19. Hukuk Dairesi 2014/14685 E. , 2015/3097 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabul-kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekili ile davalılardan ... ve ... vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı vekili, müvekkili ile davalı şirket arasında düzenlenen bayilik sözleşmesinin Rekabet Kurulunun tebliğleri gereğince süresinden önce sona erdiğini belirterek, intifa terkin harcı ile akaryakıt istasyonuna yapılan yatırımların intifanın kullanılamayan süresine ilişkin kısmının değerinin tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı ...Petrol İnş... Ltd. Şti., terkin harcından kanunen ve sözleşme gereği davacının sorumlu olduğunu, sabit yatırım harcamalarının ise davacı tarafından yapılmadığı gibi istenen bedelin fahiş olduğunu, müvekkilinin sözleşme gereği bütün borçlarını ödediğini, sözleşmenin feshine de müvekkilinin sebebiyet vermediğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Diğer davalılar ... ve ... davaya karşı cevap vermemişlerdir.
Mahkemece, taraflar arasında kurulan 15/12/1998 başlangıç tarihli, 25 yıl süreli bayilik sözleşmesi ile intifa hakkı sözleşmesinin Rekabet Kurulunun grup muafiyeti ile ilgili tebliğ hükümleri gereğince 18/09/2010 tarihinden itibaren geçersiz hale geldiği, bu nedenle davacı petrol ofisi tarafından akaryakıt istasyonunun kurulu olduğu İskenderun Kara Hüseyinli Köyü"nde bulunan 2939 parsel nolu taşınmazın tapu kaydındaki intifa hakkının 17/09/2010 tarihinde terkin edilerek söz konusu terkin işlemi sebebi ile 6.489,45 TL tapu harcı ile 135,00 TL döner sermaye harcı ödendiği, Harçlar Kanununun 58. maddesi gereğince intifa terkin harcının mükellefinin lehine terkin işlemi yapılan malik olduğu, bu hali ile terkin harcı ve ilgili masrafların davalı malik ... nam ve hesabına davacı şirket tarafından ödenmesi nedeni ile 8.924,11 TL tutarındaki terkin harç ve masraflarının dava tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte bu davalıdan tahsiline karar vermek gerektiği, ancak davacı dağıtıcı şirketin petrol ürünlerinin satıldığı akaryakıt istasyonuna davacı yanca yapıldığı bildirilen kalıcı teknik yatırımların bayilik sözleşmesinin bir gereği ve sözleşme süresine bakılmaksızın yapılan yatırımlar olması nedeniyle dağıtıcı firma tarafından yapılan harcamaların istenemeyeceği gerekçesiyle, sabit yatırım harcamalarına ilişkin talebin reddine, intifa hakkının terkinine ilişkin harç ve masraflar konusunda davalı ... hakkında açılan davanın kabulü ile 8.924,11 TL"nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte bu davalıdan tahsil edilerek davacıya ödenmesine dair verilen hüküm, süresi içinde davacı vekili ile davalılar ...Petrol….Ltd. Şti. ve ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
(1) Davacının talebi gözetilerek, davacının bedelini ödeyip yaptırdığını iddia ettiği kalıcı yatırımların taşınmazın değerine bir artırım, fayda sağlayıp sağlamadığı, bu yatırımlar kullanılmak sureti ile davalının ticari faaliyetini sürdürüp sürdürmediği, yatırımların ticari faaliyetine katkısı hususları üzerinde yeterince durulup, bu yönlerden araştırma (keşif, bilirkişi vs.) ve inceleme yapılarak, yatırımların niteliği değerlendirilmek suretiyle varılacak uygun sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
(2) Her iki bilirkişi raporunda da, harçların mükerrer ödenmiş olabileceği ifade edilmiştir. Bu hale göre intifa terkin harcının kimin tarafından ödendiği, mükerrer ödemenin olup olmadığı, ödeme miktarının ne kadar olduğu araştırılıp, dosyada bu konuda yer alan çelişki giderilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmadığı gibi, kabule göre de davalı ...’in hakkında kabul edilen miktar dikkate alınmadan tüm yargılama giderlerinden adı geçen davalının sorumlu tutulması da isabetli değildir.
SONUÇ: Yukarıdaki (1) nolu bend uyarınca hükmün davacı yararına, (2) nolu bendde açıklanan nedenlerle davalı ... yararına BOZULMASINA, bozma nedenine göre davalı ...’nin temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin harcın istek halinde iadesine, 05.03.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.