BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Anadolu 7. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/35 Esas 2022/662 Karar Sayılı İlamı

T.C. İstanbul Anadolu 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2021/35 Esas
KARAR NO:2022/662

DAVA:Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:18/01/2021
KARAR TARİHİ:12/10/2022
Mahkememizde görülen davanın yapılan açık yargılaması sonunda,
TALEP
Davacı vekili tarafından sunulan dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket ile davalı taraf arasında 2016 yılından itibaren süregelen ticari faaliyetin mevcut olduğunu, bu faaliyete istinaden 24.08.2020 tarihinde 15.000 adet --- satışı için anlaşıldığını, bu anlaşmaya göre müvekkili şirketin davalı şirkete ---- çek numaralı, 25.12.2020 vadeli, keşidecisinin----olduğu 20.000,00 TL bedelli çek,---- çek numaralı, 25.01.2021 vadeli, keşidecisinin ----Olduğu 20.000,00 TL bedelli çek, ----çek numaralı, 25.02.2021 vadeli, keşidecisinin---- Olduğu 20.000,00 TL bedelli çekleri verdiğini, davalı tarafın üstlendiği edim olan 5.000 adet serumu teslim ettiğini, aralarında süregelen ticari ilişki sebebiyle kalan 10.000 adet serumun teslim tarihinin, müvekkili şirketin talep ettiği zaman gönderilecek olarak belirlendiğini, bu durumun çekleri teslim alan ---- tarafından yazılı olarak belirtildiğini, bir süre sonra müvekkilimin --- ihtiyacının oluşması sebebi ile davalı tarafı aradığını fakat telefonlarına cevap alamadığını, piyasada yaptığı araştırma ile davalı tarafın batmak üzere olduğunu öğrendiğini, bunun üzerine 24.12.2020 tarihinde taraflarınca keşide edilen ihtarname ile teslim edilen 5000 adet --- teslim alındığından buna karşılık gelen---- çek numaralı, 25.12.2020 vadeli, keşidecisinin ----olduğu 20.000,00 TL bedelli çekin ödeneceğini, 3 iş günü içerisinde teslim edilmeyen 10.000 adet --- teslim edilmesini aksi halde sözleşmeden dönüleceğini veya teslim ettikleri çeklerin taraflarına iade edilmesi gerektiğinin ihtar edildiğini, bu ihtarnamenin iş yerinde daimi çalışana teslim şerhi ile 28.12.2020 tarihinde tebliğ edilmiş olmasına rağmen karşı tarafça bugüne dek herhangi bir girişim olmadığını, bu durumun devamında da müvekkili şirketçe 31.12.2020 tarihinde 40.039,92 TL iade faturası kesildiğini, mevzu bahis ---teslim alınmadığından ilgili çeklerin bedelsiz kaldığını belirterek öncelikle teminatsız olarak, mahkemece uygun görülmediği takdirde uygun görülecek teminat karşılığında;---- çek numaralı, 25.01.2021 vadeli, keşidecisinin ----Olduğu 20.000,00 TL bedelli çek; ---- çek numaralı, 25.02.2021 vadeli, keşidecisinin ---- Olduğu 20.000,00 TL bedelli çeklerin gerek davalı tarafından gerekse ciro edilmesi halinde üçüncü kişiler tarafından ibrazı halinde ödenmemesi için bankalara müzekkere yazılarak çekin ödenmesinin tedbiren durdurulmasına, gerek davalı gerekse üçüncü kişilere ciro edilmesi halini de kapsar şekilde bu çeklerin icra takibine ve ihtiyati hacze konu edilmesinin yasaklanması yönünde tedbir konulmasına, haklı davanın kabulü ile davalıya karşı bu çeklerden dolayı borçlu olmadıklarının tespitine, çeklerin taraflarına iadesine, mümkün olmazsa bu çeklerin iptaline, dava süresince bu çeklerin ödenmesi halinde davanın istirdat davası olarak devam etmesine, bu süreçte davalının borçlu olduğu dosyaların artması ve mal kaçırma ihtimaline binaen ödenmiş çek bedelleri ve bu bedellerin --- faizi kadar borçlunun mal ve haklarının ihtiyaten haczine, müvekkilinin ödemek zorunda kaldığı bu bedellerin ödeme tarihinden itibaren işletilecek----Faizi ile birlikte istirdatına, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP
Davalıya dava dilekçesi usulüne uygun tebliğ edilmiş davalı tarafça cevap dilekçesi sunulmadığı görülmüştür.
İNCELEME VE GEREKÇE
Dava hukuki niteliği itibariyle, İİK 72 madde gereğince icra takibinden evvel açılan menfi tespit davası olup davacının davalıya borçlu olmadığının tespiti talebinden ibarettir.
Usulünce duruşma açılarak; tarafların aktif ve pasif dava ehliyetleri denetlenip ihtilaflı ve ihtilafsız konular ön inceleme duruşmasında resen belirlenerek uyuşmazlığın çözümü doğrultusunda tarafların tüm delilleri tahkikat duruşmalarında toplanıp bilirkişi incelemesi yapılmak suretiyle dava sonuçlandırılmıştır.Tarafların iddia ve savunmalarının değerlendirilmesi sonucunda uyuşmazlığın; ----çek nolu 25/01/2021 vadeli, 20.000,00 TL bedelli çek ve --- çek nolu, 25/02/2021 vadeli, 20.000,00 TL bedelli çekler ilişkin 25/01/2021 vadeli çek ödenmiş olup bu çek yönüyle istirdat davasına ilişkin, diğer çek yönüyle ise menfi tespit davası noktasında toplandığı anlaşılmıştır.Tarafların delilleri toplanarak, taraf defterlerinin incelenmesi için gün tayin edilmiş, tarafların ticari defter ve kayıtları incelenmek suretiyle dosya üzerinde---- bilirkişiden inceleme yaptırılarak teknik ayrıntıları gösterilen dosyada mübrez 08/11/2022 tarihli bilirkişi raporu tanzim ettirilmiştir.
Dosyada mübrez 08/11/2022 bilirkişi kök raporunda özetle; davacının 24.08.2020 tarihinde, davalıdan 10.000 adet ---- talebinde bulunduğu ve buna karşılık davalı şirkete, uyuşmazlık konusu olan; --- Bankasına ait 25.01.2021 keşide tarihli, ----çek no.lu 20.000 TL bedelli; --- Bankasına ait 25.02.2021 keşide tarihli, ---- çek no.lu 20.000 TL bedelli 2 adet avans çeki verdiği, ancak mallar teslim edilmediğinden, çeklerin bedelsiz kaldığı; bu sebeple ödemesini yaptığı 25.01.2021 tarih --- nolu çekin istirdatını ve henüz ödenmemiş olan 25.02.2021 tarih--- nolu 20.000 TL'lik çekten dolayı borçlu olmadığının tespitini istediği, davacının incelenen ticari defterlerine göre, belirtilen iki adet çeki, avans kabilinden değil de, davalının 01.09.2020 tarihinde düzenlediği 40.039.92 TL bedelli ---- faturasına karşılık 30.09.2020 tarihinde davalıya verdiği (yani fatura alımından 1 ay sonra verdiği), defterine kayıt ettiği bu faturaya; (TTK m.21/2) yasal 8 günlük süre içinde itiraz edilmediği, itirazını ancak, aradan 4 ay gibi bir zaman geçtikten sonra 31.12.2020 tarihinde kestiği aynı tutarlı (40.039.92 TL bedelli) ifade fatura ile yaptığı, fatura içeriği malların teslim edilmediği konusunu ileri sürdüğü, bu durum karşısında mahkememizce; davacının, 01.09.2020 tarihinde aldığı 40.039.92 TL bedelli ----faturayı ticari defterlerine kayıt ettiği, bu faturaya karşılık davalı şirkete, 30 gün sonra dava konusu 40.000 TL bedelli iki adet çeki verdiği, ancak malların teslim alınmadığı gerekçesiyle (TTK'da m.21/2 belirtilen) yasal 8 günlük süre içinde bu faturaya itiraz edilmediği ve davalıya iade fatura da kesilmediği, bu nedenle yasal 8 günlük süreci kullanmayarak 4 ay sonra (31.12.2020 tarihinde) iade fatura kesmesi durumunun, davacının fatura içeriği malları, hukuken tamam olarak almış sayılacağı hususunu benimsemesi halinde, davacının, dava konusu olan 40.000 TL bedelli iki adet çek hakkında istirdat ve menfi tespit talebinde bulunamayacağı, buna karşılık davacının, davalının kestiği ve ticari defterlerine kayıt ettiği 01.09.2020 tarih 40.039.92 TL bedelli ---- alış faturasına, yasal 8 günlük süre dikkate alınmaksızın her zaman itiraz edebileceği ve malların teslim alınmadığı hususları her zaman İileri sürebileceği, bu nedenle davalının 01.09.2020 tarihinde düzenlediği 40.039.92 TL bedelli fatura için 4 ay sonda, yani 31.12.2020 tarihinde iade fatura kesmesinde hukuki bir sakıncanın olmayacağı, bu nedenle bilirkişinin, bu süreleri dikkate almadan, münhasıran 01.09.2020 tarihli fatura içeriği malların davacıya teslim edilip edilmediği hususunu da incelenmesi gerektiğini benimsenmesi halinde; yapılan bilirkişi incelenmesinde; davalı şirket ticari defterlerini ibraz etmediği gibi malların (----) davacıya teslimini gösteren sevk irsaliyesi veya tesellüm belgelerini de dosyaya sunmadığından, davalının, fatura içeriği malları ---- davacıya teslim ettiğini ispatlayamadığı, bu sebeple; --- Bankasına ait 25/01/2021 keşide tarihli----çek no.lu 20.000 TL bedelli çekin istirdatını davalıdan talep edebileceği, ---- Bankasına ait 25.02.2021 keşide tarihli ---çek n o.lu 20.000 TL bedelli çekten dolayı da borçlu olmadığını isteyebileceği hususlarını bildirmiştir.Yapılan yargılama sonunda toplanan tüm deliller ile denetlenip benimsenen ve somut olaya uygun görülen bilirkişi raporundaki gerekçeler ve hesaplamalara göre; taraflar arasında ticari ilişkinin bulunduğu, tarafların tacir oldukları, tarafların tacir olması nedeniyle her iki tarafından ticari kayıtları üzerinde ---tarafından inceleme günü verildiği, davalı inceleme günü ticari kayıtlarını sunmadığı, davalı ticari kayıtlarını sunmayarak karşı tarafın iddiasını kendi kayıtları üzerinde teyit etme imkanı tanımadığı, davalının davacıya teslimini gösteren sevk irsaliyesi veya tesellüm belgelerini de dosyaya sunmadığı, fatura içeriği serumu davacıya teslim ettiğini ispatlayamadığı, davacının kayıtlarına göre davaya konu iki adet çeki avans kabilinde değil de davalının düzenlediği 40.039,92 TL bedelli ---- faturasına karşılık davalıya verdiği, davalının kestiği faturayı ticari defterlerine kayıt ettiği, 40,039,92 TL bedelli faturayı 31/12/2020 tarihinde iade fatura kestiği anlaşıldığından teslim edilmeyen seruma karşılık verilen çekler nedeniyle davacının davalıya karşı borçlu olmadığı ve 25/01/2021 vadeli --- çek numaralı 20.000,00 TL bedelli çekin davalı tarafından 25/01/2021 tarihinde ödendiği ve istirdat davasına dönüşmesi nedeniyle 20.000,00 TL'nin ödeme tarihi olan 25/01/2021 tarihinden itibaren işleyecek --- faiziyle birlikte davalıdan istirdadına karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere:
1-DAVANIN KABULÜNE,
2---- bankası---ek numaralı 25/01/2021 vadeli 20.000,00 TL bedelli çek ile ---Bankası ---- çek numaralı 25/02/2021 vadeli 20.000,00 TL bedelli çekler yönüyle davacının bu davalıya karşı borçlu olmadığının tespitine,
3-25/01/2021 vadeli ---- çek numaralı 20.000,00 TL bedelli çekin davalı tarafından 25/01/2021 tarihinde ödendiği ve istirdat davasına dönüşmesi nedeniyle 20.000,00 TL'nin ödeme tarihi olan 25/01/2021 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faiziyle birlikte davalıdan istirdadına,
4-Mahkememizce verilen tedbir kararının kesinleşinceye kadar devamına,
5-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gerekli 2.732,40 TL harçtan peşin alınan 683,10 TL harcın mahsubu ile bakiye 2.049,30 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
6-Davadan önce gidilen ara buluculukta --- karşılanan --- ara buluculuk ücretinin davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına, bu nedenle bu miktar yönünden de harç gibi tahsil müzekkeresi hazırlanmasına,
7-Davacı tarafça yatırılan 59,30 TL başvurma harcı ve 683,10 TL peşin harç olmak üzere toplam
742,40 TL harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8-Davacı tarafından yapılan bilirkişi gideri ile tebligat ve müzekkere gideri olmak üzere toplam 1.040,70 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
9-Hüküm tarihindeki tarife uyarınca kabul edilen dava yönünden 9.200,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
10-Davacı tarafından yatırılan teminatın HMK 392/2 maddesi uyarınca talebi halinde davacıya iadesine,
11-HMK 333 ve gider avansı tarifesinin 5. maddesi gereğince gider avansının kullanılmayan kısmının kararın kesinleşmesinden ilgili tarafa iadesine,
Kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içinde İstinaf yoluna başvurma yolu açık olmak üzere verilen karar davacı vekilinin yüzüne karşı açıkça okunup anlatıldı.