Yargıtay 20. Hukuk Dairesi 2017/9633 Esas 2017/8214 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki davada ... (...) Sulh Hukuk ve ... (...) Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü:
K A R A R
Talep, gaiplik kararı verilmesi ve taşınmazın satış bedelinin Hazineye devredilmesine ilişkindir.
... (...) Sulh Hukuk Mahkemesince, davanın Türk Medenî Kanununun 588. maddesine dayalı kişinin gaipliğine karar verilmesi ve gaibe ait mal varlığının Hazineye devrine ve bu yönüyle malvarlığına ilişkin bir dava olduğu ve asliye hukuk mahkemesinin görevli olduğu gerekçesi ile görevsizlik yönünde hüküm kurulmuştur.
... (...) Asliye Hukuk Mahkemesince ise malvarlığı devrine ilişkin talebi tefrik ederek gaiplik bakımından gaiplik kararı alınmasının çekişmesiz yargı işlerinden olduğu ve çekişmesiz yargı işlerinde görevli mahkemenin sulh hukuk mahkemesi olduğu gerekçesi ile görevsizlik yönünde hüküm kurulmuştur.
Somut olayda davacı, hakkında gaiplik kararı istenen kişi hakkında Türk Medenî Kanununun 588. maddesi gereğince gaipliğine karar verilmesini ve taşınmazların Hazineye intikalini talep etmiş, gaiplik talebi sonradan tefrik edilerek bu talep hakkında görevsizlik kararı verilmiştir.
6100 sayılı HMK"nın 382. maddesinde çekişmesiz yargıya ilişkin ölçütler belirtilmiş ve gaiplik kararı açıkça çekişmesiz yargı işleri arasında sayılmıştır. 6100 sayılı Kanunun 382/1. maddesine göre; "Çekişmesiz yargı, hukukun, mahkemelerce aşağıdaki üç ölçütten birine veya birkaçına göre bu yargıya giren işlere uygulanmasıdır..." hükmü ile "İlgililer arasında uyuşmazlık olmayan haller, ilgililerin ileri sürebileceği herhangi bir hakkın bulunmadığı haller ve hakimin re’sen harekete geçtiği haller..." olmak üzere bu üç ölçütle çekişmesiz yargının genel çerçevesi belirlenerek mümkün olduğunca çekişmesiz yargı işleri sayılarak belirtilmiştir. Ancak bu sayma sınırlı olmadığından kanun maddesinde sayılmayan fakat çekişmesiz yargı ölçütlerini taşıyan diğer işlerin de çekişmesiz yargı işi olarak kabulü gerekir. Yani, 382. maddede sayılmamakla beraber çekişmesiz yargının ölçütlerinden birini veya birkaçını taşıyan bir iş de çekişmesiz yargı işi olarak değerlendirilmelidir.
Gaiplik kararı verilmesi istemine ilişkin davada, davacı taraf 4721 sayılı TMK"nın 32. maddesi gereğince hakları bu ölüme bağlı olanlardır. Bu kişilerin başvurusu üzerine sözkonusu maddede belirtilen haller nedeni ile gaipliğe karar verilmesi talep edilmekte olup bu tür davalarda davacılar ile her hangi bir kişi ya da kurum arasında bir uyuşmazlık olmaması nedeni ile hasım yer almamaktadır.
Bu değerlendirmelere göre, 6100 sayılı HMK"nın 382/2-a-4 maddesinde gaiplik kararı verilmesine ilişkin davanın çekişmesiz yargıya ilişkin olduğu düzenlenmiş, aynı Kanunun 383. maddesinde de çekişmesiz yargıda aksine bir düzenleme bulunmadığı sürece sulh hukuk mahkemesinin görevli olduğu belirlenmiştir. Bu durumda uyuşmazlığın sulh hukuk mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, 6100 sayılı HMK"nın 21 ve 22. maddeleri gereğince ... (...) Sulh Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 23/10/2017gününde oy birliğiyle karar verildi.