21. Hukuk Dairesi 2014/8568 E. , 2015/5415 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, yaşlılık aylığından yapılan ... ... Destek prim kesintisinin iptaline, yapılan kesintilerin yasal faiziyle birlikte iadesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
K A R A R
Davacı, yaşlılık aylığından ... kesintisi olarak yapılan 3.810,64 TL’nin iptali ile kesinti tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte iadesini istemiştir.
Mahkemece; davacının emekli olduğu tarih (01.01.1994) dikkate alınarak, kendisinden ... kesilmemesi gerektiği, 2010/Kasım-2011/Ağustos ayına kadar olan dönemde davacının aylıklarından kesildiği halde iade edilmeyen 3.810,64 TL"nin davacıya ödenmesi gerektiği kanaatine varıldığı belirtilerek, davacının yaşlılık maaşından yapılan 3.810,64 TL yapılan kesintinin, kesinti tarihlerinden itibaren işleyecek olan yasal faizleri ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; 01.01.1994 tarihinden beri 506 sayılı Kanun kapsamında yaşlılık aylığı alan davacının 01.11.2007 tarihinden beri vergi mükellefi olduğu ve buna bağlı olarak 01.11.2007 tarihinden itibaren 1479 sayılı Kanun (5510 Sayılı Kanun 4/1-b maddesi) maddesi kapsamında sigortalı olduğu, ayrıca 2004/7 – 05.03.2009 ve 20.02.2010 – 2012/3 tarihleri arasında kısmi olarak 506 sayılı Kanun (5510 Sayılı Kanun 4/1-a maddesi) kapsamında sigortalı olduğu, Kurum tarafından davacının aylığından vergi kaydı nedeniyle 01.11.2007 tarihinden itibaren ... kesintisi yapıldığı, davacının Uşak İş Mahkemesine kesintilerin iptali için dava açtığı, Uşak İş Mahkemesinin 2010/316-905 sayılı dosyası üzerinde 19.10.2010 tarihinde, “1479 sayılı kanuna 25.08.1999"da 4447 sayılı Kanunla eklenen Ek 20. maddenin 1. fıkrasının, en son 22.01.2004 tarihine kadar pasif sigortalılardan kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanların ... yardım zammı dahil tahakkuk eden aylıklarından aylığın bağlandığı veya tekrar çalışılmaya başlandığı tarihi takip eden aybaşından itibaren ... kesileceğinin öngörüldüğü, yasanın yürürlük tarihinin 28.01.2004 olup içtihatlar ve yasa gereği davacıya ... borcu çıkarılmasının yerinde olmayıp yasaya aykırı olan işlemin iptali gerektiği gerekçesiyle davanın kabulüne ve davacı aleyhine yapılan ... kesintisi ile ilgili geçmiş dönemden tahakkuk ettirilen 1.130.16 TL "lik işlemin iptaline” karar verildiği, kararın Dairemizin 13.06.2011 tarih, 2010/13688 E – 2011/5543 K. Sayılı ilamı ile onandığı anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 1479 sayılı Yasaya, 4447 sayılı Yasa"nın 38. maddesi ile eklenen ve 08.09.1999 tarihi itibari ile yürürlüğe giren "... ... Destek Primi" başlığını taşıyan ek 20. madde hükmü ile, " bu yasa kapsamında yaşlılık aylığı bağlananlardan 24 üncü maddenin (l) numaralı bendinde belirtilen çalışmalarına devam edenlerin veya daha sonra çalışmaya başlayanların, ... yardım zammı dahil tahakkuk eden aylıklarından, aylığın bağlandığı, yasadan önce yaşlılık aylığı bağlananlardan yasanın yürürlüğe girdiği tarihi takip eden veya tekrar çalışmaya başlanıldığı tarihi takip eden aybaşından itibaren, çalışmalarının sona erdiği ay dahil % 10 oranında ... ... destek primi kesilir." düzenlemesi getirilmiş; pasif sigortalıların yaşlılık aylıklarından ... ... destek primi kesilmesi, 1479 sayılı Yasa"nın 24/I. maddesi kapsamında kendi nam ve hesabına bağımsız çalışmanın varlığı koşuluna bağlanmıştır.
Anılan maddenin 1. fıkrasında 24.07.2003 tarihinde 4956 sayılı Yasa ile yapılan değişikle; "bu kanuna göre yaşlılık aylığı bağlananlardan sadece ticari kazanç veya serbest meslek kazancı dolayısıyla gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefiyeti devam edenlerin ... ... destek priminden sorumlu olacakları" öngörülmüş ve yasanın yürürlük tarihi 02.08.2003 olarak belirlenmiştir. Daha sonra anılan Yasa"da 22.01.2004 tarihinde 5073 sayılı Yasa ile yapılan değişiklikle, anılan 1. fıkrasına 4956 sayılı Yasa"dan önce yürürlükte bulunan hükmüne benzer bir düzenleme getirilerek " bu Yasa"ya göre yaşlılık aylığı bağlananlardan, 24. maddenin (I) numaralı bendinde belirtilen çalışmalarına devam edenlerin veya daha sonra çalışmaya başlayanların, ... yardım zammı dahil tahakkuk eden aylıklarından, aylığın bağlandığı veya tekrar çalışmaya başlanıldığı tarihi takip eden aybaşından itibaren ... ... destek primi kesileceği" öngörülmüş olup, anılan değişikliğin yürürlük tarihi ise 28.01.2004 tarihidir.
Öte yandan, 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanunun 17.04.2008 tarihli 5754 sayılı Kanun ile değişik Geçici 14. maddesinin 1. fıkrasında; "Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce iştirakçi veya sigortalı olanların, vazife malûllüğü, malûllük ve yaşlılık veya emekli aylığı bağlananların ve bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte ... ... destek primi ödeyerek çalışmaya devam edenler hakkında ... ... destek primine tabi olma bakımından bu Kanunla yürürlükten kaldırılan ilgili kanun hükümlerinin uygulanmasına devam edileceği" belirtilmiştir.
Buna göre, 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önce ... ... mevzuatı içerisinde yer alan ... ... destek primi kesilmesine ilişkin uygulamanın devamı amaçlanmış olup 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önce 1479 sayılı Kanunun Ek 20/3. maddesi uyarınca ... ... destek primi ödeme yükümü altında olanlar hakkında, Ek 20. maddenin uygulanmasına ve ... ... destek primi kesilmesine ilişkin Kurum işlemlerinde isabetsizlik bulunmamaktadır.
Nitekim, Hukuk Genel Kurulu"nun 30.04.2003 gün 2003/21-299 E., 2003/308 K. sayılı kararında da, aylık bağlanmasına ilişkin değişiklik hükmü içeren Kanunun yürürlüğünden önce yaşlılık aylığı bağlananların aylıklarından ... ... destek primi kesilmesinin kazanılmış haklara aykırılık oluşturup oluşturmayacağı yönünden yapılan değerlendirme sonucunda, Kurumun, yaşlılık aylığı almakta iken serbest avukat olarak çalışmasını sürdüren davacının almakta olduğu yaşlılık aylığından ... ... destek primi kesilmesine dair işleminin usul ve yasaya uygun olduğu kabul edilmiştir. Yine, Hukuk Genel Kurulu"nun 23.01.2013 gün 2012/10-1149 esas ve 2013/147 karar sayılı kararı da aynı yöndedir.
Kural olarak kanunlar yürürlükte oldukları dönemdeki uyuşmazlıklara ve görülmekte olan davalara uygulanmakta olup, ... ... Hukuku"na ilişkin düzenlemelerin kamusal niteliği gereği, sigortalı lehine yapılan değişikliğin geçmişe yönelik uygulanması gereği kabul edilmişse de, 1479 sayılı Yasa"nın ek 20. maddesinde yapılan değişikliklerin, Kurumun ... ... destek primi alacağına ilişkin bulunması nedeniyle, anılan maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra yaşlılık aylığı alanlar yönünden de uygulanması gerektiği açıktır.
Öte yandan, Dairemizin 13.06.2011 tarih, 2010/13688 E – 2011/5543 K. sayılı kararı ile onanan Uşak İş Mahkemesinin 2010/316-905 sayılı ilamın, “01.11.2007 – 06.04.2010 tarih aralığında yapılan kesintilere” ilişkin olduğu, dava konusu uyuşmazlığın ise; “25.11.2010 – Ağustos 2011 tarihleri arasında yapılan kesintilere” ilişkin olduğu, bu nedenle bahsedilen Mahkeme kararının dava konusu dönem yönünden kesin hüküm teşkil etmeyeceği anlaşılmaktadır.
Buna göre, davacının 01.11.2007 tarihinden itibaren devam eden vergi mükellefiyetine dayalı ... sigortalılığına bağlı olarak davacının yaşlılık aylığından 25.11.2010 tarihinden itibaren ... kesilmesine ilişkin Kurum işlemi yerindedir.
Yapılacak iş; davacının zorunlu 1479 sayılı Yasa"ya tabi sigortalılığının vergi kaydına istinaden devam etmesi nedeniyle yaşlılık aylığından ... kesilmesine ilişkin Kurum işlemine geçerlilik tanıyarak, davanın reddine karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 17/03/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.