15. Hukuk Dairesi 2019/2625 E. , 2020/371 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi:Asliye Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı bozmaya uyularak verilen hükmün temyizen tetkiki asıl ve birleşen dosya davacısı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
K A R A R -
Dava, İİK"nın 94. maddesine dayalı olarak açılan tapu iptâl ve tescil istemine ilişkin olup, yerel mahkemece davanın reddine dair verilen ilk hüküm; Yargıtay 23. Hukuk Dairesi tarafından yüklenicinin de davaya dahil edilmesi gerektiği gerekçesi ile bozulmuş, bozma ilamına uyan mahkemece davanın reddine dair verilen hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir.
Davacı vekili, ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2009/240 Esas sayılı dosyasında, ... Yapı San. Eml. Tur. Tic. Ltd. Şti."yi temsilen ... adına alacak davası açtıklarını ve bu davanın lehlerine sonuçlandığını, bu ilamın ... 1.İcra Müdürlüğü"nün 2010/2249 Esas sayılı dosyası ile takibe konulduğunu, bu dosyada kendilerine tescil davası açma yönünde İİK 94/2. maddesi gereğince yetki verildiğini, borçluların kat karşılığı inşaat sözleşmeleri ile davalılardan alacaklı oldukları dairelerin bulunduğunu ileri sürerek, davalılardan ...’ın taraf olduğu sözleşmeden kaynaklı 2 ve 9 nolu bağımsız bölümler, diğer davalılar miras bırakanlarının taraf oldukları sözleşmeden kaynaklı 4 nolu bağımsız bölümlerin tapularının iptâli ile ... Yapı San. Eml. Tur. Tic. Ltd. Şti. adına tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.Davalı ... vekili, inşaatın henüz bitirilmediğini ve tesliminin gerçekleşmediğini, bu nedenle arsa sahibi olan müvekkilinin yükleniciye karşı inşaatın bitirilmesi ve teslim edilmesi şartına bağlı edimlerini yerine getirmesinin mümkün olmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.Diğer davalılar, dava dışı ... ile kat karşılığı inşaat sözleşmesi yaptıklarını, ancak edimlerin yerine getirilmediğini savunarak davanın reddini istemişlerdir.Mahkemece; iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, dava konusu olan ... Mah. 1046 ada 1 parselde bulunan binanın %65 oranında tamamlandığı, ... Mah. 2553 ada 5 parselde bulunan binanın da %65 oranında tamamlandığı, yüklenici olan dava dışı ..."ın kat karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan edimlerini ifa etmediği, binanın tamamlanıp kat irtifakına da geçilmediği, arsa sahibi olan davalılara karşı talep hakkı doğmamış olduğu, ..."ın alacaklısı olan davacının da arsa maliklerinin devir borcu henüz doğmadığı gerekçesi ile davanın reddine dair verilen ilk karar Yargıtay 23. Hukuk Dairesi"nin 2014/5368 Esas 2015/7002 Karar 02.11.2015 günlü kararı ile yüklenicinin de davaya dahil edilmesi gerektiği, davacı tarafa, yüklenici aleyhine dava açılması için süre verilmesi ve açılması halinde iş bu dava ile birleştirilerek, deliller toplanıp sonucuna göre bir karar verilmesi gerekçesi ile bozulmuş, bozma kararından sonra davacı tarafından ... aleyhine dava açılarak iş bu dosya ile birleştirilmiş, yerel mahkemece ilk karardaki gerekçe ile davanın reddine karar verilmiştir.Yargıtay 23. Hukuk Dairesi tarafından verilen bozma kararında; davacı tarafa, yüklenici aleyhine dava açılması için süre verilmesi gerektiği belirtilmiş ancak; davacı, ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2009/240 Esas 2010/82 Karar 23.02.2010 günlü kararını ve icra takibini ... Yapı San. Eml. Tur. Tic. Ltd. Şti. aleyhine kesinleştirmiş olmasına ve yetki belgesi bu şirket adına dava açılması için verilmiş olmasına karşın, yetki belgesi kapsamı dışındaki gerçek kişi ..."a birleşen dava açılmış olması ile bozma hükmünün yerine getirilmediği, bu nedenle öncelikle bozma hükmünün yerine getirilmesi için davacı tarafından ... Yapı San. Eml. Tur. Tic. Ltd. Şti.’ye dava açılarak asıl dava dosyası ile birleştirilmesi gerekirken, bozma hükmü yerine getirilmeden işin esasına girilerek karar verilmesi hatalı olmuştur. Ayrıca 492 sayılı Harçlar Kanunu hükümlerine göre yargı işlemlerinden bu Kanun"a bağlı (1) sayılı tarifede yazılı olanları, yargı harçlarına tabidir (2. md.). Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer ölçüsüne göre nispi esas üzerinden, işlemin nev"i ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır (15. md.). Değer tayini mümkün olan hallerde dava dilekçelerinde değer gösterilmesi mecburidir. Gösterilmemişse davacıya tespit ettirilir. Tespitten kaçınma halinde, dava dilekçesi muameleye konmaz (16/3. md.). Noksan tespit edilen değerler hakkında 30"uncu madde hükmü uygulanır (16/4. md.). Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı nispetler üzerinden alınır (21. md.). Harçlar Kanunu 28. maddeye göre (1) sayılı tarifede yazılı nispi karar ve ilam harcının 1/4"ü peşin alınır (28. md.). Yargılama sırasında tespit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o oturum için yargılamaya devam olunur, takip eden oturuma kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilam harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 150. maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın işleme konulması noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır (30. md.). Yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemler yapılmaz (32. md.). HMK 120/1. maddeye göre de davacı, yargılama harçlarını mahkeme veznesine yatırmak zorundadır. Davanın tapu iptâl tescil istemine ilişkin olması nedeni ile 492 sayılı Harçlar Kanunu"nun belirtilen amir hükümlerine göre dava konusu bağımsız bölümlerin değerlerinin tespiti yapılarak eksik harcın davacı tarafından yatırılması zorunludur. Yatırılması gerekli peşin harçlar yatırılmaksızın davanın görülmesi mümkün değildir. Harç kamu düzenine ilişkin olup, mahkemece gözetilmesi gerektiği gibi temyiz nedeni olarak ileri sürülmese dahi Yargıtay tarafından da gözetilmesi gerekir. Bu durumda mahkemece harcın tamamlanması için davacı tarafa süre verilmeli, süresi içinde harç yatırılmaz ise dosya işlemden kaldırılmalı, harç eksikliği tamamlanır ise yargılamaya devam edilerek esastan inceleme yapılmalıdır. Bu kurallara aykırı olarak harç alınmaksızın ve bozma hükmünün içeriği yerine getirilmeksizin esastan inceleme yapılarak karar verilmesi doğru olmamış, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, harç yönünden ve bozma hükmünün yerine getirlmemesi nedeni ile bozma kararı verildiğinden diğer temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek olmadığına, ödenenden 5766 sayılı Kanun"un 11. maddesi ile yapılan değişiklik gereğince Harçlar Kanunu 42/2-d maddesi uyarınca alınması gereken 218,50 TL Yargıtay başvurma harcının mahsup edilerek, varsa fazla alınan temyiz harcının temyiz eden asıl ve birleşen dosya davacısına iadesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 10.02.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.