Yargıtay 19. Hukuk Dairesi 2015/131 Esas 2015/3037 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılama sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

- K A R A R -
Davacı vekili, elektrik malzemeleri tedariki ile uğraşan müvekkili şirketin almış olduğu ihale kapsamında eksik kalan elektrik malzemelerinin tedariki için müvekkili şirketin müdürü ... tarafından imzalanan çekin diğer kısımları doldurulmadan ihale işini yürüten şirket personeli ... verildiğini, adı geçenin bu çeki kaybettiğini, daha sonra çekin takastan sorulduğunun öğrenilmesi üzerine çekte cirosu bulunan davalıların aynı kişi olduğunun ve ciro imzalarının da aynı kişiye ait olduğunun tespit edildiğini, davalı .....Ltd. Şti.nin çeki kötüniyetli olarak iktisap ettiğini, müvekkili ile davalı .....Ltd. Şti.arasında herhangi bir ticari ilişki bulunmadığını ileri sürerek, müvekkilinin söz konusu çek nedeniyle davalılara borçlu olmadığının tespitine, çekin istirdatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı .....Ltd. Şti. vekili, müvekkilinin 3. kişi konumunda olduğunu, taraflar arasındaki ticari ilişkiyi bilmesinin mümkün olmadığını ileri sürerek, davanın reddini istemiştir.
Davalı .....Ltd. Şti. vekili, her ne kadar dava konusu çekte müvekkili ciranta olarak görünmekte ise de müvekkiline ait cironun iptal edildiğini, bu sebeple müvekkiline karşı husumet yöneltilemeyeceğini ileri sürerek, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece yapılan yargılamaya ve toplanan delillere göre; davalı tarafın verilen 2 haftalık kesin sürede ticari defter ve kayıtlarını ibraz etmediği gibi bu konuda yazılı beyanda da bulunmaması nedeniyle davalı şirketin ticari kayıtlarını ibrazdan kaçınmış sayılması gerektiği, benimsenen bilirkişi raporunda davacı şirketin ticari kayıtlarında menfi tespit davasına konu çekle ilgili herhangi bir alacak, borç ya da ödeme kaydı bulunmadığı, davacı şirketin ticari kayıtlarında çek lehtarı .....Ltd. Şti., cirantalar .. ..Ltd. Şti.ve ... Ltd. Şti. ile ilgili hiçbir kaydın bulunmadığı, davalının kesin sürede ticari kayıtlarını ibraz etmemesi nedeniyle davalı defterleri üzerinde inceleme yaptırılamadığı, bu durumda davanın ispat edildiği gerekçesiyle davanın kabulü ile dava konusu çekten dolayı davacı şirketin davalılar Zirve..Ltd. Şti.ne ve .....Ltd. Şti.ne borcunun olmadığının tespiti ile takip dosyasının davalılar yönünden iptaline karar verilmiş, hüküm davalılar vekilince temyiz edilmiştir.
Dava, davacının keşidecisi olduğu icra takibine konu çekin imzalanıp doldurulmadan kaybedildiği iddiasıyla İİK"nın 72. maddesi hükmü uyarınca borçlu olunmadığının tespiti ile çekin istirdadı istemine ilişkindir. Uyuşmazlık konusu kambiyo vasfını haiz çek mücerretlik ilkesi gereği taraflar arasındaki temel ilişkiden bağımsız olduğundan kural olarak aksinin HMK"nın 201. maddesi hükmü uyarınca yazılı delille ispatı gerekmektedir. Somut olayda takip konusu çekin imzalanıp doldurulmadan kaybedildiğini iddia eden davacı bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Mahkemece ispat yükünün davacıda olduğu gözetilmeksizin ispat külfetinin tayininde yanılgıya düşülerek davalıya ispat yükümlülüğünün getirilmesi doğru görülmediği gibi davalı .....Ltd. Şti. yönünden cirosunun “iptal” edilmesi sebebiyle çekte sıfatının kalmadığı, bu durumda davanın pasif husumet yokluğundan dolayı reddi gerekirken bu davalı yönünden de davanın kabulüne karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bu nedenlerle kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün temyiz eden davalılar yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 04.03.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.