BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 9. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/317 Esas 2022/654 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/317 Esas
KARAR NO : 2022/654

DAVA : Tazminat (Haksız Fiilden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 20/05/2021
KARAR TARİHİ : 04/10/2022

Taraflar arasında görülen davanın mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkillerinden ... A.Ş. ve ... A.Ş. nin sektörün pek çok alanında faal Türkiye'nin öncü enerji şirketleri olduğunu, Diğer müvekkili ... A.Ş ile davalı arasında ... ve ... adreslerinde kurulu bulunan 2 adet akaryakıt istasyonu için 13.03.2018 ve 10.04.2018 tarihlerinde 5 yıl süreli birer Akaryakıt Bayilik Sözleşmesi ve onlara ek Çerçeve Protokoller ve Taahhütnamelerin imzalandığını, akabinde BK md.205'e uygun olarak İşbu sözleşmelerin üçlü bir devir mutabakatı İle davalının da İmzalı kabulüyle 22.06.2018 de müvekkili ...'a devrolduğunu, mezkur sözleşmelere göre ...ve ... in davalıya akaryakıt ve otogaz ürünleri ikmal edeceğini, davalının da sözleşme artlarına göre münhasıran müvekkillerinden aldığı bu ürünleri mezkur iki istasyonda son tüketicilere satacağını, Ne var ki davalının bayilik lisanslarının, 6 aydan fazla gayrifaal olması sebebi iİle Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin 17/g hükmü gereği EPDK tarafından (... 2 27.02.2020 de, ... | ise 28.08.2020 de ) iptal edildiğini, bu durumun EPPK kayıtları ile sabit olduğunu, Davalının, EPDK nin İisansları iptal etmesi İle bayilik yapmasının hukuken imkansız hale geldiğini, bunun Üzerine Bayilik Sözleşmeleri nin (muaccel borçları da ihtar edilerek) müvekkiller tarafından feshedildiğini, Bayilik Sözleşmesi tahtında davacıya, İmzası karşılığında ....İstasyonu için 13.03.2018 de ve ... İstasyonu için ise 10.04.2018 de “...” logosunun ariyet olarak verildiğini, emirbaş teslim belgelerinde de yazdığı Üzere davacının, Bayilik Sözleşmesi ve onun ayrılmaz bir parçası olan Çerçeve Protokol ve diğer taahhüt ve anlaşmaların sona ermesi/fesholması durumunda, ariyet olarak aldığı bu İogoları aynı şekilde iadeyle mükellef olduğunu, Bayilik ilişkisinin sona ermesi Üzerine müvekkillerinin 26.03.2020 de, logoyu teslim almaya gittiğini fakat davalının buna izin vermediğini, Ariyet Demirbaş Teslim Belgelerinde açıkça yazdığı üzere davalının, ariyetleri (logoları) teslimde geciktiği gün başına (her iki istasyon İçin ayrı ayrı) 500,00.- USD cezai şart ödemek zorunda olduğunu, ... ve ... müvekkili ... A.Ş. adına tescilli ve akaryakıt piyasasında son derece bilinen bir marka olduğunu, davalının, müvekkilleri ile arasında sözleşmesel bir ilişki kalmadığı halde ... logolarını istasyonlarında kullanmaya devam ettiğini, kaynağı belirsiz akaryakıtın ... markası altında satılmasının, tüketicileri yanılttığını, yine müvekkillerinin, tedarikçisi olmadıkları akaryakıt sebebi ile (yasal koşulları sağlamayan, kaçak/sulu akaryakıt sıklıkla yaşandığı Üzere) EPDK nezdinde ağır İdari yaptırımlarla ve tüketiciler nezdinde maddi/manevi tazminat talepleriyle karşılaştığını iddia ederek, davalıya ariyet olarak verilen logoların yerlerinden sökülerek teminatsız olarak tedbiren muhafaza altına alınmasına, akabinde esas hükümle beraber taraflarına teslimine, ariyetler yerinde bulunmadığı takdirde İİK 24 gereği bedellerin taraflarına ödenmesine, fazlaya ilişkin talep hakları saklı kalmak kaydıyla teslimde gecikilen gün başına her bir istasyon İçin ayrı ayrı 500,00.- er USD cezai şarttan kaynaklı şimdilik 10.000,00 TL nin taraflarına ödenmesini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesi talebi ile dava ettikleri anlaşıldı.
Davalı cevap dilekçesinde özetle; Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacılar ile Akaryakıt ve Otogaz satışı için bayilik sözleşmesi imzalandığını, bu sözleşmelerin 13.03.2018 ve 10.04.2018 tarihli olmak üzere 2 adet olduğunu, davacı vekilinin, "davalı, müvekkillere ait logoları teslim etmemiştir” iddiasının doğru olmadığını, lisans ve sözleşmeler iptal edildikten sonra akaryakıt İstasyonlarının faaliyetlerini durdurduğunu, ayrıca motorlu vasıtaların istasyona girmemeleri için giriş ve çıkışlara bariyerler konduğunu, Davacı şirkete sözlü ve telefonla, kendilerine ait logolar istedikleri zaman alabileceklerinin bildirildiğini, dava dilekçesinde "26,03.2020 de logoyu teslim almaya gidildiği, davalının buna izin vermediği “ cümlesinin doğru olmadığını, bu konuda bir bilgileri olmadığını, istedikleri zaman logolarını iade alabileceklerini, Dava dilekçesinin ekinde sunulan 26.03.2020 tarihli tutanaktaki imzanın incelenmesi gerektiğini, akaryakıt istasyonundaki yetkisiz. bekçinin imzasının geçersiz olduğunu, şirket yetkililerinin böyle bir talepten haberleri olmadığını, logolarını talep ettikleri zaman iade alabileceklerini, Davacı vekilinin dava dilekçesinde her gün için 500,00.- USD ceza-i şart talep ettiğini, bu talebin TBK md.179 da düzenlenen ceza koşulu maddesine aykırı bir talep olduğunu, madde hükmüne göre; cezai şart alacağının gerçekleşmesi için, sözleşmenin ayakta kaldığı dönemde bayiye noterden İhtarat yapılmış olması gerektiğini, somut olayda noterden böyle bir ihtarat bulunmadığını, bu yüzden ceza-i şart istenemeyeceğini, Ayrıca ceza-i şartın fer'i nitelikte bir talep olduğunu, asıl alacağına bağlı olduğunu, sözleşmelerin feshedildiğini, ceza-i şart talebinin yasal dayanaktan yoksun olduğunu, Logoların kullanılmakta olduğu İddiasının yersiz. bir. iddia olduğunu, akaryakıt istasyonunun kapalı olduğunu, akaryakıt satışı yapılmadığını, logoların yerinden sökülmeyi beklediğini, akaryakıt satışı olmadığından tüketicileri yanıltma diye bir olayın olmasının mümkün olmadığını ileri sürerek davanın reddini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesi talebi ile cevap dilekçesi sundukları görüldü.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Dava, sözleşmenin feshi nedeniyle ariyetlerin iadesi ile geç teslim nedeniyle sözleşmeden kaynaklı cezai şarta ilişkindir.
Tarafalar arasında ihtilaf ariyetlerin teslim edilmesinde davalı yanın kusurunun olup olmadığı, cezai şartın talep edilip edilemeyeceği noktalarında toplanmaktadır.
Dosyada mevcut 13.03.2018 tarihli bayilik sözleşmesi incelendiğinde; davacı ... A.Ş ile davalı arasında akdedildiği, ariyetlerin teslim edilmemesi halinde 6. Madde de günlük 500 USD cezai şart kararlaştırıldığı görülmüştür.
Dosyada mevcut 13.03.2018 tarihli otogaz bayilik sözleşmesinin davacı ... ile davalı arasında akdedildiği, 16. Maddede ariyetlerin geç teslimi halinde günlük 500 USD ödeneceği kararlaştırılmıştır.
Dosyada mevcut 10.04.2018 tarihli bayilik sözleşmesi incelendiğinde; davacı ... A.Ş ile davalı arasında akdedildiği, ariyetlerin teslim edilmemesi halinde 6.madde de günlük 500 USD cezai şart kararlaştırıldığı görülmüştür.
Dosyada mevcut 10.04.2018 tarihli otogaz bayilik sözleşmesinin davacı ... ile davalı arasında akdedildiği, 16. Maddede ariyetlerin geç teslimi halinde günlük 500 USD ödeneceği kararlaştırılmıştır.
Dosyada mevcut iki adet 22.06.2018 tarihli devir protokolü ile akaryakıt ve otogaz bayilik sözleşmelerinin davacı ...'a devredildiği görülmüştür.
13.03.2018 ve 10.04.2018 tarihli demirbaş ariyet demirbaş belgelerinin dosyaya sunulduğu davalının imzasının olduğu, ariyetlerin süre sonunda veya fesih halinde söküm ve nakliye masrafları davalıya ait olmak üzere iade ve teslim edileceğinin, geç teslim halinde günlük 500 USD ödeneceğinin kararlaştırıldığı görülmüştür.
... 26.Noterlğinin ...tarih ve ... yevmiye numaralı ihtarnamesinin davacılar tarafından davalıya keşide edilerek akaryakıt lisansının feshedilmesi ve sözleşmedeki yükümlülüklerin yerine getirilmemesi nedeniyle sözleşmenin feshdedildiği bildirilerek, ariyetlerin iadesinin talep edildiği ihtarnamenin davalı şirkete tebliğ edilmediği görülmüştür.
Tüm deliller toplandıktan sonra taraf defter ve kayıtları incelenmek suretiyle bilirkişi heyetinden rapor alınmasına karar verilmiştir.
Mahkememizce alınan bilirkişi raporunda sonuç olarak; Davacılar ... A.Ş. ve ... A.Ş ile davalı ... Şti. arasında 13.03.2018 ve 10.04.2018 tarihlerinde 5 yıl süreli Bayilik Sözleşmeleri, Çerçeve Protokol ve Ariyet Demirbaş Belgelerinin imzalandığı, Ariyet Demirbaş Belgeleri ile davalı şirkete ait 2 lokasyon için ... Logo (Kurumsal)" in kusursuz, kullanıma elverişli ve mükemmel şekilde teslim alındığının ifade edildiği, belgede davalı şirket kaşe ve imzasının bulunduğu, Davacı şirketler tarafından Beşiktaş 26. Noterliğinin 29.07.2020 tarihli, 48059 yevmiye no.lu ihtarnamesi ile davalı şirkete; sözleşmeleri ve eklerinin taraflarınca işbu fesih ihbarı tarihi itibariyle derhal hüküm doğurmak üzere feshedildiğinin ihbar ve ihtar edildiği, Bahsi geçen fesih ihbar ve ihtarnamesinin, muhataplardan davalı şirket Mutlukent Turizm Petrol Nakliyat ve Tic. Ltd. Şti. ile şirket yetkilisi Zührü Uçar'a tebliğ edilmediğinin, göndericisine iade edildiğinin, Esra Uçar ile Mürüvet Uçar'a ise 04.08.2020 tarihinde tebliğ edildiğinin tebliğ şerhinden anlaşıldığı, Fesih ihbar ve ihtarnamesinin muhataplardan bir kısmına tebliğ edilmiş olmasının hukuki yorumu gerektirmekte olup, takdirin Sayın Mahkemeye ait olduğu, Yapılan tespitler ışığında, Sayın Mahkemece, ariyetlerin geç tesliminden dolayı davacı şirketlerin ceza-i şart alacağı olduğunun kabulü halinde; 20.05.2021 dava tarihi itibariyle toplam ceza-i şart alacağının 284.000,00 USD, MB döviz satış kurundan karşılığının ise 2.386.126,60 TL olarak hesaplandığı, davacıların bu yöndeki talebinin şimdilik kaydıyla 10.000,00 TL olduğu, 21.06.2021 Tarihli tutanaktan, dava konusu ekipmanın belirtilen tarihte davacılara iade edildiğinin anlaşıldığı, Davacılar tarafından verilen 08.12.2021 tarihli beyan dilekçesinde; beyan etmeleri istenen logonun bedelinin, 3.000,00 TL olduğunun belirtildiği mütalaa edildiği anlaşıldı.
Cezai şartın davalının mahvına sebep olup olmayacağı yönünde bilirkişi heyetinden ek rapor alınmıştır.
Mahkememizce alınan ek bilirkişi raporunda sonuç olarak; Sayın Mahkemece davacı şirketin cezai şart tazminatı alacağı olduğunun kabulü halinde; kök raporda 20.05.2021 dava tarihi itibariyle toplam ceza-i şart alacağının 286.000,00 USD, MB döviz satış kurundan karşılığının ise 2.386.126,60 TL olarak hesaplandığı dikkate alınarak; ödenmesine hükmedilmesi halinde, sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının (50.000/2) '2 si 25.000,00.- TL ve 2/3 olan 33.333,33.- TL'nin (50.000.-TL /3 *2 ) karşılıksız kalma durumu söz konusu olacağından, davalı şirketin mahvına sebep olabileceği mütalaa edildiği anlaşıldı.
Dosya kapsamı ve tüm deliller birlikte değerlendirildiğinde;...Dava konusu ariyetlerin mülkiyetinin davacılara ait olduğu, davalının akaryakıt lisansının iptal edildiğinin davalının da kabulünde olduğu ve sözleşmenin davacı tarafından feshinde davacının haklı olduğu, bu bakımdan mülkiyeti kendilerine ait olan ariyetleri geri talep edebilecekleri, davacıların davasında bu bakımdan haklı olduğu, fakat dava konusu ariyetlerin dava açıldıktan sonra 21.06.2021 tarihinde davacılara teslim edildiği, bu bakımdan davanın konusuz kaldığı anlaşılmıştır.
Davacıların cezai şart talebi bakımından yukarıda zikredildiği üzere taraflar arasında imzalanan gerek bayilik sözleşmelerinde gerekse ariyet sözleşmelerinde ariyet malların geç teslim edilmesi halinde günlük 500 USD cezai şart ödeneceği düzenlenmiştir. Davacı tarafça ariyetlerin teslim alınmaya gidildiği fakat teslim edilmediği ileri sürülmüş buna ilişkin de dosyaya Servis bilgi formu sunulmuş ve içeriğinde yetkilinin söküme izin vermediği yazılmış ise de ariyet malzemelerinin davacı adına teslim alınmasına ilişkin yetki verildiği ya da görevlendirildiğinin davalıya bildirdiğine, yani malların tesliminin talep edilmesine rağmen rağmen iade edilmediğini ispata elverişli olmadığı, yine ariyet teslim tutanaklarında davalı adresinin Gebze/Kocaeli yazdığı, davalının ... adresine gönderilen ihtarnamenin davalıya tebliğ edilemediği, hususları hep birlikte gözetildiğinde davacıların geç teslim nedeniyle cezai şartı talep edebilme koşullarının oluşmadığı değerlendirilerek aşıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M :Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davacıların ariyetlerinin iadesine ilişkin taleplerinin konusuz kalması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına,
2-Davacıların cezai şart talebinin reddine,
3-492 Sayılı Yasa gereğince alınması gereken 204,93-TL harçtan peşin alınan 170,78-TL harçtan mahsubu ile geriye kalan 34,15-TL harcın davalıdan tahsili ile Hazineye irad kaydına,
4-Davacılar vekille temsil olunduğundan, A.A.Ü.T gereğince taktir olunan 3.000,00-TL vekalet ücretinin, davalı taraftan alınarak davacılara verilmesine,
5-Davacılar tarafından başlangıçta yatırılan 59,30-TL başvurma harcı + 170,78-TL peşin harç toplamı olan 230,08‬-TL'nin davalıdan alınarak davacılara verilmesine,
6-Davacılar tarafından yapılan 2.400,00-TL bilirkişi ücreti + 250,00-TL tebligat-müzekkere masrafları olmak üzere toplam 2.650,00-TL yargılama giderlerinin kabul ve ret oranına göre % 23,07 (611,35-TL) oranında davalıdan alınarak davacılara verilmesine, geriye kalanın kendi üzerinde bırakılmasına,
7-Davalı tarafından yapılan 83,10-TL yargılama giderlerinin kabul ve ret oranına göre % 76,93 (63,92-TL) oranında davacılardan alınarak davalıya verilmesine, geriye kalanın kendi üzerinde bırakılmasına,
8-6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun 18/A-(11)-(13) maddesi ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.360,00-TL arabuluculuk ücretinin kabul ve ret oranına göre % 23,07 (313,75-TL) oranında, davalıdan tahsiliyle Hazine adına gelir kaydına,
9-6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun 18/A-(11)-(13) maddesi ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.360,00-TL arabuluculuk ücretinin kabul ve ret oranına göre % 76,93 (1.046,25‬-TL) oranında, davacıdan tahsiliyle Hazine adına gelir kaydına,
Dair, davacılar vekilinin ve davalı şirket yetkilisinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize verilecek veya başka mahkeme aracılığı ile mahkememize gönderilecek bir dilekçe ile İstinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.04/10/2022

Katip
¸


Hakim
¸


¸Bu evrak 5070 sayılı Yasa gereğince elektronik olarak imzalanmıştır.