Mahkemesi : Burhaniye 1. Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi

Dava, 31/10/2014 tarihinde meydana gelen olayın iş kazası olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle; davanın kabulüne dair verilen karara karşı, davalılar vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Dava dilekçesinde özetle, davacının 31/10/2014 tarihinde geçirdiği kazanın iş kazası olduğunun tespiti istenilmiştir.
II- CEVAP:
Davalı SGK vekili; konuya ilişkin olarak kurum başmüfettişi ... tarafından hazırlanan 29/07/2015 tarihli inceleme raporunda; müteveffanın 5510 sayılı Yasa kapsamında sigortalı sayılacağını ancak müteveffanın işyeri bitişiğinde bulunan işyeri çatısından düşerek öldüğünü, Burhaniye C.Başsavcılığı dosyasında yer alan bilgi, belge ve ifadeler ve rapor için alınan ifadeleri aynı içerikte olduğunu, bu ifadelere göre müteveffanın herhangi bir talimat almadan ve hiçbir işi olmadığı halde önce işyeri çatısına çıktığı, oradan da yan işyeri çatısına geçtiği, yan işyeri çatısında ne için bulnduğunun bilinmedği, bu esnada çatının kırılması ile işyeri iç zeminine düştüğünün anlaşıldığı, müteveffanın kaza anında bulunduğu yerde görevlendirilmediği, ayrıca işverence yürütülen bir işte olmadığı ve kazanın gerçekleştiği yerinde işyeri sınırları dışında olduğunun belirlendiği belirtilmiştir. Bu değerlendirme ışığında 5510 sayılı Yasanın 13. maddesinde sayılan hallerden biri kapsamında olayın gerçekleşmemesi sebebiyle olayın iş kazası olarak değerlendirilemeyeceğinin belirtildiğini, bu nedenlerle davanın reddi ile yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini beyan etmiştir.
Davalı ... Sıhhi Tes. Isı. Sis. İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili; davacı tarafın davasını idari yargı yolunda ikame etmesi gerekitğini, davacı tarafın oluşa ilişkin, kusur, aidiyeti ve oranı hakkındaki açıklamalarının gerçeği yansıtmadığını, müteveffanın çırak ya da çırak adayı değil öğrenci statüsünde olduğunu, müteveffanın henüz eğitime davalı şirkette başlamadığını, okul idaresi, öğrenci velisi ile davalı şirket arasında imzalanacak olan sözleşmenin henüz veli tarafından imzalanmadığını, bu nedenle henüz öğrenci-işleme-okul ilişkisi kurulamadığını, müteveffanın eğitimine ilişkin sözleşmenin imzalanmadığından iş güvenliği ile ilgili eğitimler, sgk bildirimi, sağlık raporu alımı gibi prosedürlerin henüz başlatılamadığını, davaya konu olayın çay molası saatinde 15:30 sularında meydana geldiğini, davalı şirkete ait olmayan, davalı şirketin iş yapmadığı, yan tarafta bulunan binanın çatısında meydana geldiğini, işyerinde meydana gelen bir olay olmadığını, müteveffanın davalı şirket ve ... müteveffaya yönelik bir talimatı, talebi ile çatıya çıkmadığını, nedenini davalılarında bilmediğini, davaya konu olayın yan işyerinden gelen ses ile fark edildiğini, davalıların hemen olay yerine gelerek müteveffaya ulaştıklarını ve ardından 112"yi aradıklarını, ... merkezdeki görevliye adres tarifinde zorlandıklarından kendilerine ait araç ile hastaneye naklettiklerini, bütün süreç boyunca davalının müteveffanın sağlık durumu ile yakından ilgilendiğini, kazanın İş Kanunu ve SGK mevzuta açısından iş kazası olarak kabulüne gerek yasal mevzuat gerekse doktrin ve yargı kararları çerçevesinde kabulüne olanak bulunmadığını, davanın reddi ile yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini beyan etmiştir
III- MAHKEME KARARI:
A- İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece Mahkemesince; "Davanın kabulü ile, müteveffa ..."ın 31/10/2014 tarihinde geçirdiği kazanın 5510 sayılı Yasanın 13. maddesi kapsamında iş kazası olduğunun tespitine" şeklinde karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ:
Davalı şirket vekili; davalı şirkete ait olmayan, davalı şirketin iş yapmadığı, yan tarafta bulunan binanın çatısında olayın meydana geldiğini, işyerinde meydana gelen bir olay olmadığını, müteveffanın davalı şirket ve ... müteveffaya yönelik bir talimatı, talebi ile çatıya çıkmadığını, nedenini davalılarında bilmediğini, davaya konu olayın yan işyerinden gelen ses ile fark edildiğini belirterek yerel mahkeme kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
Davalı kurum vekili; davanın iş kazası geçirdiğine ilişkin dosyada hiçbir delil bulunmadığını Başmüfettişi ... tarafından hazırlanan 29.07.2015 tarihli İncele Raporunda; müteveffanın 5510 sayılı yasa kapsamında sigortalı sayılacağını ancak müteveffanın işyeri bitişiğinde bulunan işyeri çatısından düşerek öldüğününün tespit edildiğini ve ayrıca Burhaniye Cumhuriyet Başsavcılığı dosyasında yer alan bilgi, belge ve ifadeler ve rapor için alınan ifadeleri aynı içerikte olduğunu, bu ifadelere göre müteveffanın herhangi bir talimat almadan ve hiçbir işi olmadığı halde önce işyeri çatısına çıktığı, oradan da yan işyeri çatısına geçtiği, yan işyeri çatısında ne için bulunduğunun bilinmediği, bu esnada çatının kırılması ile işyeri iç zeminine düştüğünün anlaşıldığını belirterek yerel mahkeme kararının usul ve yasa hükümlerine aykırı olduğunu belirterek kaldırılmasını talep etmiştir.
B- BAM KARARI
Davalıların istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1-b maddesinin (1) numaralı alt bendi uyarınca esastan reddine,
TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı Kurum vekili tarafından; İstinaf gerekçeleri ile kararın bozulmasını talep etmiştir.
Davalı İşveren vekili; İstinaf gerekçeleri ile kararın bozulmasını talep etmiştir.
IV- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davaya konu olan ve tespiti istenen "iş kazası" mevzuatımızda 506 sayılı Kanunun 11-a ve 5510 sayılı Kanunun 13. maddesi ve devamı maddelerinde düzenlenmiş olup, her iki kanunda da iş kazası tanımlanmamış, kazanın hangi hal ve durumlarda iş kazası sayılacağı yer ve zaman koşulları ile sınırlandırılarak belirlenmiştir
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun 13. maddesinde İş Kazası;
"a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
b)İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle,
c) Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
d) Bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında, meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özüre uğratan olaydır." şeklinde belirlenmiştir.
İş kazası nedeniyle sosyal sigorta yardımlarının yapılabilmesi öncelikle Kurumun zararlandırıcı sigorta olayının iş kazası olduğunu kabul etmesine bağlıdır. İş kazası olgusu Kurumca kabul edilmezse somut olayda olduğu gibi sigortalının ya da hak sahiplerinin olayın iş kazası olduğunu dava yolu ile tespit ettirmesi gerekmektedir.
Somut olayda, davacıların, davalılara karşı 31/10/2014 tarihinde meydana gelen olayın 5510 sayılı Yasanın 13’üncü maddesi kapsamında iş kazası olduğunun tespiti için açtığı davada, Mahkemece kurulan hüküm eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır. Mahkemece, kaza sonrasında başlatılan soruşturma kapsamında derdest Burhaniye 2. Asliye Ceza Mahkemesinin 2015/198 E sayılı dosyasının kesinleşmesi beklenip, içeriği de gözetilerek mevcut delillerle birlikte değerlendirilmek suretiyle karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddî ve hukukî olgular gözönünde tutulmaksızın yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması, usûl ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum ve davalı ... Sıhhı Tes. Isı Sis. İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine dair kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalı ... Sıhhı Tes. Isı Sis. İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti."ye iadesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 26/12/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.