3. Hukuk Dairesi 2013/17919 E. , 2014/2610 K.
"İçtihat Metni" .
MAHKEMESİ : İSTANBUL 47. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 21/02/2013
NUMARASI : 2011/331-2013/26
Taraflar arasında görülen menfi tespit davasının yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm taraflarca temyiz edilmiştir.
Y A R G I T A Y K A R A R I
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Davacı vekili dilekçesinde; müvekkilinin 01 Nisan 2009-24 Mart 2011 tarihleri arasında kiracısı olduğu E.yolu üstü Firuzköy Mah. F. Bulvarı No:... K:.Avcılar adresinde bulunan işyerine 07/04/2009 tarihinde davalı kurumla abonelik sözleşmesi imzalayarak, 5304571 tesisat nolu sayacı bağlattıklarını ve işyeri kapanış tarihi olan 24 Mart 2011 tarihine kadar bu sayaç ile davalı kurumdan elektrik hizmeti aldıklarını, 24/03/2011 tarihli dilekçe ile sözleşmelerinin iptalini istediklerini, kurum yetkilisi tarafından kapatma kaydının alındığını, görevlilerin bir sonraki gün gelip sayaç okuma yaparak borç miktarını hesaplayarak kapatma işlemi yapacaklarını söylediğini, daha sonra kapatma yapıldığına dair belge almak için gidildiğinde 25/03/2011 tarihinde sayaçta inceleme yapıldığını, bu incelemeye ilişkin düzenlenen tutanağa göre sayaç mühür durumunun sağlam olduğu ancak sayaç gövdesi vida bağlantı yuvaları kırılarak sayaç içerisinde RST fazları ucları direnç ile kısa devre edilerek sayacın eksik kayıt yapar hale getirildiğinin tespit edildiğinden kaçak işlemi yapılarak firma aleyhine 17/06/2011 ödeme tarihli 229.505,00 TL meblağlı kaçak faturası düzenlendiğini, bu fatura ödenmeden abonelik iptalinin yapılamayacağını belirtildiğini, iptal talebi sebebiyle saatin sökülüp kurum laboratuvarına gönderildiğini ve yapılan incelemede sayaç içerisinde kısa devre yaptırılarak sayacın eksik tüketim yaptığının belirlendiğini, sayaç içerisindeki müdahalenin ancak bu kontrol sırasında ortaya çıktığını belirttiklerini, dava sırasında ödemek durumunda kalınması halinde ödeme yapılan meblağın ödeme tarihinden itibaren işletilecek ticari faizi ile birlikte istirdadına, tüketim değerlerinin ve kaçak kullanım olup olmadığı hususunun yönetmeliğe göre yerinde keşif yapılarak uzman bir bilirkişi marifetiyle tespitine, haksız ve yönetmeliğe aykırı bir şekilde hesaplanan cezalı faturanın fazlaya ilişkin talep ve haklarının saklı kalması kaydıyla şimdilik 10.000 TL"sinin iptaline karar verilmesini talep etmiş, 07.12.2012 tarihli celsede vermiş olduğu ıslah dilekçesi ile taleplerini ıslah ederek, fatura tamamı olan 229.505,00 TL üzerinden borçlu olmadıklarının tespiti ile, faturanın iptalini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili dilekçesinde, davacının 5304571 sayılı tesisata 07.04.2009 tarihinde abonelik sözleşmesi yaptığını, yapılan sözleşme uyarınca davaya konu Köhler marka 902065 nolu sayacın 10.04.2009 tarihinde mühürlendiğini, davacının 24.03.2011 tarihinde verdiği abonelik iptaline ilişkin talebin yerine getirilmesi bakımından sayacın tutanak ile sökülerek genel kontrol amaçlı laboratuvara gönderildiğini, 13.05.2011 tarihli muayene sonucu sayaç gövdesi vida bağlantı yuvalarının kırılarak sayaç içerisinde RST fazları ölçüm uçları direnç ile kısa devre (şönt) yapılarak sayacın eksik tüketim kaydetmesinin sağlandığının tespit edildiğini, 229.505,83 TL bedelli kaçak faturası tahakkuk ettirildiğini ve 21.06.2011 tarihinde abonelik sözleşmesinin sonlandırıldığını, bu tarihteki borç miktarının 230.264,13 TL"si olduğunu ve davacıya 23.06.2011 tarihli yazı ile bilgi verildiğini, gerek mevzuat ve gerekse bilgi belgelerden de anlaşılacağı üzere davacıya tahakkuk ettirilen kaçak elektrik bedelinin doğru olduğunu bu sebeple davanın reddi gerektiğini beyan etmiştir.
Mahkemece yapılan yargılama neticesinde; davacının davasının kısmen kabul, kısmen reddi ile davacının 27/07/2011 tarihli 229.505,83 TL tutarlı faturanın 703.02 TL"lik miktarı nedeni ile borçlu, bakiye kısım nedeni ile borçlu olmadığının tespitine karar verilmiş, hüküm taraflarca temyiz edilmiştir .
Dosya içeriğindeki tüm belge ve beyanlardan; davacının 5304571 sayılı tesisata 07.04.2009 tarihinde abonelik sözleşmesi yaptığı, yapılan sözleşme uyarınca davaya konu Köhler marka 902065 nolu sayacın 10.04.2009 tarihinde mühürlendiği, davacının 24.03.2011 tarihinde verdiği abonelik iptaline ilişkin talebin yerine getirilmesi bakımından sayacın tutanak ile sökülerek genel kontrol amaçlı Sayaç Tamir Ayar Bakım Laboratuvarına gönderildiği, 13.05.2011 tarihli muayene sonucu sayaç gövdesi vida bağlantı yuvalarının kırılarak sayaç içerisinde RST fazları ölçüm uçları direnç ile kısa devre (şönt) yapılarak sayacın eksik tüketim kaydetmesinin sağlandığının tespit edildiği ve 229.505,83 TL bedelli kaçak faturası tahakkuk ettirildiği, 21.06.2011 tarihinde abonelik sözleşmesinin sonlandırıldığı, bu tarihteki borç miktarının 230.264,13 TL"si olduğu ve davacıya 23.06.2011 tarihli yazı ile bilgi verildiği anlaşılmıştır.
4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu"na dayanılarak hazırlanan ve 25 Eylül 2002 günlü Resmi Gazetede yayınlanarak 01.03.2003 tarihinde yürürlüğe giren Elektrik Tarifeleri Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin 13.maddesi hükmünde, gerçek veya tüzel kişiler tarafından, sayaca müdahale edilerek mevzuata aykırı bir şekilde tüketilmesi, kaçak elektrik enerjisi tüketimi olarak kabul edilmiş, 15.madde hükmünde de, kaçak ve usulsüz elektrik enerjisi kullanımına ilişkin tespit, süre, tüketim miktarı hesaplama, tahakkuk, ödeme yöntemleri ile diğer usul ve esasların dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler tarafından belirlenerek Kuruma sunulacağı ve kurul onayı ile uygulamaya konulacağı açıklanmıştır.
Mevcut dosya içeriğinden; davacının kaçak kullanımda bulunduğu sabittir. Uyuşmazlık konusu husus kaçak tüketim miktarının tespitidir.
Kaçak elektrik tespit tutanağının düzenlendiği tarihte yürürlükte olan Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği ve anılan yönetmeliğin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları düzenleyen Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından yayımlanan 29.12.2005 günlü 622 sayılı kararının “Süre” başlıklı bölümünde “Kaçak elektrik enerjisi kullandığı tespit edilen tüketiciye yapılacak kaçak tahakkukunda, aşağıda belirlenen süreler esas alınır.
1)Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin 13 üncü maddesinin (a) bendi çerçevesindeki tespitlerde;
A) Kullanım yerine ait bağlantı anlaşması ve perakende satış sözleşmesi yapılmış olan yerler için, kaçak elektrik enerjisi kullanımına ilişkin olarak yapılacak hesaplamada esas alınacak süre; tutanak düzenlenmiş olması kaydıyla kontrol, mühürleme, kesme-bağlama, sayaç değiştirme ve son endeks okuma işlemlerinden en son yapılanın işlem tarihi ile kaçak tespitinin yapıldığı tarihe kadar olan süredir ve bu süre 90 günü geçemez. Ancak, sayaçtan geçirilmeden ayrı bir hatla kaçak elektrik enerjisi kullanımının tespiti halinde bu süre iki kat olarak alınır.
Bu sürenin dışında müşterinin kaçak elektrik enerjisi kullanım başlangıç tarihinin doğru bulgu ve belgelerle tespit edilmesi halinde, kaçak tüketime ek olarak yukarıdaki paragraf çerçevesinde belirlenen başlangıç tarihinden itibaren, doğru bulgu ve belgelerle tespit edilmiş kaçak elektrik enerjisi kullanımı başlangıç tarihine kadar geriye dönük normal tüketim hesabı yapılır. Bu süre 12 ayı geçemez.
Yapılacak hesaplamada tüketimin yapıldığı kabul edilen dönemlerdeki birim fiyatlar dikkate alınır ve gecikme zammı alınmaz.” hükmü yer almaktadır.
Aynı kararının “Tüketim Miktarı Hesaplama” başlıklı bölümünde ise;
“Kaçak elektrik enerjisi kullandığı tespit edilen kullanım yerinde tüketilen elektrik enerjisi miktarı;
1) Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin 13 üncü maddesinin (a) bendi çerçevesindeki tespitlerde;
A) Tüm müşteriler için öncelikle ihtilafsız dönemlerdeki tüketimi doğru olarak kaydetmiş olan sayaç değerine göre, (Kaçak kullanım tespitinin yapıldığı tarihten geriye dönük olarak yapılan incelemeler sonucunda, tüketim değerlerinin düşmeye başladığı tarih tespit edilebiliyorsa, bu tarihten önceki dönem ihtilafsız dönem olarak kabul edilir.)
B) Doğru tespit edilmiş tüketim değeri yoksa;
2) Müstakil trafolularda (müşteri veya müşteri olmayan) ölçü noktasına bakılmaksızın, besleme transformatör veya transformatörlerinin toplam kurulu gücünün kullanma faktörü olarak alınan 0.60 ile çarpımı sonucu bulunan değer bağlantı gücü olarak kabul edilir ve ortalama aylık çalışma saatine göre,
3)Meskenler ve müstakil trafolular hariç olmak üzere diğer abone gruplarında, tespit edilen kurulu gücün kullanma faktörü olarak alınan 0.60 ile çarpımı sonucu bulunan değer bağlantı gücü olarak kabul edilir ve bu değer 3 kW’ın altında olmamak üzere ortalama aylık çalışma saatlerine göre, hesaplanır.
Bu tür hesaplamaların yapılamaması durumunda, tüketilen elektrik enerjisi miktarı aynı yörede bulunan benzer kullanım yerlerinin ortalama tüketimlerine göre hesaplanarak tespit edilir.
Mühür altındaki sayaçlardan geçirilmeksizin ayrı bir hat çekilerek birtakım cihazlar kaçak olarak beslenmiş ise, tüketilen elektrik enerjisi sadece bu hat üzerindeki cihazların kurulu gücü dikkate alınarak tüketim hesaplanır.
2)Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin 13 üncü maddesinin (b) bendi çerçevesindeki tespitlerde; elektrik enerjisinin kesildiği tarihteki endeks değeri ile kaçak tespitinin yapıldığı tarihteki endeks değeri arasındaki fark dikkate alınarak hesaplanır.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Tüm dosya kapsamı bir bütün halinde değerlendirildiğinde, davacının eylemi tutanak tarihinde yürürlükte bulunan Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin 13. maddesi hükmünde kaçak elektrik enerjisi tüketimi olarak tanımlanmıştır. Bu durumda davacının eyleminin kaçak elektrik enerjisi tüketimi olduğu ve anılan yönetmelik hükümlerine göre kaçak elektrik bedeli hesabı yapılması gerektiği kuşkusuzdur.
Yargılama sürecinde, bilirkişi incelemesi yapılmış, raporda 2 gün üzerinden kaçak tahakkuku cihetine gidilmiş, ek tahakkuk hesaplaması yapılmamış, davacının dava tarihi itibariyle 703.02 TL kaçak faturasından kaynaklı borcunun olduğu belirtilmiş, yerel mahkemece sözkonusu rapor esas alınarak davanın kısmen kabulü cihetine gidilmiştir .
Hal böyle olunca, dosyanın oluşturulacak üç kişilik uzman bilirkişi kuruluna verilerek talep edilen kaçak elektrik bedelinin yukarıda izah kılınan yönetmelik ve kurul kararlarında açıklanan yöntemle hesaplanması konusunda denetime elverişli rapor alınması gerekirken, yetersiz bilirkişi raporu benimsenerek karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 20.02.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
.