20. Hukuk Dairesi 2019/6323 E. , 2020/306 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki davada Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi ile Adana Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesinin ayrı ayrı yetkisizlik kararı vermesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, tarafların boşanmaları ve tazminat istemine ilişkindir.
Adana Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesince Adana Bölge Adliye Mahkemesinin faaliyet tarihinden önce söz konusu dosyanın, Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi nezdinde istinaf incelemesine geçmiş olması nedeniyle, Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanuna eklenen ve "" yargı çevresinin değişmesi "" başlığını taşıyan ek 1. maddesi gereğince ilk istinaf incelemesini yapan bölge adliye mahkeme dairesi, sonraki istinaf incelemelerinde de yetkili ve görevli olmakla (Yargıtay 20. Hukuk Dairesinin 18/03/2019 tarih ve 2019/988 E. - 1842 K. sayılı kararı bu yöndedir) istinaf incelemesinde yetkili ve görevli Bölge Adliye Mahkemesinin Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesinin olması nedeniyle Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesi için mahal mahkemesine geri çevrilmesine karar karar verilmiştir.
Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesince; Dairemiz tarafından Adana 2. Aile Mahkemesinin 2016/1047 Esas sayılı dosyasında verilen yetkisizlik kararı ile ilgili istinaf incelemesi yapılmış, istinaf talebi esastan reddedilerek, yetkili mahkeme tarafından dosya eldeki dosya ile birleştirilmiştir. Dairemiz tarafından yetkisizlik kararına yönelik istinaf talebi reddedilmekle, Dairemiz dosyadan el çekmiştir. Bu aşamadan sonra, yetkili Tufanbeyli Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi tarafından esasa ilişkin yargılama yapılıp, karar verilmiştir. Aleyhine istinaf yoluna gidilen karar, Tufanbeyli Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesinin kararı olup, bu karara konu dosya ile ilgili Adana Bölge Adliye Mahkemesi faaliyete geçmeden önce istinaf incelemesi de bulunmamaktadır. Bu nedenle, istinafa konu kararın Adana Bölge Adliye Mahkemesi faaliyete geçtikten sonra verildiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
6100 sayılı HMK"nın 22. maddesi uyarınca "Yetkili mahkemenin bir davaya bakmasına herhangi bir engel bulunduğu yahut iki mahkeme arasında yargı çevrelerinin sınırlarının belirlenmesinde tereddüt ortaya çıktığı takdirde, yetkili mahkemenin tayininde, ilk derece mahkemeleri için bölge adliye mahkemelerine, bölge adliye mahkemeleri için Yargıtaya başvurulur."
HMK"nın "Kanun Yolları" başlıklı sekizinci kısmının birinci bölümünde "istinaf” kanun yolu düzenlenmiş ve 341. maddesinin (1) numaralı fıkrasında "İlk derece mahkemelerinden verilen nihai kararlar ile ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabulü hâlinde, itiraz üzerine verilecek kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir" hükmünü içermektedir.
HMK"nın 391/3. ve 394/5. maddelerinde ihtiyati tedbire dair belirtilen (ilk derece) mahkeme kararlarına karşı kanun yoluna başvurulabileceği öngörülmüş; bu kanun yolunun ne anlama geldiği ise HMK"nın 341/1. maddesinde "ilk derece mahkemelerinden verilen ... ihtiyati tedbir ... taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabulü hâlinde, itiraz üzerine verilecek kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir" hükmü ile istinaf olarak açıkça belirtilmiştir.
694 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 136. maddesi ile 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri hakkında Kanuna Ek 1. maddenin 1. fıkrasında:"Bölge Adliye Mahkemelerinin yargı çevresinin 25. maddesi uyarınca değişmesi halinde, bu değişikliğinin uygulanması durumunda Resmî Gazetede belirlenen tarihten önce ilk derece mahkemelerince verilen kararların istinaf incelenmesinde, karar tarihi itibariyle yetkili bölge adliye mahkemelerince yargı çevresinin değiştiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilemez. Yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyalar, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde de ilk incelemeyi yapan bölge adliye mahkemesince sonuçlandırılır.
Dosya kapsamında Adana 2. Aile Mahkemesinin 22/02/2017 tarihli 2016/1047 Esas - 2017/152 Karar ilamı ile verilen yetkisizlik kararına karşı davalı-davacı kocanın süresi içerisinde kararın kaldırılması talebiyle istinaf kanun yoluna başvurduğu, dosyanın istinaf incelemesi için Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesine gönderildiği, Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesinin 08/05/2017 tarih ve 2017/605 Esas - 2017/603 Karar sayılı ilamıyla istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiği anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesince görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK"nın 21 ve 22. maddeleri gereğince; Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 23/01/2020 gününde oy birliğiyle karar verildi.