner sermaye ek ödemelerinde 2547 sayılı Kanun’un 58. maddesinin uygulanmasına yönelik olarak çıkarılan Yüksek Öğretim Kurumlarında Döner Sermaye Gelirlerinden Yapılacak Ek Ödemenin Dağıtılmasında Uygulanacak Usul ve Esaslarla İlgili Yönetmelik’in 6. maddesinin son fıkrası gereğince tavan sınırın %1600 olduğu ve buna göre davacıya 2014 yılında fazla ödeme yapılmadığı, 2015 yılında ise fazla ödeme yapıldığı bildirilmiş ve davacıya 2015 yılında fazla ödenen miktar ile iade edilmesi gereken miktar belirlenmiştir. İlk derece mahkemesi ve bölge adliye mahkemesince de 19/03/2018 tarihli ek bilirkişi kurulu raporuna itibar edilmiştir.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun “Döner Sermaye” başlıklı 58. maddesinin ilgili kısımları şöyledir:
“c) Tıp ve diş hekimliği fakülteleri ile sağlık uygulama ve araştırma merkezlerinin hesabında toplanan döner sermaye gelirleri bakiyesinden, bu yerlerde;
1)Gelir getiren görevlerde çalışan öğretim üyesi ve öğretim görevlilerine aylık (ek gösterge dahil), yan ödeme, ödenek (geliştirme ödeneği hariç) ve her türlü tazminat (28/3/1983 tarihli ve 2809 sayılı Kanunun geçici 3 üncü maddesinin beşinci fıkrası uyarınca ödenen tazminat dahil, makam, temsil ve görev tazminatı ile yabancı dil tazminatı hariç) toplamından oluşan ek ödeme matrahının yüzde 800"ünü …
geçmeyecek şekilde aylık ek ödeme yapılır.…
Nöbet hizmetleri hariç olmak üzere mesai saatleri dışında gelir getirici çalışmalarından doğan katkılarına karşılık olarak (1) numaralı bentte belirtilen personel için yüzde 50’sini, (2) numaralı bentte belirtilen personel için yüzde 20’sini geçmeyecek şekilde ayrıca aylık ek ödeme yapılır.
f) …
Döner sermaye gelirinin elde edildiği birimlerin dekan, başhekim ve enstitü ve yüksekokul müdürleri ile bunların yardımcılarına, gelir getirici katkılarına bakılmaksızın, görev yaptıkları birimin döner sermaye gelirlerinden yönetici payı olarak ayrılan tutardan ek ödeme yapılır. Yapılacak ek ödemenin tutarı, ek ödeme matrahının, dekan, enstitü ve yüksekokul müdürü için yüzde 250’sini, bunların yardımcıları için yüzde 100’ünü, tıp ve diş hekimliği fakülteleri dekanları ile sağlık uygulama ve araştırma merkezleri başhekimleri için yüzde 500’ünü, bunların yardımcıları için yüzde 300’ünü geçemez.
Bu fıkra kapsamında bulunan yöneticilere, mesai saatleri içerisinde verdikleri mesleki hizmetlerinden dolayı ayrıca ek ödeme yapılmaz. Mesai saatleri dışında döner sermaye gelirlerine katkıları bulunması hâlinde alabilecekleri toplam ek ödeme tutarı, hiçbir şekilde yönetici payı dahil ilgisine göre (c) ve (d) fıkralarında belirtilen esaslara göre hesaplanacak tutarı geçemez”
şeklinde düzenlenmiştir.
2547 sayılı Kanun’un 58. maddesinin uygulanmasına yönelik olarak çıkarılan Yüksek Öğretim Kurumlarında Döner Sermaye Gelirlerinden Yapılacak Ek Ödemenin Dağıtılmasında Uygulanacak Usul ve Esaslarla İlgili Yönetmelik’in 6. maddesinde ise “(1)…
(2) Döner sermaye gelirinin elde edildiği birimlerin dekan, başhekim ve enstitü ve yüksekokul müdürleri ile bunların yardımcılarına, gelir getirici katkılarına bakılmaksızın, görev yaptıkları birimin döner sermaye gelirlerinden yönetici payı olarak ayrılan tutardan kanunda belirtilen sınırları geçmeyecek şekilde yönetim kurulunca belirlenen oranda ek ödeme yapılır.
(3) Birinci ve ikinci fıkralar kapsamında bulunan yöneticilere, mesai saatleri içerisinde verdikleri mesleki hizmetlerinden dolayı ayrıca ek ödeme yapılmaz. Mesai saatleri dışında döner sermaye gelirlerine katkıları bulunulması hâlinde; bu katkıları karşılığında yapılacak ek ödemenin hesabında 5 inci maddede belirtilen esaslar dikkate alınır ve ilgililerin yönetici payı olarak aldıkları ek ödemede dahil olmak üzere alabilecekleri toplam ek ödeme tavan tutarı, ilgisine göre Kanunun 58 inci maddesinin (c) ve (d) fıkralarında belirlenen tavan tutarlarını ve her halükarda ek ödeme matrahının yüzde binaltıyüzünü geçemez” şeklinde düzenleme bulunmaktadır.
Açıklanan Kanun ve Yönetmelik hükümlerine göre; 2547 sayılı Kanun’un 58. maddesinde döner sermaye ücretlerinin ödenme yöntemi, aynı maddenin birinci fıkrasının (c) bendinde tıp fakültesi, diş hekimliği fakültesi ile üniversite hastanelerinin gelirleri, (e) bendinde, (c) ve (d) bentleri dışındaki diğer birimlerin gelirleri ve bu gelirlerin nasıl paylaştırılacağı düzenlenmiştir. Ayrıca (f) bendinde de rektör, rektör yardımcısı, dekan, dekan yardımcısı gibi yöneticilik unvanı bulunan görevlilerin ek ödeme ücretinin nasıl belirleneceği özel olarak düzenleme altına alınmıştır. Anılan düzenlemelerden Kanun’un 58. maddesinin birinci fıkrasının (c) ve (d) bentlerinde ek ödemelerde tavan sınır belirlendiği, (e) bendinde herhangi bir tavan sınır belirlenmediği anlaşılmaktadır. Yöneticilerin döner sermaye payını belirleyen (f) bendinde ise bu kişilerin gelire katkı sağlayıp sağlamamalarına göre ek ödemelerinin nasıl olacağı düzenlenmiştir. Buna göre (f) bendinde anılan yöneticilerin gelire katkı sağlamamaları halinde yönetici payı olarak ayrılan tutardan ek ödeme alacakları, gelire katkı sağlamaları halinde ise bu katkının mesai saatleri içinde olması durumunda verdikleri hizmetlerden dolayı ek ödeme almayacakları, mesai saatleri dışında döner sermaye gelirlerine katkı sağlamaları halinde alabilecekleri toplam ek ödeme miktarının yönetici payı da dahil olmak üzere hiçbir şekilde Kanun’un (c) ve (d) bentlerinde belirlenen esaslara göre hesaplanacak tutarı geçemeyeceği belirlenmiştir.
Tüm bu yasal düzenlemelerin birlikte değerlendirilmesinden; 2547 sayılı Kanun’un 58. maddesinin (f) bendinde dekanlar da dahil olmak üzere yöneticilerin yönetici payı ve gelire katkı sağlamaları halinde alabilecekleri ek ödemenin düzenlendiği, bu ek ödeme miktarlarının hiçbir şekilde Kanun’un (c) ve (d) bentlerinde belirlenen esaslara göre hesaplanacak tutarı geçemeyeceği, bu durumda tavan sınırın toplamda %650 olacağı, her ne kadar ilk derece mahkemesi ve bölge adliye mahkemesince hükme esas alınan bilirkişi ek raporunda tavan sınır %1600 olarak esas alınmış ise de Yönetmelik’in 6. maddesinin 3. fıkrasının son cümlesinde tavan sınırın “...ilgilisine göre Kanun’un 58. maddesinin (c) ve (d) fıkralarında belirlenen tavan tutarlarını ve her halükarda ek ödeme matrahının yüzdebinaltıyüzünü geçemeyeceği” şeklinde düzenlendiği, gerek bilirkişi ek raporunda gerekse mahkemelerin gerekçelerinde Yönetmelik’in 6. maddesinin 3. fıkrasının son cümlesinde geçen “…ilgilisine göre Kanun’un 58. maddesinin (c) ve (d) fıkralarında belirlenen tavan tutarlarını…geçemeyeceği” ifadesinin uygulanmamasının gerekçelendirilmediği anlaşılmaktadır. Ayrıca Kanun’un 58. maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde dekanların ek ödeme tavan sınırı belirlenirken döner sermaye gelirinin düzenli olup olmaması konusunda bir ayrım da yapılmamıştır.
Şu durumda; 2547 sayılı Kanun’un 58. maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi ve 26/07/2017 tarihli bilirkişi kök raporu gözetilerek davanın tümden reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir. Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılarak ilk derece mahkemesi kararınnın açıklanan nedenle davalı yararına bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının HMK 373/1. maddesi gereğince KALDIRILMASINA ve İlk Derece Mahkemesi kararının HMK 371. maddesi uyarınca davalı yararına BOZULMASINA, bozma nedenine göre davacının temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, dosyanın İlk Derece
Mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, aşağıda dökümü yazılı 14,90 TL kalan onama harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, 2547 sayılı Yasanın 56/b maddesi gereğince davalı harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına 31/05/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.