Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 22.07.2008 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı istenmesi üzerine yapılan muhakeme sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 16.12.2015 günlü hükmün Yargıtayca duruşmalı olarak incelenmesi davalılar ... ve ... vekili tarafından istenilmekle tayin olunan 28.11.2017 günü için yapılan tebligat üzerine taraflardan gelen olmadı. Süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
_ K A R A R _
Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir.
Davacılar vekili, müvekkillerin 191 parselin malikleri olduğunu, 962, 1496, 1497 ve 1614 parseller lehine 191 parsel aleyhine dört metre genişliğinde geçit hakkı verilmesini dava ve talep etmişlerdir.
Davalılar ... ve ... vekilleri ve davalı ... 191 parsel sayılı taşınmaz üzerinden geçit hakkı tesis edilmesini kabul etmediklerini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar ..., ..., ..., ... ve ... varisleri ..., ... imzalı dilekçeleri ile yol geçirilmesine muvafakat ettiklerini beyan etmişlerdir.
Davalı ...,
, ... 11.05.2015 hakim havale tarihli dilekçesi ile iş bu davayı kabul ettiğini, geçit hakkının 191 parsel sayılı taşınmazdan verilmesine muvafakati olduğunu, geçit hakkı bedeli talep etmediğini bildirmiştir.
Mahkemece, davacı ... vekili tarafından davalılar ..., ..., ..., , ..., ..., ..., ..., ..., ... ve aleyhine açılan geçit hakkı davasının kabulü ile, yeni 160 ada 29 parsel lehine, Yeni 160 ada 28 parsel aleyhine 15/05/2015 havale tarihli fen bilirkişileri raporuna ekli krokide D harfi ile gösterilen ve bilirkişi raporunda 4 numaralı alternatif olarak belirtilen 3 m eninde toplam 836,15 m2"lik yerden geçit hakkı tesisine, geçit hakkı tesisi için mahkemeler veznesine depo edilen 25.084,50 TL"nin 3 "er aylık vadeli hesaba yatırılmasına, karar kesinleştiğinde taşınmaz hissedarlarına payları oranında ödenmesine, karar verilmiştir.
Hükmü davalılar ... ve ... vekili temyiz etmiştir.
Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır, Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir.
Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına geçit istenen taşınmaz paylı mülkiyete konu ise dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir.
Geçit tesisi davalarında başlangıçta davacı tarafından öngörülemediğinden dava dilekçesinde talep edilen yer dışındaki güzergahlardan da geçit kurulması gerekebilir. Bu güzergah üzerindeki taşınmazların maliklerine dava dilekçesi ile husumet yöneltilmemiş olması kabul edilebilir bir yanılgıya dayandığından 6100 sayılı HMK’nun 124. maddesi gereğince dürüstlük kuralına aykırı olmayan bu taraf değişikliği talebi kabul edilerek davacının bu kişilerin harçsız olarak davaya katılmalarını sağlamasına imkan verilmelidir.
Türk Medeni Kanununun 747/2 maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir. Geçit ihtiyacının nedeni, taşınmazın niteliği ile bu ihtiyacın nasıl ve hangi araçlarla karşılanacağı davacının sübjektif arzularına göre değil, objektif esaslara uygun olarak belirlenmeli, taşınmaz mülkiyetinin sınırlandırılması konusunda genel bir ilke olan fedakârlığın denkleştirilmesi prensibi dikkatten kaçırılmamalıdır.
Uygun güzergah saptanırken önemle üzerinde durulması gereken diğer bir yön ise, aleyhine geçit kurulan taşınmaz veya taşınmazlar bölünerek kullanım şekli ve bütünlüğünün bozulmamasıdır. Şayet başka türlü geçit tesisi mümkün değilse bunun gerekçesi kararda açıkça gösterilmelidir.
Geçit hakkı kurulması davalarında davacı taşınmazı yararına kurulacak geçitin genel bir yola bağlanması gerekir.
Somut olayda mahkemece; eski 1614 ada yeni 160 ada 25 parsel sayılı taşınmaz urutma kanalına sınır olduğundan ve bu yer fiili zeminde yol olarak kullanılabildiğinden, eski 1497 parsel yeni 160 ada 26 parsel sayılı taşınmazın da kurutma kanalına cephesi olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, eski 1496 ada yeni 160 ada 27 parsel lehine 160 ada 26 parsel aleyhine geçit hakkı kurulması talebi davacıların hem 27 parselin hem de 26 parselin hissedarları olması nedeniyle uygun olmadığı kanaati ile bu parseller hakkında davanın reddine karar verilmiş, sadece yeni 160 ada 29 parsel sayılı taşınmazın davası kabul edilmiştir. Dosya içerisindeki 15.05.2015 tarihli bilirkişi raporu ve eki krokiye göre 160 ada 25 ve 26 parselin yola cephesi olmadığı olduğu, 03.04.2009 tarihli bilirkişi raporu ve eki krokiden kurutma kanalı olduğu anlaşılmıştır. tarafından, kurutma kanalı servis yolunun fiilen vatandaşların kullanımına müsaade edildiği, herhangi bir sorunun olmadığı bildirilmiştir.160 ada 25 ve 26 parsel sayılı taşınmazların yola cephesi bulunmadığı geçit ihtiyacı içinde bulunduğu anlaşılmıştır.
Mahkemece 160 ada 27 parsel lehine 160 ada 26 parsel aleyhine geçit hakkı kurulması istemi de davacıların hem 27 parselin hem de 26 parselin hissedarları olması nedeniyle reddedilmiştir. Geçit hakkı malik lehine değil, taşınmaz lehine kurulduğundan bu parsel yönünde de davanın reddi doğru görülmemiştir.
Ayrıca 160 ada 29 parsel lehine 160 ada 28 parsel aleyhine 15.05.2015 tarihli bilirkişi raporu ve eki krokiye göre D harfi ile gösterilen güzergahtan geçit kurulmasına karar verilmiştir. Ancak bu güzergahın 15 parsel sayılı taşınmazın güneyinde kalan kısmı da fazladan kapsadığı tespit edilmiştir.
Mahkemece yapılması gereken iş, dava konusu taşınmazlar 3402 sayılı kanunun 22-A maddesi uyarınca yapılan yenileme çalışmaları sonunda oluşan yeni parsellere ilişkin tapu kayıtlarını getirmek, taraf teşkilini kontrol etmek ve dosya arasında davalı ... varisleri olarak ve ..."ın davayı kabul ettiklerine dair dilekçeleri bulunduğu ancak tebligatları aynı konutta oturan yakını şerhi ile ..."a yapıldığı anlaşıldığından, ... vefat etmiş ise veraset ilamı dosya arasına alınarak taraf teşkili sağlandıktan sonra , mahalinde yeniden keşif yapılarak, davacılara ait bütün taşınmazların geçit ihtiyacı içinde bulunduğu gözetilerek, tüm güzergahlar kesintisiz olarak tespit edilip sonucuna göre bir karar vermekten ibarettir.

Mahkemece, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda yazılı nedenlerle hükmün BOZULMASINA, istek halinde temyiz harcının yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 28.11.2017 tarihinde oybirliği ile karar verildi.