MAHKEMESİ : Batman 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 17/04/2013
NUMARASI : 2011/784-2013/253

Davacı . İnşaat ve Taahhüt San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili Avukat İ. S. tarafından davalı TPAO Genel Müdürlüğü aleyhine 14/11/2011 gününde verilen dilekçe ile tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 17/04/2013 günlü kararın Yargıtay’ca incelenmesi taraflar vekillerince süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
Dava, haksız fiilden kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir. Yerel mahkemece açılan davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; hüküm, taraflar vekillerince temyiz edilmiştir.
Davacı, KÖYDES programı kapsamında Batman ili Kozluk Kaymakamlığı tarafından ihalesi yapılan 7,4 km. uzunluğundaki Uzunyazı-Taşlık-Beybağı Grup köy yolu BSK asfalt kaplama işinin kendilerine ihale edildiğini, ancak Kozluk ilçesi Yemişlik köyünde davalı TPAO Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen sondaj çalışmaları nedeniyle, ağır tonajlı araçların yapımı tamamlanan 7,4 km yolun 4,3 km"sini tahrip ettiğini iddia ederek uğranılan zararın davalıdan tazminini talep etmiştir.
Davalı idare, idarenin işlem ve eylemlerinden kaynaklanan zararların tazmini için açılacak davaların idari yargıda açılması gerektiğini beyan etmiş ve davanın esastan da reddini savunmuştur.
Mahkemece, oluşan zarardan davalı idarenin sorumlu olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Davaya konu zarar, kamu hizmeti niteliğindeki idari faaliyetlerin yürütülmesi sırasında meydana gelmiştir. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu 2. maddesi hükmünce talep bir tam yargı davası niteliğindedir. Bu davalara bakma görevi idari yargı yerine aittir. 6100 sayılı HMK.114 maddesinde de yargı yolu dava şartları arasında sayılmış olup dava şartlarının mevcudiyeti mahkemece yargılamanın her aşamasında kendiliğinden gözetilecektir. (HMK 114/1-b, 115) Bu durumda, mahkemece dava dilekçesinin yargı yolu bakımından reddedilmesi gerekirken uyuşmazlığın esastan incelenmesi usul ve yasaya uygun değildir. Kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen nedenlerle davalı yararına BOZULMASINA; bozma nedenine göre tarafların diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına ve temyiz eden davalıdan peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 13/05/2014 gününde oyçokluğuyla karar verildi.
KARŞI OY YAZISI
Dava, KÖYDEŞ projesi kapsamında Batman İli Kozluk Kaymakamlığınca ihalesi yapılıp tamamlanan7.4 km. uzunluğundaki, Uzunyazı-Taşlık-Beybağı grup köy yolu BSK asfaltının 4.3 km. lik bölümünün, davalı TPAO Genel Müdürlüğü tarafından Kozluk İlçesi Yemişlik Köyünde yürütülen sondaj çalışmaları nedeniyle kullanılan ağır tonajlı araçların tahrip etmesinden dolayı uğranılan zararın giderilmesi istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; hükmün taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairemiz çoğunluğunca bu davaya bakma görevi idari yargıya ait olduğu gerekçe gösterilerek bozulmuştur.
Öncelikle, davalı TPAO" lığının hukuki statüsünün irdelenmesi gerekir.
TPAO" lığı Ana Statüsü"nün 1 .maddesinde "Bu ana statünün amacı; 08/06/1984 tarih ve 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine tabi olarak ve söz konusu Kanun Hükmünde Kararname çerçevesinde faaliyette bulunmak üzere, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) adı altında teşkil olunan İktisadi Devlet Teşekkülü"nün hukuki bünye, amaç ve faaliyet konuları, organları ve teşkilat yapısı, müessese, bağlı ortaklık ve iştirakleri ile bunlar arasındaki ilişkileri ve ilgili diğer hususları düzenlemektir."
3. maddesinde "Bu ana statü ile teşkil olunan TPAO Tüzel Kişiliğine sahip, faaliyetlerinde özerk ve sorumluluğu sermayesiyle sınırlı bir iktisadi Devlet Teşekkülü"dür. TPAO KHK, bu Ana Statü hükümleri saklı kalmak üzere özel hukuk hükümlerine tabidir."
Denilmektedir.
TPAO"lığı özel hukuk hükümlerine göre idare edilen bir kamu kuruluşu olmasının yanında, ticari şekilde veya iktisadi esaslara göre işletilmekte; yaptığı işler itibariyle ticarethane sayılmakta ve sonuç itibariyle de çok açık biçimde tacir sıfatını taşımaktadır. TPAO"lığının TTK" nun 3. maddesinde sayılan haksız fiilden kaynaklanan eldeki davanın, hizmet kusuru bulunduğundan bahisle idari yargı yerinde görüleceğinin ileri sürülmesi mevcut yasal düzenleme ve eylemsel uygulama karşısında geçerli bir görüş olarak benimsenemez. Kamu tüzel kişilerinin kamu hizmetine ilişkin olmakla beraber özel hukuk kuralları altında, özel hukuk tüzel kişisi gibi yaptığı eylem ve işlemleri, özel hukuk alanına ilişkin olduğundan bunlar idari eylem ve işlem olarak nitelendirilemez. Hal böyle olunca tacir sıfatını taşıyan davacı ile yine açıklanan nedenlerle tacir olduğu kabul edilmesi gereken davalı TPAO arasındaki haksız fiilden kaynaklanan davaya adli yargı yerinde bakılacağında kuşku yoktur.
Bu itibarla, yerel mahkemece bakılıp sonuçlandırılmasında isabetsizlik bulunmadığından, Dairemiz çoğunluğunun bozma ilamına katılmıyoruz.13/05/2014